Tsirinteny sara-droa

Ny tsirinteny sara-droa dia tsirinteny izay ahitana ampahany roa ka ny iray mipetraka eo ampiandohan' ny sampan-teny (toy ny tovona), ary ny faharoa ao amin' ny fiafaran' ny sampan-teny (toy ny tovana). Ahitana tsirinteny sara-droa, ohatra, ny fiteny malagasy sy ny fiteny maley ary ny fiteny jeôrjiana. Amin' ny teny malagasy hoe ifaliana (i-fali-ana) ohatra, dia ahitana tsirinteny sara-droa, dia ny hoe i- ... -ana izay manodidina ny fototeny fali.

Ao amin' ny fiteny jermanika hanova

Fiteny alemàna hanova

Ahitana tsirinteny sara-droa ny fiteny jermanika sasany. Ny tsirinteny sara-droa dia azo inoana fa fantatra indrindra avy amin' ny ova-matoanteny lasa ao amin' ny fiteny alemàna, izay ge-...-t ho an' ny matoanteny manara-dalàna. Ny matoanteny spiel-en, ohatra, dia manana ny ova-matoanteny hoe ge-spiel-t.

Fiteny neerlandey hanova

Manana rafitra mitovy amin' izany ny fiteny neerlandey (ohatra: spel-enge-speel-d). Amin' ny fiteny neerlandey, ny tsirinteny sara-droa ge-...-te dia azo ampiasaina mba hamoronana ny anarana mampiombona sasany (berg "tendrombohitra" → ge-berg-te "tangoron-tendrombohitra").

Fiteny any Azia Atsinanana hanova

Fiteny japôney hanova

Amin' ny fiteny japôney, misy manam-pahaizana momba ny teny sasany mihevitra ny o-...-ni naru (o- tovona milaza haja + ni kianteny + matoanteny naru) sy ny o-...-suru (tovona o- + -suru tovana/matoanteny suru) ho tsirinteny sara-droa milaza laharam-panajana; ohatra yom-u ("vakio") ...→ o-yom-i-ni naru (manaja), o-yom-i-suru (manetry tena).

Fiteny japôney taloha hanova

Fanampin' izany, nanana endrika mandrara na-...-so2(ne) ny fiteny japôney taloha (izay azo safidina ny hampiasa na tsia ny ne ao anaty fonon-teny), izay heverin' ny mpahay teny iray ho endrika tsirinteny sara-droa; ohatra iray mampiasa ny matoanteny japôney taloha hoe kak-u "manoratra" dia na-kak-i1-so2(ne). Ny endrika tsy misy ne dia hita kely tao amin' ny fiteny japôney antenatenany voalohany, fa tsy misy mitovy aminy ao amin' ny fiteny japôney ankehitriny na fiteny japônika hafa.

Ny fiteny japôney ankehitriny sy ny fitenim-paritra japôney ankehitriny rehetra kosa dia maneho ny endrika mandrara amin' ny alalan' ny kianteny manovana na (izay mety misy ifandraisany amin' ny ampahany tovona ao amin' ny endrika tao amin' ny fiteny japôney taloha) apetraka amin' ny filazam-potoana tsy lasan' ilay matoanteny; e.g.:

  • ny hoe kaku-na ao amin' ny fitenin' i Tokyo,
  • ny hoe kaku-na, ao amin' ny fitenin' i Kyōto,
  • ny hoe kaʔ-na na kan-na ao amin' ny fitenin' i Kagoshima,
  • ny hoe kaku-na ao amin' ny fitenin' i Hachijō,
  • ny hoe kʰakʰu-na ao amin' ny fitenin' i Yamatohama Amami,
  • ny hoe hḁkˀu:-na ao amin' ny fitenin' i Nakijin Kunigami,
  • ny hoe kaku-na ao amin' ny fitenin' i Shuri Okinawan
  • ny hoe kafï-na ao amin' ny fitenin' i Irabu Miyakoan
  • ny hoe hḁku-na ao amin' ny fitenin' i Hateruma Yaeyaman, ary
  • ny kʰagu-n-na ao amin' ny fitenin' i Yonaguni (izay samy midika hoe "aza manoratra")

Ho fanampin' ny endrika tsirinteny sara-droa dia nanana endrika tovana mitovy amin' ny endrika ankehitriny (oh: kak-u-na) koa ny fiteny japôney taloha, ary koa ny endrika tovona na-kak-i1, izay tsy hita taratra amin' ny fiteny japônika isan-karazany ankehitriny.

Fiteny aostrôneziana hanova

Fiteny maley hanova

Misy tsirinteny sara-droa valo ny fiteny maley: per-...-kan; per-...-i; ber-...-an; ke-...-an; pen-...-an; per-...-an; se-...-nya; ke-...-i. Ohatra, ny tsirinteny sara-droa ke-...-an dia azo ampiana amin' ny fototeny adil "ara-drariny" mba hamoronana ny teny hoe ke-adil-an "rariny" (anarana).*

Indreto ny ao amin' ny fiteny indôneziana: per-...-an, pe-...-an, di-...-kan, ter-...-kan.

Fiteny malagasy hanova

Manana tsirinteny sara-droa, izay amoronana matoanteny mitodika amin' ny mpamari-toe-javatra na fitaovana, ny fiteny malagasy. Ohatra: a-…-ana, aha-…-ana, amp-…-ana, an-…-ana, ana-…-ana, anka-…-ana, i-…-ana.

Fiteny hamitô-semitika hanova

Fiteny arabo hanova

Amin' ny ankabeazan' ny endriky ny fiteny arabo ao Afrika Avaratra sy ny karazany sasany ao Ampiposahana, ny matoanteny dia atao amin' ny endrika mandà amin' ny alalan' ny fametrahana ny tsirinteny sara-droa ma-...-š (na ma-...-sh) manodidina ny matoanteny miaraka amin' ny tovona rehetra sy ny mpisolo tena manana anjara asa fameno zoina mivantana sy tsy mivantana atovana azy. Ohatra, ny teny arabo ejipsiana hoe bitgibuhum-laha "mitondra azy ireo ho any aminy (vavy) ianao" raha atao amin' ny endrika mandà dia lasa hoe ma-bitgibuhum-lahā-š "tsy mitondra azy ireo ho any aminy (vavy) ianao".

Fiteny berbera hanova

Amin' ny fiteny berbera, ny kambavy dia marihina amin' ny tsirinteny sara-droa t-...-t. Lasa t-afus-t ny teny hoe afus "tanana". Ao Kabyle, θ-issli-θ "ampakarina" dia avy amin' ny issli "mpampakatra". Avy amin' ny hoe bni "manorina", miaraka amin' ny t-...-t no nahazoana ny hoe tbnit "manorina ianao". Toy izany koa ny hoe amazigh "lehilahy berbera" > tamazight "vehivavy berbera"sy ny hoe rumi "lehilahy eoropeana" > tirumit "vehivavy eorôpeana".

Fiteny hafa hanova

Fiteny goarany hanova

Ny fandavaba amin' ny fiteny goarany dia atao amin' ny alalan' ny tsirinteny sara-droa nd-...-i sy nd-...-mo'ãi ho an' ny fandavana amin' ny filazam-potoana hoavy.

Fiteny slava sy fiteny hongariana hanova

Amin' ny fiteny slava sasany, ary amin' ny fiteny hôngroà, ny endrika faratampon' ny mpamaritra dia miforona atao amin' ny alalan' ny tsirinteny sara-droa. Ohatra, amin' ny fiteny tseky, ny tsirinteny sara-droa nej-...-ší no ampiasaina – mladý "tanora, zandriny" dia lasa nejmladší "zandriny indrindra". Ny tsirinteny sara-droa mifanaraka amin' izany ao amin' ny fiteny hongroà dia leg-...-bb, toy ny amin' ny hoe legnagyobb "lehibe indrindra", avy amin' ny hoe nagy "lehibe". Amin' ireo tranga roa ireo, ny endrika mampitaha dia arafitra amin' ny fampiasana ny tovana tsy misy tovona: mladší "tanora kokoa"; nagyobb "lehibe kokoa".

Fiteny gormantsema sy fiteny vôlôfo hanova

Ao amin' ny fiteny gormantse,sy ao amin' ny fiteny vôlôfo, ny kilasin' anarana dia aseho amin' ny alalan' ny tsirinteny sara-droa.

Jereo koa hanova