Fifohazam-panahy
Ny fifohazam-panahy na fifohazana kristiana na revivalisma dia hetsika ara-pivavahana izay mikendry ny fihavaozana ara-panahy sy ny hamohazana ny finoana matory sy tsy mitombo ary mandeha am-pahazarana. Izany hetsika izany dia niseho eny antsefatsefaky ny tantaran' ny prôtestantisma ary niseho matetika sady matanjaka izy ireo ao Etazonia nanomboka tamin' ny taonjato faha-19. Manome lanja ny fitiavam-bavaky ny tsirairay izay fohazina hiala amin' ny finoana heverina fa lefy hery ireo hetsika ireo.
Ny fifohazam-panahy dia famerenana amin' ny laoniny ny fiangonana mba hanam-pifandraisana velona amin' Andriamanitra taorian' ny fotoana nampitontongana ny fitondran-tena. Ny fiovam-pon' ny olona maro amin' ny fotoana iray dia heverin' ireo mpitarika ny hetsika fa hisy vokany ara-pitondran-tena.
Araka ny fandinihana ataon' ny Kristiana dia avy amin' ny tantara ao amin' ny Baiboly ny hevitry ny hoe fifohazana na fifohazam-panahy. Izany dia momba ny fitontongan' ny firenena sy ny fanarenana azy teo amin' ny tantaran' ny Zanak' i Israely. Ohatra amin' izany ny tantaran' ny Fanjakan' i Israely sy ny Fanjakan' i Jodà izay manasongadina ny vanim-potoan' ny fitontonganan' ny firenena sy ny fifohazana tamin' ny fanapahan' ireo mpanjaka hendry sy ny an' ireo mpanjaka ratsy fanahy. I Jôsia (na Jôsiasa) no mpanjaka voalaza ao amin' ny Baiboly fa nanorina indray ny Tempoly sady namerina amin' ny laoniny ny fivavahana amin' i Iahveh tamin' ny nandravany ny fivavahan' ny Jentilisa (na mpanompo sampy).
Raha momba ny Fiangonana tamin' ny Andro Vaovao dia iadian' ny mpahay tantaram-piangonana hevitra sady ezahiny fantarina ny vokatry ny fifohazam-panahy tao Etazonia sy tamin' ny firenana hafa. Nandritra ny taonjato faha-18 sy faha-19 dia niatrika fifohazam-panahy maro dia maro ny vahoaka tao Etazonia nanodidina ny taona 1727, 1792, 1830, 1857 ary 1882. Anisan' ireo fifohazam-panahy niseho vao tsy ela tamin' ny taonjato faha-20 ny Fifohazam-panahy galoà tamin' ny taona 1904 sy 1905, ny Fifohazam-panahin' i Azusa Street tamin' ny taona 1906, ny Fifohazam-panahin' ny Balokole (ao Afrika) tamin' ireo taona 1930 izay natombok' i Simeon Nsibambi, ny Fifohazam-panahin' ny Vahoakan' i Jesoa (anglisy: Jesus people na Jesus movement) tao Etazonia tamin' ny taompolo 1970, ny Fifohazam-panahin' i Bario tamin' ny taona 1971 ary ny Fifohazam-panahy tao Silý tamin' ny taona 1909, izay niely any Amerika Atsimo, any Amerika Avaratra, any Afrika ary any Azia, teo amin' ny Prôtestanta sy ny Katôlika.
Jereo koa hanova
Tantaran' ny fifohazam-panahy maneran-tany