Manikeisma: Fahasamihafan'ny versiona

Contenu supprimé Contenu ajouté
Zithal (dinika | fandraisan'anjara)
k Rohy
Marika: Hanova araka ny hitan'ny maso Fanovana avy amin'ny finday Fiovana tamin'ny alalan'ny tranonkala finday Modification sur mobile avancée
Zithal (dinika | fandraisan'anjara)
Tsipelina
Marika: Hanova araka ny hitan'ny maso Fanovana avy amin'ny finday Fiovana tamin'ny alalan'ny tranonkala finday Modification sur mobile avancée
Andalana faha-5:
 
=== I Manỳ ===
Avy amin'ny fianakaviana persiana ambony tany [[Babilona]] i Manỳ. Olona tia vavaka ny rainy ka nitaiza azy tamin'ny fivavahana izay tokony ho ny fivavahan'ny [[Elkasaita]]. Tamin'ny faha-12 sy faha-24 taonany dia nahita fahitana i Many izay nisehoan'ny [[anjely]] taminy nanendry azy ho mpaminanin'ny fivavahana vaovao sy nahazoany fanambaràna lehibe. Nandritra ny diany voalohany tany India no nahalalany ny bodisma. Narovan'ny mpanjaka Shapor I izay nanjaka teo anelanelan'ny taona 214 sy 272 izy ka nitory teny eran'i [[Persia]] sady nandefa misionera eran'ny Empira romana. Nanambara ny tenany ho mpaminany farany ao aorian'i [[Zaratostra]] sy i Bodà ary i [[Jesoa]] i Manỳ. Mampianatra izy fa misy ampaham-panambaràna izay tanteraka ao amin'ny famppianaranyfampianarany. Niteraka ny tsy fitiavan'ny [[Zoroastrisma|Zoroastriana]] izany fielezan'ny manikeisma haingana izany ka rehefa tafakatra teo amin'ny fitondrana an'i Persia i Bahram tamin'ny taona 273 dia niampanga an'i Many ho mpanao fampianaran-diso izy ireo ka nandresy lahatra ny mpanjaka hanagadra azy.
 
Amin'ny teny persiana sy siriaka dia atao hoe ''Māni'', amin'ny teny grika ''Μάνης'' / ''Manês'', ary amin'ny teny latina ''Manes''Manes.'''.'''
 
=== Tantaran'ny manikeisma ===
[[Sary:Spread of Manicheanism.png|vignette|357x357px|Sarintany maneho ny faritra nielezan'ny manikeisma]]
Noho ny fiarovan'ny mpajaka persiana ShapurShapor I dia afaka nitory ny manikeisma i Many manerana ny [[Atsinanana Akaiky]]. Niely manerana an'i [[Afrika Avaratra]] hatrany [[Eoropa]] sy [[Azia]] koa izany fivavahana izany. Tao [[Sina]] io fivavahana io dia natao hoe "Bodisman'ny fahazavana". I [[Masindahy Aogostino]], ohatra, tamin'ny taonjato faha-4, dia manikeana tamin'ny voalohany nandritra ny sivy taona alohan'ny hiovany ho kristiana. Taorian' izany dia nanohitra ny manikeisma izy ao amin'ireo asa soratra maro nataony. Maro ireo [[papa]] sy emperora nanameloka sy nanenjika ny manikeisma.
 
Tafiditra tao amin'ny Empira romanarômana ny manikeisma, indrindra tao Egipta sy tao Afrika notapahin'ny RomanaRômana, ka namoahan'ny emperora didy fanenjehana tamin'ny taona 297 noho ny hevitra vaovao entiny izay mifanohitra amin'ny fanompoam-pivavahana romanarômana nentim-paharazana, sy ny fiaviana persianan'io fivavahana io izay fiavian'ny fahavalon'ny RomanaRômana. Nivoaka ny didy fandeferana ara-pivavahana tamin'ny taona 311 sy 313 (atao amin'ny teny latina hoe ''Edictum Mediolanense,'' sy amin'ny teny frantsay hoe ''Edit de Milan''), izay natao indrindra hanafoanana ny fanenjehana ny Kristiana ka nanapitra izany vanimpotoan'ny fanenjehana izany.
 
Na dia nanjavona tao Andrefana tamin'ny [[Andro Antenantenany]] aza ny manikeisma dia hita ny fiantraikany tao amin'ireo fampianarana doalista tamin'ny Andro Antenantenany, toy ny Albigesy, ny Bogomila, ny Paolisiana, fa ny mpahany be amin'ny hevitra avy amin'ny tontolo gnostika sy manikeana dia tafajanona hatramin'ny fihetsiketsehana amin'izao ankehitriny izao toy ny [[teozofia]] sy ny [[antropozofia]].