Endolzansy: Fahasamihafan'ny versiona
Contenu supprimé Contenu ajouté
Noanitatra |
Nanitatra |
||
Andalana faha-29:
Ao amin'ny Fiangonana kristiana tamin'ny fotoana voalohany nampisy ny [[kristianisma]] dia nisy fanoneran-keloka hentitra izay nodidian'ny [[pretra]] na ny [[eveka]] tsy maintsy ataon'izay olona meloka noho ny fahotana lehibe nataony. Noheverina fa azon'ny olona nanota atao ny manonitra ny fahotany eto an-tany fa tsy any an-koatra ahafatesana, na dia amin'ny ampahany ihany aza.
Mba hanonerana ny fahotana dia nandidy ny mpanota [[Fifadian-kanina|hifady hanina]], hanao [[fivahiniana masina]], hikapo-tena sy hanao [[
Tsy niraharaha ny amin'ny endolzansy ny teolojiana talohan'ny taonjato faha-12. Nisy ny nanohitra io fanao io tamin'ny voalohany, nefa tamin'ny faramparan'ny taonjato faha-12 dia niova ka nanaiky ny fanaovana indolzansa ny teolojiana maro. Niaraka tamin'izany koa dia nihananjary fahefan'ny [[papa]] manokana ny endolzansy.
Andalana faha-46:
=== Fanamafisana ny fizarana endolzansy ===
[[Sary:Paolovi.jpg|vignette|239x239px|Ny papa Paoly VI (1897-1978)]]
Nanamafy ny maha zava-dehibe ny endolzansy tamin'ny [[Konsily tao Tridentio|Konsily natao tao
== Ny endolzansy ankehitriny ==
Andalana faha-52:
=== Famaritana ===
Izao no amaritan'ny kanona 992 ny indolzansa: "''Ny endolzansy dia ny famelana eo anatrehan’Andriamanitra ny sazy misy fetra vokatry ny fahotana izay efa voafafa ny fahadisoana, famelana izay azon’ny mpino tsara toe-panahy araka ny fepetra maromaro voafaritra, amin’ny alalan’ny asan’ny Fiangonana, izay amin’ny maha-mpizarazara ny fanavotana azy, dia mizara sy mampihatra amin’ny alalan’ny fahefany ny raki-panoneran’i Kristy sy ny olomasina''"<ref name=":0"><small>Fivondronamben'ny Eveka eto Madagasikara, ''Katesizin'ny Fiangonana Katôlika'', dikan-teny manontolo, 2009, p. 414.</small></ref>. Izany famaritana izany dia nalaina ao amin'ny ensiklika Indulgentiarum doctrina nataon'ny papa [[Paoly VI]] ka naverina nadika ao amin'ny ''Katesizin'ny Fiangonana Katôlika'' ao amin'ny teboka faha-1471 izay arahim-panazavana.
Ny foto-pampianarana momba ny endolzansy dia nahitsin'ny Konsily Vatikàna II avy eo nahitsin'ny konstitosiona apostolika ''Indulgentiarum doctrina'' (tamin'ny 01 Janoary 1967) navoakan'ny papa Poly VI, ka noraisina tao amin'ny ''Fehezan-dalana kanonika'' tamin'ny taona 1983. Ny fanao momba ny endolzansy dia nasian'ny konstitosiona apostolika ''Indulgentiarum doctrina'' fanovana, izay ilazan'ny papa Paoly VI fa "nisy fanararaotana tafiditra tamin'ny fanao momba ny endolzansy, na satria "tamin'ny alalan'ny endolzansy tsy voalanjalanja sy maro loatra" dia nihen-danja ny fanalahidin'ny Fiangonana ary nahena hery ny fahafaham-po momba ny fivalozana, na satria ny anaran'ireo endolzansy dia notetenin-dratsy noho ny "tombontsoa medrika ny hohelohina".
Ao amin'ny ''Katesizin'ny Fiangonana Katôlika'' tamin'ny taona 1992 (§ 1471-1479), ny Fiangonana dia manamafy indray fa ny zony hanome endolzansy, "noho ny fahefany hamatotra na hamaha izay nomen'ny Jesoa-Kristy azy" (§ 1478). Nambarany mazava fa ny "sazy manam-petra" ihany no afahan'ny endolzansy fa tsy ny "sazy mandrakizay" -- izany hoe ny tsy fanomezana ny "fiainana mandrakizay", ny tsy fananana ny fiombonana amin'Andriamanitra. Nampahatsiahiviny indray fa ny endolzansy dia omena ny mpanota tsy noho ny fivalozany ihany fa noho ny fiombonan'ny olo-masina.
Raha tsy dia hita matetika ny fanomezana endolzansy raha ampitahaina amin'ny vaninandro lasa, dia mazava fa mbola misy izany: ohatra ny Katesizin'ny Fiangonana katôlika dia manafatra hatrany, miaraka amin'ny fiantrana sy ny tsanganasa fivalozana, ny fampiasana ny endolzansy ho an'ny maty (§ 1032). Ny endolzansy lehibe dia omena amin'ny jobily, izay maha "singa mandrafitra" azy, araka an'i Joany-Paoly II (taratsy fanambaràna ''Incarnationis mysterium'', § 9.1). Tamin'ny jobilin'ny taona 2000 ny Fivalozana apostolika no nihevitra fa tsara ny hampatsiahivana ireo fepetra ahazoana ny endolzansy. Amin'ny tranga rehetra, endolzansy manontolo na endolzansy ampahany --, ny mpino dia tokony ho tsy nanao fahotana mahafaty.
Mba hahazoana endolzansy manontolo izay tsy azo afa-tsy indray mandeha isan'andro, afa-tsy amin'ny olona ambavahaonan'ny fahafatesana, dia izao no tokony hataon'ny olona mangataka izany:
* maniry ny hahazo endolzansy;
* afaka tanteraka amin'ny fahotana, na dia fahotana maivana aza;
* mikonfesy ao anatin'ny roapolo andro eo ho eo aloha na aorian'ny fanopmezana ny endolzansy;
* mandray komonio ao anaty roapolo andro, aloha na aorian'ny fanomezana ny endolzansy;
* mivavaka araka ny fikendrena atoron'ny papa na mivavaka ho an'ny papa;
* manatanteraka ny asa iraiketan'ny endolzansy ao anatin'ny taona voafaritra (raha mifamatotra amin'ny andro iray ny endolzansy na amin'ny fe-potoana manokana).
Raha amin'ny ampahany ihany no nanatanterahana ireo zavatra ireo na raha tsy vonona ny amin'izany ny fon'ilay mpino, ny endolzansy dia ampahany.
Ampahatsiahivina koa fa ny endolzansy dia tsy afa-mihatra afa-tsy amin'ny tena na amin'ireo "fanahy ao amin'ny afo fandiovana", fa tsy amin'ny olona hafa izay mbola velona.
=== Karazana endolzansy ===
| |||