Soratanam-piraketan' ny Ranomasina Maty: Fahasamihafan'ny versiona

Contenu supprimé Contenu ajouté
Thelezifor (dinika | fandraisan'anjara)
Aucun résumé des modifications
Thelezifor (dinika | fandraisan'anjara)
Nanitatra
Andalana faha-6:
Ireo boky torolalana momba ny fitsipi-pifehezana dia milaza fa ny antokom-pivavahana jiosy tao Komràno dia sahala amin'ny Tranon'i Israely izay natao hanomana ny lalana halehan'ny fiavian'ny [[Fanjakan'Andriamanitra]] sy ny [[andron'ny fitsarana]]. Ity antokom-pinoana ity dia nalamina mifanaraka amin'ny firafetan'i Israely tamin'ny andron'i [[Mosesy]] (na Môizy).
 
Ny mpino ao amin'io antoko io dia mandalo fotoam-pizahan-toetra maharitra roa na telo taona alohan'ny hametrahana azy amin'ny ambaratongam-pahadiovana tandrify ny toetrany. Ny fandrosoana na ny fihemiranafihemorana amin'izany dingana izany dia anaovana fifidianana amin'ny fivoriana isan-taona. Ny fitarihana ara-panahy dia ankinina amin'ny pretra telo izay ampian'ny loholona ("antidahy") tsotra roa ambin'ny folo, ary ny antokom-panapahan-kevitra tsirairay dia tantanan'ny tomponandraikitra izay mitovitovy sata amin'ny eveka. Ireo tompnandraikitra ireo dia eo ambany fahefan'ny arseveka na andriandahy iray. Ny fandalinana ny Lalàna (Taorah[[Torah]]), izay fizaràna voalohany ao amin'ny Baiboly[[Soratra hebreoMasina]], dia zavatra tsy maintsy atao ary ny fivoasana azy marina dia nampitaina amin'ny alalan'ny mpampianatra ara-panahy atao hoe "mpanao heviteny marina" na "tompon'ny fahamarinana". Ny vanimpotoana isian'ilay antokom-pivavahana dia mifarana amin'ny fiavian'ny mpanao fivoasana sy mpaminany vaovao, araka ny [[Bokin'ny Deoteronomia]] (Deo. 18.18). Ahitana toromarika momba ny ady farany hifanaovan'ny "zanaky ny fahazavana" sy ny "zanaky ny fahamaizinana" ny iray amin'ny soratanana.
 
Ny fifanahafana eo amin'ny finoana sy ny fanao resehina ao amin'ny soratanam-piraketana sy ireo izay lazain'i [[Filo avy any Aleksandria]] sy i [[Flavio Josefa]] fa an'ny [[Eseniana]], dia mahatonga ny mpikaroka maro hihevitra fa io antokom-pinoana jiosy tao Komràno io dia manam-pifandraisana amin'ny Eseniana. Hamafisin'ny asasoratra nataon'i [[Plinio Zokiny]] izany fampitovizana nyiteo sekta roa ireo izany, dia i Plinio izay nitatitra fa nonina tao amin'ny faritr'i Kirbeta Komràno ny Eseniana. Ny mpanoratra sasany dia manantitra ny fahasamihafan'ny sekta tao Komràno sy ny Eseniana ka mihevitra fa samlusamy hafa nefa misy fitoviana fotsiny izy roa tonta ireo fa tsy zavatra tokana.
 
== Ny lanjan'ny soratanam-piraketana tao Komràno ==
 
<br />
=== Lanja ara-tantaran'ireo soratanana ===
Manana ny lanjany amin'ny lafiny tantara ny Soratanam-piraketan'ny Ranomasina Maty noho izy ireo miteny ankolaka ny olona sasany sy ny zava-mitranga sasany izay mifanandrify amin'ny vanimpotoana nielezan'ny kolontsaina grika sy amin'ny fiantombohan'ny vanimpotoana najakan'ny Romana teo amin'ny tantaran'ny [[Jiosy]].
 
Ny mpanao hevitenin'ny [[Bokin'i Nahoma]] iray, ohatra, dia miresaka momba ny olona anankiray atao hoe Demetriosy ary hoatry ny miresaka ankolaka ny zava-nitranga tamin'ny taona 88 tal. J.K. noraiketin'i [[Flavio Josefa]] an-tsoratra izany. Miresaka momba ny mpanjakan'i Siria atao hoe Demetriosy III sy an'i [[Aleksandro Janeo]] izay mpanjaka [[hasmoneana]] izy.
 
Misy koa ny firesahana ankolaka miverimberina ny amin'ny "tompon'ny fahamarinana" izay mety manodro olona malaza teo amin'ny tantaran'ny fivavahana jiosy, dia ny [[Mpisoronaben'i Israely|mpisoronabe]] farany tsy mpisandoka atao hoe Oniasy III izay nesorina tamin'ny toerany tamin'ny taona 175 tal. J.K., ireo mpitarika ny Makabeo atao hoe [[Matatià]] (na Matitià) mpisoronabe sy ny zanany lahy mpitari-tafika atao hoe [[Jodasy Makabeo]], Menahema, lehiben'ny [[Zelota]] tamin'ny taona 66 taor. J.K.
 
Nisy ny fiezahana hampifandray ny firesahana ankolaka momba ilay "mpisoroa ratsy" sy ilay "hehilahin'ny lainga" amin'ny olona malaza tahaka ny mpisoronabe jiosy Menelasy izay nanimbazimba zava-masina, i [[Antiokosy IV Epifanesy]] mpanjakan'i Siria, i [[Joany Hirkano I]] lehiben'ny Makabeo ary i Aleksandro Janeo. Izany fampifandraisana rehetra izany dia vonjimaika ihany ary ny hevitry ny manampahaizana dia tsy mitovy ny amin'izany.
 
Ireo soratanan'ny bokin'ny Baiboly hita ao amin'ireo horonan-tsoratra ireo dia ahitana lahatsoratra voadika efa taonjato maro tany aloha raha mitaha amin'ny lahatsoratra ao amin'ny [[Masorah|Masora]] sady manamarina matetika ny fandikan-teny ao amin'ny Baiboly jiosy amin'ny teny grika, ny [[Septoajinta]], sy ny dikan-teny hafa tranainy. Noho izany dia fitaovana saro-bidy amin'ny fahazoana ny lahatsoratra niandohana tamin'ny fadikana ny Soratra Masina jiosy ieo soratanana ireo.<br />