Fanandroana malagasy: Fahasamihafan'ny versiona

Contenu supprimé Contenu ajouté
Zithal (dinika | fandraisan'anjara)
k Rohy
Marika: Hanova araka ny hitan'ny maso Fanovana avy amin'ny finday Fiovana tamin'ny alalan'ny tranonkala finday
Zithal (dinika | fandraisan'anjara)
Nanitatra
Marika: Hanova araka ny hitan'ny maso Fanovana avy amin'ny finday Fiovana tamin'ny alalan'ny tranonkala finday
Andalana faha-13:
Andro voalohany ao amin'ny fanandroana sy tetiandro malagasy ny andro [[Alakamisy]]. Ny teny hoe ''Alakamisy'' na ''Lakamisy'' na ''Kamisy'' dia avy amin'ny teny arabo hoe الخميس / ''al-khamīs'' izay midika hoe "andro fahadimy".
 
AndroAraka ny finoan'ny [[Ntaolo]] malagasy dia andro tsara ny Alakamisy fa manantena hisy. Andro fisantarana izay atao (fanorenan-trano, fivohan'ny tafika amin'ny ady) sy tsara anaovana fampakaram-bady. Tsy tsara andevenana ny andro Alakamisy.
 
==== Zoma ====
Andro faharoa ny andro [[Zoma]]. Ny teny hoe ''Zoma'' na ''Azoma'' na ''Joma'' dia avy amin'ny teny arabo hoe الجمعة / ''al-jum‘ah'' izay midika hoe "andro fahenina". Andro mainty ny Zoma, araka ny finoan'ny Ntaolo malagasy, ka natokana handevenana.
 
==== Asabotsy ====
Andro fahatelo ny andro [[Asabotsy]]. Ny teny hoe ''Asabotsy'' na ''Sabotsy'' dia avy amin'ny teny arabo hoe السبت / ''as-sabt'' izay avy amin'ny teny hebreo hoe שָׁבַת / ''shabbat'' na avy amin'ny teny hebreo hoe ''shabbos'' izay samy manondro ny andro Asabotsy sady midika hoe "andro fitsaharana" na "andro fialan-tsasatra". Andro " mibontsina" ny Asabotsy, araka ny finoan-drazana malagasy, ka natokana hitomaniana sy hamoizana ny maty.
 
==== Alahady ====
Andro fahefatra ny [[Alahady]]. Ny teny hoe ''Alahady na Lahady'' dia avy amin'ny teny arabo hoe الأحد / ''al-aḥad'' izay midika hoe "andro voalohany". Andro mahery ny Alahady, raka ny finoan'ny [[Ntaolo]] malagasy, ka tsy azo andevenana ny marainany.
 
==== Alatsinainy ====
Andro fahadimy ny [[Alatsinainy]]. Ny teny hoe ''Alatsinainy'' na ''Latsinainy'' na ''Tinainy'' dia avy amin'ny teny arabo hoe الإثنين / ''al-ithnayn'' izay mitovy dika aminy. Andro mafy sy mainty ny Alatsinainy, araka ny finoan-drazana malagasy. Tsy fisantaran-javatra io andro fa andro fandevenana. Amin'ny maha andromafyandro mafy azy dia andro fanamafisan-javatra sy fandevenana ny Alatsinainy.
 
==== Talata ====
Andro fahenina ny [[Talata]]. Ny teny malagasy hoe ''Talata'' na ''Atalata'' dia avy amin'ny teny arabo hoe الثلاثاء / ''ath-thulathā’.'' Amin'ny faritra maro eto Madagasikara dia tsy mety ny mamangy mana-manjo amin'ny andro Talata, arakz ny finoan'ny Ntaolo malagasy. Andro tsara hivoahan'ny Andriana na ny tafika ny andro Talata. Ataon'ny Ntaolo malagasy hoe " Talata gorobaka" ny andro Talata.
 
==== Alarobia ====
Andro fahafito ny andro [[Alarobia]]. Ny teny malagasy hoe ''Alarobia'' na ''Larobia'' dia avy amin'ny teny arabo hoe الأربعاء / ''al-’arbi‘ā’'' izay midika hoe "andro fahefatra". AndroAmin'ny Ntaolo malzgasy dia andro ratsy ny Alarobia, araka ny fitenenana hoe "Alarobia tsy miverina". Natokana ho an'ny famoizana sy ny fandevenana ny Alarobia.
 
== Ny orim-bintana ==
 
=== Ny orim-bintana roa ambin'ny folo ===
Ireto avy ireo anaram-bintana amin'ny fanandroana malagasy izay sady anaran'ny volana malagasy koa: Alahamady, Adaoro, Adizaoza, Asorotany, Alahasaty, Asombola, Adimizana, Alakarabo, Alakaosy, Adijady, Adalo ary Alohotsy. Mbola iadian-kevitra ny fotoana mifanandrify amin'ny volana tsirairay noho ny fahasamihafam-piheverana misy eo amin'ireo milaza tena fa manam-pahaizana momba ny [[tetiandro malagasy]].
 
==== Alahamady ====
Ny [[Alahamady]] no volana sy vintana voalohany amin'ny fanandroana sy [[Tetiandro malagasy|tetiandro malagasy]]. Avy amin'ny anaran'antokon-kintana amin'ny teny arabo hoe االحمل / ''Al-Hamal'' ("ondrilahy") ny teny hoe ''Alahamady''. Ny zoro avaratra-atsinana amin'ny trano no toerana omena azy. Io zoro io dia atao hoe zorofirarazana koa.
 
Inoana ho vintan'[[andriana]] sady vintana maha mpanjaka ny Alahamady. Ny Alahamady no vintana mahery indrindra<ref name=":0"><small>Jobily Rakotoson, "L'art divinatoire, parole d'un sage" in ''Madagascar fenêtres'', 2002, p.95.</small></ref>. Mibaby ny Alohotsy sy mitrotro ny Adalo ny AlahamadAlahamady fa mifandratra amin'ny Adimizana nefa ny mitanila eo amin'ny Asombola sy Alakarabo izay iandrianany sy iarenany ny izy.
 
==== Adaoro ====
Ny [[Adaoro]] no vintana sy volana faharoa. Avy amin'ny anaran'antokon-kintana amin'ny teny arabo hoe اثور / ''Ath-Thur'' na ''Ath-Thaur'' ("ombilahy") ny hoe ''Adaoro''. Ny tapany avaratra amin'ny rindrin-trano atsinanana no toerana omena azy. Inoana ho andron'afo na andro "mandoro" ny Adaoro. mifandratraMifandratra amin'ny Alakarabo sady mihataka sy miarina eo amin'ny Adimizana ny Adaoro.
 
==== Adizaoza ====
Vintana sy volana fahatelo ny [[Adizaoza]]. Avy amin'ny anaran'antokon-kintana amin'ny teny arabo hoe اجوزاء / ''Al-Djuza'' ("kambana") ny hoe ''Adizaoza''. Ny toerana omena azy dia ny tapany atsimo amin'ny rindrin-trano antsinanana. Vintana mahery ny Adizaoza ka ny olona ateraka aminy dia "miozanozana" raha tsy alam-bintana. Ny [[Alakaosy]] no mifandratra amin' ny Adizaoza. Eo amin' ny Adizaoza no fitoeran'ny sinibe ao an-trano. Izay olona mikasa hampaka-bady, na hanorin-trano, sns., nefa sendra mifandratra amin'ny vintany ireo andro tsara fanaovana izany, dia ny Adizaoza no tokony hofidiny, fa io tsy mihetsiketsika tahaka ny sinibe, ka hampateza ny zavatra kasaina hatao.
 
==== Asorotany ====
Andalana faha-78:
Vintana sy volana faharoa ambin'ny folo ny [[Alohotsy]]. Avy amin'ny anaran'antokon-kintana amin'ny teny arabo hoe الحوت / ''Al-Hut'' ("trondro") ny hoe ''Alohotsy.'' Ny tapany antsinana amin'ny rindrin-trano avaratra no toerana omena azy. Vintan'olona tsy mahatombin-toerana ny Alohotsy. Mifandratra amin'ny Asombola sy miarina eo amin'ny Adimizana ny vintana Alohotsy.
 
=== Vintana malagasy sy evan'ny zodiaka tandrefana ===
Raha manara-bolana tanteraka ny tetiandro malagasy dia tsy misy ifandraisany ny evan'ny zodiaka na ny antokon-kintan'ny zodiaka sy ny volana malagasy, afa-tsy ny fitovian'anarana.
Inty ny fifandraisan'ny anaram-bolana malagasy sy ny anaran'antokon-kintana ao amin'ny [[zodiaka]] amin'ny teny latina<ref name=":0" />.
 
Na dia atao hoe manara-bolana sy masoandro aza ny tetiandro malagasy dia mbola tsy mifanandrify ihany ny volana malagasy sy ny antokon-kintan'ny zodiaka mitovy anarana aminy.
 
IntyIty ny fifandraisan'ny anaram-bolana malagasy sy vintana malagasy amin'ny anaran'antokon-kintanany aoeva aminsy ny antokon-kintan'ny [[zodiaka]] amin'ny teny latina<ref name=":0" />.
{| class="wikitable"
|Anaram-bolana
Ligne 138 ⟶ 142 :
 
=== Ny orim-bintana sy ny singa efatra ===
Araka an'i Jobily Rakotoson<ref name=":0" /> dia mifandray amin'ny fanadroana ny singa tsirairay, dia ny [[rano]] sy ny [[rivotra]] sy ny [[tany]] ary ny [[afo]].

Atao hoe vintan'ny rano ny Asorotany sy ny Alakarabo ary ny Alohotsy. Vintan'ny rivotra kosa ny Adimizana sy ny Adalo ary ny Adizaoza. Vintan'ny tany ny Adaoro sy ny Adijady ary ny Asombola. Vintan'ny afo ny Alahamady sy ny Alahasaty ary ny Alakaosy.
 
=== Ny vazantany sy ny zoron-trano ===
 
==== Avaratra ====
Ny avaratra ao an-trano dia vazantany natokana ho an'ny fahefana sy ny fibaikoana ary ny fanjakana. Afovoany mahazo avaratra ny misy ny fatana. Lafy itoeran'ny vintana [[Adalo]] sy ny [[Alohotsy]] ny avaratra.
 
==== Avaratra adrefana ====
Ny zoron-trano avaratra-andrefana no toerana omena ny [[Adijady]].
 
==== Avaratra atsinanana ====
Ny zoro avaratra-atsinana amin'ny trano no toerana omena ny [[Alahamady]]. Io zoro io dia atao hoe zorofirarazana koa.
 
==== Atsinanana ====
Vazantany natokana ho an'ny vavaka sy ny [[Razana (finoana malagasy)|Razana]] ny atsinanana ao an-trano. Eo no ametrahana ny siny ao anaty trano. Lafy itoeran'ny vintana [[Adaoro]] sy [[Adizaoza]] ny atsinanana. Ny faritra avaratra amin'ny rindrina atsinana no asiana ny farafara.
 
==== Atsimo ====
Ny atsimo ao an-trano dia vazantany natokana ho an'ny fanekena ny manam-pahefana, ny fanetren-tena, ny olona anjakana, ny maha mpanompo. Lafy itoeran'ny vintana [[Asombola]] sy [[Alahasaty]] ny atsimo. Eo atsimo manandrify ny Alahasaty (ilany atsinanana amin'ny rindrina atsimo) no ametrahana ny zanak'omby. Tandrify ny Asombola (ilany andrefana amin'ny rindrina atsimo) no ametrahana ny laona sy ny fanoto.
 
==== Atsimo atsinanana ====
Ny zoron-trano atsimo-atsinana no toerana omena ny [[Asorotany]].
 
==== Atsimo andrefana ====
Ny zoron-trano atsimo-andrefana no toerana omena ny [[Adimizana]].
 
==== Andrefana ====
Faritra tsy madio sy tsy masina ary an'ny vahiny ny andrefana ao an-trano. Lafy itoeran'ny vintana [[Alakaosy]] sy [[Alakarabo]] ny andrefana. Ao amin'ny tapany atsimo amin'ny rindrina andrefana (manandrify ny Alakarabo) no asiana ny varavarana.
 
== Jereo koa: ==