Fiteny hebreo: Fahasamihafan'ny versiona

Contenu supprimé Contenu ajouté
Thelezifor (dinika | fandraisan'anjara)
k Rohy
Thelezifor (dinika | fandraisan'anjara)
kAucun résumé des modifications
Andalana faha-6:
}}
 
Ny '''fiteny hebreo''' na [[Fiteny hebreo|fiteny hebrio]] dia [[fiteny semitika]]. Tenin'ny [[Jiosy]] io fiteny io. Teny fampiasan'ny [[Israelita]] nandritry ny fotoana nitrangan'ny tantara tao amin'ny [[Baiboly]] ny teny hebreo. Rehefa resin'i Babilôna i Jodà, dia [[Fahababoana tany Babilona|nentina ho andevo tany Babilôna ny Jiosy]] ka nanomboka niteny [[Fiteny arameana|aramaika]] na arameana. Tsy nampiasaina tamin'ny fiainana manavanandro intsony ny teny hebreo fa mbola fantatry ny Jiosy mpanadihady [[Soratra Masina]] ihany.
 
Nanan-kevitra ny hanao ny teny hebreo ho fiteny fampiasa indray ny Jiosy maro tamin'ny taonjato faha-20. Ary lasa tenin'ny firenen'i [[Israely]] tamin'ny 1948 ilay fiteny. Avy amin'ny toerana maro ny mponin'i Israely ka nanapa-kevitra ny hianatra hebreo avokoa izy ireo mba hiteny fiteny iray ihany. Ny fikambanana mifehy ny fampiasana ny teny hebreo dia ny Akademian'ny tenyFiteny Hebreo.
 
== Fivoaran'ny fiteny hebreo ==
Andalana faha-16:
Ireo ''Taratasin'i Amarna'' na ''Taratasin'i Tel-Amarna'' dia taratasim-pifandraisana diplomatika egiptiana tamin'ny taonjato faha-13 tal. J.K. Ny sasany amin'ireo taratasy ireo dia avy any [[Kanaana (faritra)|Kanana]]. Voasoratra amin'ny fiteny akadiana izy ireo. Hita anefa fa misy fitovizana amin'ny fiteny hebreo nanoratana ny [[Torah]] ny votoatin'izy ireo ka midika izany fa nisy fitenim-paritra proto-hebreo izay notenenina tao Kanana talohan'ny niorenan'ireo [[Hebreo (mponina)|Hebreo]] fonenana tao. Ireo taratasy ireo anefa dia tsy miresaka momba ny [[Hebreo (mponina)|Hebreo]] fa ny amin'ny atao hoe ''Apiro'' izay tsy tena fantatra mazava nefa misy mampifadray azy amin'ny Hebreo.
 
Ankoatr'ireo zavatra momba ny fiteny ireo dia tsy fantatra mazava tsara ny tena endrik'ilay na ireo fiteny atao hoe proto-hebreo ireo. Ny azo tenenina dia izao: ireo fitenim-paritra tranain'i [[Fenisia]] (Libàna amin'izao fotoana izao) izay fantatra dia misy itovizana amin'ny fiteny hebreo tranainy ka azo atao ny milaza fa fisehon'ny fiteny iray arakaraka ny faritra itenenana azy izy ireo, izay mety notenenina tany amin'ny morontsiraka siro-palestiniana. Ny hebreo biblika dia avy amin'ireo fitenim-paritra ireo.
 
Tamin'ny volana Jolay 2008 tamin'ny soso-nofon-tany mifandraika amin'ny taona 1050 - 970 tal. J.K. no nahitana ny Ostracon an'i Khirbet Qeiyafa izay mety ho soratra hebreo tranainy indrindra tao amin'ny toeram-pangadiana arkeolojikan'i Khirbet Qeiyafa, tanàna kely tamin'ny Andron'ny Vy II A.  
 
==== Ny fiteny hebreo biblika ====