Fitsanganan' i Jesoa ho velona: Fahasamihafan'ny versiona

Ao amin'ny Taratasy voalohany ho an'ny Korintiana dia milaza [[kerigma]] (fanambaràm-pinoana fototra) i Paoly'','' izay niely teo amin'ireo mpomba ny fitsanganan'ko velona'','' izay nanolotra singa fototra amin'ny fampianaram-pinoana krostianakristiana:

Nanoratra dimy ambin'ny folo taona talohan'ny nanoratana ny [[Evanjely]] i Paoly avy any Tarsisy. Ny tranainy indrindra amin'ireo Evanjely ireo dia ny an'i Marka. Akoatry ny firesahany ny amin'ny nahitan'i [[Jakoba ilay Marina]], <nowiki/>rahalahin'i Jesosy an'i Jesosy, dia milaza i Paoly fa niseho tamin'ny mpianatra miisa 500 koa i Jesosy. Araka ny [[Asan'ny Apostoly]] koa dia nisehoan'i Jesosy manokana teo akaikin'i Damaskosy (na Damasy) i Paoly taorian'ny nitsanganany tamin'ny maty.

Ny fitsanganan'i Jesosy ho velona dia tsy zava-nitranga azo hamarinina fa zavatra momba ny finoana; tsy azon'ny taranja tantara anaiovana fikarohana izany<ref><small>Camille Focant, « La Résurrection », in Michel Quesnel et Philippe Gruson (dir.), ''La Bible et sa culture'', éd. Desclée de Brouwer, 2011, vol. II, <abbr>p.</abbr> 145.</small></ref>. "Mizara mandrakariva ny mpanao heviteny ny amin'ny fitsanganan'i Jesosy tamin'ny maty. Isan'ireo voalohany tamin'ny taonjato faha-18 izay niezaka nanaporofo ny fisian'ny hosoka nataon'ireo [[apostoly]] i Reimarus. (...) I David Strauss, izay nantaonlasa nalaza tao Frantsa noho ny asasoratr'i Ernest Renan malaza tao Frantsa, dia nihevitra an'izany ho [[Fedrà|angano]] teraka ho azy tao amin'ireo fiangonana kristiana voalohany, indrindra noho ny hakiviana tsy nety nampiononina teo amin'ireo mpianatr'i Jesosy taorian'ny nahafatesany".

Hatramin'i Rudolf Bultmann (tamin'ny fiandohan'ny taonjato faha-20) dia "fanao ny manavaka ny finoana ny Fitsanganana amin'ny maty, izay iheverana ny fitsanganan'i Jesoa tamin'ny maty ho zava-nitranga marina tokoa, amin'izay ara-tantara amin'araka ny heviny hentitra"<ref><small>Simon Claude Mimouni et Pierre Maraval, ''Le Christianisme des origines à Constantin'', Paris, éd. P.U.F., 2006, <abbr>p.</abbr> 128-129.</small></ref>. Tsy afaka hananmanan-kambara ny mpahay tantara ny amin'io resaka io na amin'ny fitsipahana izany na amin'ny fanohanana izany nefa afaka manamarina izy ireo fa nino ny mpianatr'i Jesosy fa "natsangan'Andriamanitra izy" (Jereo: Rom. 10.9).

Nihevitra ilay mpahay tantara Geza Vermes fa hevitra izay sady fototra no mahavariana ao amin'ny kristianisma ny fitsanganan'i Jesosy tamin'ny maty. Mihevitra izy fa eo anatrehan'ireoireto hevitra roa mifangarika ireoireto, etsy an-kilany ny fahamarinan'ilay zava-nitranga azo tsapain-tanana ary etsy an-daniny ny fandavana izany tateraka, dia misy petra-kevitra maro azo heverina hanazavana ireo fijoroana vavolombelona ny amin'ilay Fitsanganan-ko velona, ka isan'izany ny fangalarana ny faty, ny fialana amin'ny hatoranana, ny fahitan-javatra tsy tena izy, na ny fitsanganan-ko velona atao hoe ara-panahy, izany hoe [[Doketisma|doketa]].

Mihevitra ilay teolojiana E. P. Sanders fa nisy tsikombakomba namporisika amin'ny finoana ny fitsanganan-ko velona izay mety nitarika tamin'ny fivoaran'ny tantara hirindra kokoa. Io petra-keviny io anefa tsy ahafahana manazava ny antony nahatonga ireo Kristiana voalohany hanaiky ho faty noho ny amin'ny zavatra izay fantany fa fitakatsy marina. I Helmut Koster kosa dia milaza fa tamin'ny voalohany ireo fitantarana ireo dia [[epifania]] nampandrosoina taty aoriana ka niteraka ny fijoroana ho vavolombelona ny amin'ny fitsanganan-ko velona araka ny ahalalantsika azy.