Volana: Fahasamihafan'ny versiona

Contenu supprimé Contenu ajouté
k →‎Rohy ivelany : All info is kept in Wikidata, removed: {{Link FA|af}} (5) using AWB (10902)
Thelezifor (dinika | fandraisan'anjara)
k Tsipelina
Andalana faha-2:
[[Sary:Full Moon Luc Viatour.jpg|250px|ankavanana|ny volana]]
 
Ny '''Volana''' (fiteny aostronezianina ; jereo ny [[fiteny Malay|teny malay]] ''[[:wikt:bulan|Bulan]]'' [{{api|bulan}}]) dia [[volana|volan'ny]] Tany. Ny Volana dia ''satelita'' natoraly ngeza indrindra eo amin'ny ''solarrafitry system''ny masoandro. Ny fahalaviranhalaviran'ny tany sy amin'ny volana dia misy 384.403 km (in-30 30n'ny savaivo savaivon'ny Tany).
 
Ny teny malagasy hoe ''volana'' dia avy amin'ny fiteny aostronezianina (jereo ny [[fiteny Malay|teny malay]] ''[[:wikt:bulan|Bulan]]'' [{{api|bulan}}])
Amin'izao fotoana izao, ny volana ihany no satelita na planety nandianan'olona sy notsidihan'olona ary nodiavin'ny olona. [[Luna I]], [[zanabolana]] rosy, no zanabolana voalohany nihodikodina manodindin'i volana tamin'ny [[1959]], tamin'io taona io ihany koa, Nipetraka teo amin'ny volana ny sambon-danitra [[Luna 2]], fa potika ilay saondy teo am-pidinana. Tamin'ny taona 1959 ihany nalain'i [[Luna 3]] sary ny sarim-bolana tsy hita maso avy eto an-tany.
 
Amin'izao fotoana izao, ny volanaVolana ihany no satelita na planety nandianannandehanan'ny olona sy notsidihannotsidihin'ny olona ary nodiavin'ny olona. [[Luna I]], [[zanabolana]] rosyrosiana, no zanabolana voalohany nihodikodinanihodinkodina manodindin'imanodindina volanany Volana tamin'ny [[taona 1959]], tamin'io taona io ihany koa, Nipetrakadia nipetraka teo amin'ny volanaVolana ny sambon-danitrasambondanitra [[Luna 2]], fa potika ilay saondy teo am-pidinana. Tamin'ny taona 1959 ihany nalain'i [[Luna 3]] sary ny sarim-bolana tsy hita maso avy eto an-tany.
Tamin'ny [[1966]], tena vita ny Rosy nanometraka ny [[Luna 9]] teo ambon'ny volana, ary mande manodidon'ny volana ny saondy [[Luna 10]] teo aorinana.
 
Tamin'ny [[taona 1966]], tena vitavitan'ny Rosiana ny Rosy nanometrakanametraka ny [[Luna 9]] teo ambon'ny volanaVolana, ary mandemandeha manodidonmanodidin'ny volanaVolana ny saondy [[Luna 10]] teotaty aorinana.
Ny [[etazonia]] ihany ankehitriny no nahavita nandefa olom-belona teny amin'n volana , araky ny tanjon'ny tetik'asa apollo, nanomboka tamin'ny 1969 ary tapitra tamin'ny 1972 ilay programa. Nidiana tamin'ny 1972 ny programa apollo. Betsaka ny zavatra nentina avy any amin'ny volana ary betsaka ny zavatra navelan'ny olona tany amin'ny volana : ny zavatra nentina avy any amin'ny volana dia vato isa-karazany, ary navela tany amin'ny volana ny ''jeep'' sy saondy rehetra. Ankehitriny, ny volana no planety tena voadinika indrindra amin'ny lafon'ny hainkintana <ref>http://www.google.com/moon/</ref>
 
NyI [[etazoniaEtazonia]] ihany ankehitriny no nahavita nandefa olom-belonaolombelona teny amin'n volanany Volana, araky ny tanjon'ny tetik'asa apollo,Apollo izay nanomboka tamin'ny taona 1969 ary tapitra tamin'ny toona 1972 ilay programa. NidianaNatsahatra tamin'ny taona 1972 ny programa apolloApollo. Betsaka ny zavatra nentina avy any amin'ny volanaVolana ary betsaka ny zavatra navelan'ny olona tany amin'ny volana Volana: ny zavatra nentina avy any amin'ny volanaVolana dia vato isa-karazanyisankarazany, ary navela tany amin'ny volana ny ''jeep'' sy saondy rehetra. Ankehitriny, ny volanaVolana no planety tena voadinika indrindra amin'ny lafonlafin'ny hainkintana[[Hainkintana|haikintana]] <ref>http://www.google.com/moon/</ref>
== Endrika ara-pizika ==
Ny fahalaviran'ny volana amin'ny tany dia 384.402 km. Ny savaivo ny volana dia 3 474 km, ny ''attraction'' sy tany amin'ny volana dia 1,95×10{{^|20}} [[Newton (singany)|N]] eo ho eo
 
== Endrika ara-pizika ==
Afaka tenenintsika fa ny tany sy ny volana dia lahadroa ara-pajiry.
Ny fahalaviranhalaviran'ny volanaVolana amin'ny tany dia 384.402 km. Ny savaivo savaivon'ny volanaVolana dia 3 474 km, ny fisintonan''attraction''ny sy tanyTany amin'ny volanaVolana dia 1,95×10{{^|20}} [[Newton (singany)|N]] eo ho eo. Azo tenenina fa ny Tany sy ny Volana dia lahadroa ara-pajiry.
 
=== Soson-drivotra ===
Andalana faha-20:
 
=== Rafitra anaty ===
[[Sary:Moon Schematic Cross Section.svg|220px316x316px|thumb|rafitra anaty ny volana]]
AfaHafa ny endrika ny volanaVolana amin'ny resaka jeôsimika, afatsy mitovy amin'ny tanyan'ny Tany ny kroty, ny mantely (''mentle, manteau'') ary ny voany. Ny kroty ny volana dia feno [[ôksizenina]], [[silisiôma]], [[manieziôma]], [[kalsiôma]] ary [[alominiôma]]. Ny hatevin'ny kroty ny volana dia misy eo amin'ny 50 km eo.
 
== LafyNy tavan'ny volanaVolana ==
 
Manana fihodinana miaraka amin''rotationny synchronisée'an'ny Tany ny volanaVolana, zany mampisy hoeno tsy hitatsika avy eto an-tanyahitatsika mihintsy ny lafytavany alavitralavitra ny volanaVolana.
 
Ny lafy hitantsika avy eto an-tany dia teneninaatao hoe lafy akaiky, na lafy hita, ary ny lafy tsy hitantsika avy eto an-tany dia teneninaatao hoe [[lafy maizina]], na lafy alavitralavitra. Ny lafy alavitralavitra dia tsy hoe tsy mazava mihintsy akory ; amin'ny [[tsinam-bolana]] izao, mazava ny lafy alavitralavitry (na lafy maizinamaizin') ny volana. Nalain'ny saondy Luna 3 sary ny lafy maizin'iny volana Volana tamin'ny 1959.
 
{| class="toccolours" align="center"
Andalana faha-39:
|}
 
Misy fanovànafiovàna kely amin'ny fihodinan'ny volanaVolana tsindraindray. 59%n-ny velarana taontalin'ny volanaVolana no hitatsikahitantsika avy eto an-tanyTany
 
== Vangio koa ==