Endrik'io pejy io tamin'ny 9 Martsa 2018 à 14:52 hanova Thelezifor (dinika \| fandraisan'anjara) 44 119 modifications k Nanisy sary Marika: Hanova araka ny hitan'ny maso ← Fiovana taloha		Endrik'io pejy io tamin'ny 2 Janoary 2019 à 09:56 hanova esory Thelezifor (dinika \| fandraisan'anjara) 44 119 modifications kAucun résumé des modifications Marika: Hanova araka ny hitan'ny maso Fiovana manaraka →
Andalana faha-1: [[Sary:Sites of Christianity in the Galillee - Ruins of the ancient Great Synagogue at Capernaum (or Kfar Nahum) on the shore of the Lake of Galilee, Northern Israel.jpg\|vignette\|309x309px\|''Sisam-paharavan'ny Sinagoga Lehiben'i Kafarnahoma eo amoron'ny farihin'i Galilia, ao amin'ny tapany avaratr'i Isiraely''.]] I '''Kafarnahoma''' na '''Kapernaomy''' dia tanana kely onenana mpanjono ao amin'ny faritanin'i [[~~Galilia~~Galilea (faritra)\|Galilea]] (na ~~Galilea~~Galilia), eo ampita avaratra-andrefan'ny [[farihy Tiberiada]] (na Tiberiasy izay atao hoe koa Genesareta na Jenezareta) ao amin'ny tapany avaratry ny Fanjakan'i [[Israely]]. Tamin'ny fitondran'ireo Hasmoneana, dia teo anelanelan'ny 6 sy 10 ha ny velaran'ity tanàna ity ary miisa 1 700 eo ho eo ny mponina ao aminy <ref><small>Peder Borgen, David Edward Aune, Torrey Seland, Jarl Henning Ulrichsen, , Brill, 2003 ([https://books.google.fr/books/about/Neotestamentica_et_Philonica.html?hl=fr&id=1l9RXDl1JB4C vakio an-tranonkala] [tahiry]), <abbr>p.</abbr> 40</small></ref>. == Fiforonan-teny == Avy amin'ny anarana hebreo hoe כְּפַר נַחוּם / ''Kəfar Nāḥūm'' na ''Kfar Naḥūm'' ny anarana nogasina hoe Kafarnahoma. Atao ho ''Tell'' ''Naḥūm'' koa ny anaran'ilay tanàna amin'ny teny hebreo. Ny teny hoe ''Kfar'' dia midika hoe "tanàna kely" ary ny hoe ''Nahum'' dia "fiononana" na "fitserana". Midika hoe "tananan'ny mpampionona" ny hoe ''Kfar Nahum''. Mety misy ifandraisany amin'ny mpaminany [[Nahoma]] izay avy tao amin'ny tanàna atao hoe Elkoshé midika hoe "tanàna kelin'ny mpampionona". Amin'ny teny arabo, i Kafarnahoma dia atao hoe ''Talhum'', ka ny hoe ''tell'' dia midika hoe "havoana" ary ny ''Hum'' dia mety fanafohezana ny hoe ''Nahum''<ref><small>Vassilios Tzaferis, ''Excavations at Capernaum,1978-1982'', Eisenbrauns, 1989, 234 <abbr>p.</abbr></small></ref>. Ao amin'ny asa soratr'i [[Flavio Josefa]] dia voasoratra amin'ny teny grika hoe ''Kαφαρναούμ'' / ''Kapharnaum'' (Tzaferis, 1989) sy ''Κεφαρνωκόν'' / ''Kepharnōkon'' ilay anarana<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=J.+Vit.+72&fromdoc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0149 <small>Josephus, ''Vita'' 72, original text in Greek</small>]</ref>. Ao amin'ny [[Testamenta Vaovao]] izy dia voasorara amin'yny teny grika hoe ''Kαφαρναούμ'' / ''Kapharnaum'' amin'ny soratanana sasany fa ''Kαπερναούμ'' / ''Kapernaum'' kosa amin'ny sasany. Ny Baiboly katolika amin'ny teny malagasy dia nanakaiky ny voalohany (''Kafarnahoma'') fa ny Baiboly protestanta amin'ny teny malagasy kosa dia nandray ny faharoa (Kapernaoma). == Araka ny hita ao amin'ny Baiboly == Tamin'ny fotoana nisehoan'ny tantara ao amin'ny [[Filazantsara]] (na Evanjely), dia nisy fadin-tseranana sy antoko-miaramila romana teo ambany fibaikoan'ny mpifehy iray i Kafarnahoma; izany dia manazava kokoa ny fisian'ny apostoly Levy na [[Matio]], izay mety nanana trano fiasana tao hakany hetra amin'ny mpanjono sy ny mpivarotra eo an-tsisintany<ref><small>Jean-Christian Petitfils, ''Jésus'', Fayard, 2011, <abbr>p.</abbr> 57</small></ref>. Voasoratra in'enina ambin'ny folo (16) ao aminan'ireo Filazantsara i Kafarnahoma, ka laharana faharoa izy amin'izany aorian'i Jerosalema<ref><small>''The New Catholic Encyclopedia'', Volume 3, Thomson/Gale, 2003, <abbr>p.</abbr> 83</small></ref> <ref><small>Matio 4.12-13.</small></ref>. Samy miresaka an'i Kafarnahoma avokoa ny Vaovao Mahafaly efatra. Voalaza ho akaikin'ny tanànan'i [[Simona Petera\|Petera]] sy i [[Andrea (apostoly)\|Andrea]] ary i [[Jaona apostoly\|Joany]] sady ~~tananan~~tanànan'i [[Matio]] mpamory hetra i Kafarnaomy (Mat. 4.13; 8.5; 11.23; 17.24; Mar. 1.21; 2.1; 9.33; Lio. 4.23, 31; 7.1; 10.15; Jao. 2.12; 4.46; 6.17, 24, 59). Indray sabata i [[Jesosy]] dia niresaka tao amin'ny [[sinagoga]] tao Kafarnahoma sady nanasitrana lehilahy izay nisy fanahy maloto (demonia) (Lio. 4.31-36 ; Mar. 1.21-28). Tao koa no nanasitranany ny rafozam-bavin'i Simona Petera (Lio. 4.38-39). Tao no nanasitranany ny mpanompon'ny manamboninahitra Romana iray izay niantso vonjy taminy (Lio. 7.1-10; Mat. 8.5). Tao no nanasitranan'i Jesosy ilay olona malemy nampidirina avy ao amin'ny tafon-trano (Mar. 2.1-12; Lio. 5.17-26). Andalana faha-17: == Tantara == Ny toerana nisy ny tanàna dia efa nisy olona tamin'ny taonarivo faha-3 tal. J.K. tamin'ny [[Andron'ny Alimo]]. Foana io toerana io tamin'ny [[Andron'ny Vy]] ary tsy nisy mponina indray raha tsy tamin'ny taonjato faha-5 tal. J.K<ref name=":0"><small>Stanislao Loffreda, "Capharnaum", dans Eric M. Meyers (dir.), ''Oxford Encyclopaedia of Archaeology in the Near East'', <abbr>vol.</abbr> 1, Oxford et New York, Oxford University Press, 1997</small></ref>. Niorina tamin'ny fitohizam-panjakana hasmoneana tao [[~~Jodia~~Jodea]] (na ~~Jodea~~Jodia) ny tanàna. manaporofo izany fahitana vola antitra indrindra teo amin'ny toerana niorenan'ny tanàna voalohany, dia vola tany amin'ny taonjato faha-2 tal. J.K. Teo amin'ny sisintanin'i ~~Galilia~~Galilea, teo amin'ny sampany iray amin'ny lalan'ny mpivarotra atao hoe Via Maris ("Lanan'ny Ranomasina"). Tanànan'ny mpanjono sy ny tantsaha i Kafarnahoma izay nisy mponina tsy nihoatra ny 1 000<ref><small>Donald John Wiseman, Edwin M. Yamauchi, ''Archaeologie and the Bible'', Zondervan, 1979, <abbr>p.</abbr> 79</small></ref>. I Betsaida, izay tanàna kely teo akaikin'i Kafarnahoma teo amoron'ny farihin'i Tiberiada nefa miorina teny an-dafin'i [[Jordana (ony)\|Jordana,]] dia lazaina ao amin'ny [[Testamenta Vaovao]] fa tanàna nipoiran'i [[Simona Petera\|Petera]] sy i [[Andrea (apostoly)\|Andrea]] rahalahiny ary i [[Filipo]] ary mety misy fifandraisany amin'i Natanaela. Andalana faha-35: == Jereo koa: == * [[~~Farihin'i~~Farihy Tiberiada]] * [[Jordana (ony)\|Onin'i Jordana]]

Kafarnahoma: Fahasamihafan'ny versiona