Imanoela: Fahasamihafan'ny versiona

Contenu supprimé Contenu ajouté
Thelezifor (dinika | fandraisan'anjara)
Pejy momba ny Baiboly
 
Thelezifor (dinika | fandraisan'anjara)
k Rohy
Andalana faha-2:
 
== Ny anarana hoe ''Imanoela'' na ''Emanoela'' ==
Ny hoe ''Imanoela'' na ''Emanoela'' fanagasiana anarana avy amin'ny andalana ao amin'ny Baiboly jiosy amin'ny teny hebreo ([[Tanakh]]) hoe עִמָּנוּ אֵל / ''‘immânû ’él'' izay midika hoe "miaraka amintsika Andriamanitra" na "hiaraka amintsika anie Andriamanitra"<ref><small>Jean-Daniel Macchi, « Esaïe 7 : un destin messianique inopiné ? », dans L. Gagnebin, A. Gounelle et R. Bernard (éd.), ''La Christologie entre dogmes, doutes et remises en question'', Paris, Van Dieren Editeur, 2002 ([http://www.unige.ch/theologie/distance/courslibre/atintro2007/documents/esaie7.pdf vakio eto] [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=http%3A%2F%2Fwww.unige.ch%2Ftheologie%2Fdistance%2Fcourslibre%2Fatintro2007%2Fdocuments%2Fesaie7.pdf atahiry]]), <abbr>p.</abbr> 53-68</small></ref>. Anarana am-panoharana ny hoe ''‘Immânû 'el''. Io anarana io dia nadikan'ny [[Septoaginta|Baiboly jiosy amin'ny teny grika]] ([[Septanta]]) amin'ny endri-teny hoe ''Ἐμμανουήλ'' / ''Emmanouēl'' <ref><small>Collectif, ''La Septante Grec-Français'', ThéoTeX, 2014 (<nowiki>ISBN 9782362600173</nowiki>, [https://books.google.be/books?id=oxdYBAAAQBAJ vakio eto] [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fbooks.google.be%2Fbooks%3Fid%3DoxdYBAAAQBAJ tahiry]]), <abbr>p.</abbr> 4505</small></ref>. izay voasana hoe ''μεθ ἡμῶν ὁ Θεός'' / ''meth êmôn o Theos'' "amintsika Andriamanitra". Ny [[Baiboly amin'ny teny malagasy#Baiboly protestanta amin'ny teny malagasy|Baiboly protestanta amin'ny teny malagasy]] no ahitana ny hoe ''Imanoela'' fa ny [[Baiboly amin'ny teny malagasy#Baiboly katolika amin'ny teny malagasy|Baiboly katolika amin'ny teny malagasy]] no misy ny hoe ''Emanoela''.
 
== I Imanoela aoAo amin'ny BaibolyBokin'i Isaia ==
Anarana anondroan'ny mpaminany ny [[Mesia]] nampanantenaina ny vahoaka Jiosy, araka ny [[Bokin'i Isaia]] (na Bokin'i Izaia) (Is. 7.14) ny hoe ''Imanoela'' na ''Emanoela''. Tamin'ny vanim-potoana nitrangan'ny faminaniana an'i Imanoela dia natahotra ny horavànan'i Siria sy ny [[Fanjakan'i Israely (Samaria)|Fanjakan'i Israely]] (na [[Fanjakan'i Israely (Samaria)|Fanjakan'i Samaria]]) izay niady taminy teo anelanelan'ny taona 734 sy 733 tal. J.K. ny [[Fanjakan'i Jodà]] ka valin-teny nomen'[[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]] an'i Ahaza mpanjakany izay nila torohevitra tamin'Andriamanitra izany faminaniana izany. Tsy nanambara mazava ny fotoana hahaterahan'ilay zaza hitondra ny famonjen'i Iahveh anefa ny mpaminany. Harovan'Andriamanitra ny Tranon'i Davida<ref><small>Sweeney, Marvin A (1996). ''[https://books.google.mg/books?id=BdSzj9-SZv0C&pg=PR3&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Isaiah 1–39: With an Introduction to Prophetic Literature.]'' Eerdmans''.'', p. 169, 174.</small></ref>.
 
=== Ao amin'ny Bokin'i IsaiaFamintinana ===
Tao amin'ny sehatry ny ady siro-efarimita (taona 735--734 tal. J.K.) izay niatrehan'ny [[Fanjakan'i Jodà]] ady tamin'ny [[Fanjakan'i Israely (Samaria)|Fanjakan'i Israely]] (atao hoe Efraima, ao amin'ny faminaniana) sy ny Fanjakana siriana (izay atao hoe Arama na Arama-Damaskosy). Ny Bokin'i Isaia (Is. 7.1-2) dia mitantara ny nanafihan'ny mpanjakan'i [[Fokon'i Israely#Fokon'i Efraima|Efraima]] sy ny mpanjakan'i Siria an'i Jerosalema raha nanda ny hiaraka aminy ny mpanjaka Ahaza hanoherana ny Asiriana. Te hila vonjy amin'i Asiria i Ahaza, nefa, araka ny baikon'Andriamanitra dia naka ny zanany atao hoe שְׁאָר יָשׁוּב/ ''Shear-Yashub'' (''Seara-Jasoba'' ao amin'ny Baiboly protestanta amin'ny teny malagasy) (anarana am-panoharana midika hoe "Hisy sisa hiverina") ny mpaminany Isaia ka nilaza tamin'i Ahaza fa tsy hahomby ireo mpanjaka roa ireo (Is. 7.3-9).
Anarana anondroan'ny mpaminany ny [[Mesia]] nampanantenaina ny vahoaka Jiosy, araka ny Bokin'i Isaia (na Bokin'i Izaia) (Is. 7.14) ny hoe ''Imanoela'' na ''Emanoela''. Tamin'ny vanim-potoana nitrangan'ny faminaniana an'i Imanoela dia natahotra ny horavànan'i Siria sy ny [[Fanjakan'i Israely (Samaria)|Fanjakan'i Israely]] (na [[Fanjakan'i Israely (Samaria)|Fanjakan'i Samaria]]) izay niady taminy teo anelanelan'ny taona 734 sy 733 tal. J.K. ny [[Fanjakan'i Jodà]] ka valin-teny nomen'Andriamanitra an'i Ahaza mpanjakany izay nila torohevitra tamin'Andriamanitra izany faminaniana izany. Tsy nanambara mazava ny fotoana hahaterahan'ilay zaza hitondra ny famonjen'i Iahveh anefa ny mpaminany. Harovan'Andriamanitra ny Tranon'i Davida<ref><small>Sweeney, Marvin A (1996). ''[https://books.google.mg/books?id=BdSzj9-SZv0C&pg=PR3&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Isaiah 1–39: With an Introduction to Prophetic Literature.]'' Eerdmans''.'', p. 169, 174.</small></ref>.
 
==== Famintinana ====
Tao amin'ny sehatry ny ady siro-efarimita (taona 735--734 tal. J.K.) izay niatrehan'ny [[Fanjakan'i Jodà]] ady tamin'ny [[Fanjakan'i Israely (Samaria)|Fanjakan'i Israely]] (atao hoe Efraima, ao amin'ny faminaniana) sy ny Fanjakana siriana (izay atao hoe Arama na Arama-Damaskosy). Ny Bokin'i Isaia (Is. 7.1-2) dia mitantara ny nanafihan'ny mpanjakan'i Efraima sy ny mpanjakan'i Siria an'i Jerosalema raha nanda ny hiaraka aminy ny mpanjaka Ahaza hanoherana ny Asiriana. Te hila vonjy amin'i Asiria i Ahaza, nefa, araka ny baikon'Andriamanitra dia naka ny zanany atao hoe שְׁאָר יָשׁוּב/ ''Shear-Yashub'' (''Seara-Jasoba'' ao amin'ny Baiboly protestanta amin'ny teny malagasy) (anarana am-panoharana midika hoe "Hisy sisa hiverina") ny mpaminany Isaia ka nilaza tamin'i Ahaza fa tsy hahomby ireo mpanjaka roa ireo (Is. 7.3-9).
 
==== Famintinana''Immanu El'' ====
Nitantara tamin'i Ahaza i Isaia ny amin'ny famantarana hahalalany fa marina izany faminaniana izany: "Indro, hanan'anaka ny zazavavy ka hiteraka zazalahy, ary ny anarany hataony hoe עִמָּנוּ אֵל / ''‘Immânû ’El'' (''Imanoela'' na ''Emanoela'') ("Andriamanitra amintsika"), ary "ho lao ny tanin'ireo mpanjaka roa maharaiki-tahotra anao ireoraha tsy mbola mahalala handà ny ratsy sy hifidy ny tsara izany zaza izany." (Is. 7.13-16).
 
Ligne 18 ⟶ 17 :
Mitantara ny fahavoazana hitranga ny andininy 18-25: "Ary amin'izany andro izany dia samy hiompy ombivavy kely sy ondry roa ny olona; Ary noho ny haben'ny ronono azo avy amin'ireo dia hihinana rononomandry izy; Fa rononomandry sy tantely no ho fihinan'ny olona sisa rehetra ao amin'ny tany. Ary amin'Izany andro izany dia ho rakotry ny hery sy ny tsilo ny tany rehetra izay nisy voaloboka arivo nahazo sekely arivo." (17.21-23)<ref><small>Childs, Brevard S (1996). ''[https://books.google.mg/books?id=yTxixTkYagoC&printsec=frontcover&dq=Childs,+Brevard+S.++Isaiah&source=bl&ots=OJQOHRw1Ou&sig=IMMKve1mV6k2k8cPDEScFptZyKU&hl=en&ei=BlecTNDFDdKWceT24PMJ&sa=X&oi=book_result&ct=result&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Isaiah].'' Westminster John Knox Press, p. 61.</small></ref>.
 
==== ''Maher-shalal-Hash-Baz'' ====
Ny Isaia 8.1-15 dia manohy ny toko teo alohany: mitantara ny hahaterahan'ny zaza iray hafa ny mpaminany, dia ny zanany atao hoe מַהֵר שָׁלָל חָשׁ בַּז / ''Maher-shalal-Hash-Baz'' (ao amin'ny Baiboly protestanta amin'ny teny malagasy: ''Mahera-Salala-Hasi-Baza'') (anarana am-panoharana ihany koa: "Avy faingana ny famaboana, mimaona ny fandrobana"), sady nilaza fa aorian'ny fandravana an'i Efraima sy an'i Siria dia ho tonga tahaka ny renirano be ny Asiriana "hanafotra sady mbola hisondrotra ihany mandra-pahatongany havozona; Ary ny fipasany eny an-daniny roa dia hanenika ny taninao, ry Imanoela ô" (Is. 8.8)<ref name=":0"><small>Finlay, Timothy D. (2005). ''[https://books.google.mg/books?id=pOigG8qtC8oC&printsec=frontcover&dq=The+Birth+Report+Genre+in+the+Hebrew+Bible&hl=en&sa=X&ei=d3-fT8eUI8bGmQXQw_DsAQ&redir_esc=y#v=o The Birth Report Genre in the Hebrew Bible].'' Mohr Siebeck. p. 173.</small></ref>.
 
==== ''Pele-Yo‘eṣ-‘el-Gibbor-‘Aḇi‘Aḏ-Sar-Shalom'' ====
misyMisy anarana ara-paminaniana lava kokoa hita ao amin'ny Isaia (Is. 9.6), dia ny hoe פֶּלֶא יֹועֵץ אֵל גִּבֹּור אֲבִיעַד שַׂר־שָׁלֹֽום‬ / ''Pele-Yō‘êṣ-‘êl-Gibbōr-‘Ăḇî‘Aḏ-Sar-Shālōm'' (''Pele-Yo‘eṣ-‘el-Gibbor-‘Aḇi‘Aḏ-Sar-Shalom'') izay midika hoe "Mahagaga, Mpanolo-tsaina, Andriamanitra Mahery, Rain'ny mandrakizay Andrian'ny fiadanana". Ao amin'ny Baiboly maro, isan'izany ny [[Baiboly amin'ny teny malagasy]], dia avy hatrany dia io dikany io no voasoratra fa tsy ilay anarana amin'ny teny hebreo.
 
==== Fivoasana ====
Ny andininy ao amin'ny Isaia 7.1--8.15 dia tamin'ny andron'ny mpanjaka Ahaza saadysady faminaniana momba ny mpanjaka roa atahoran'i Ahaza, dia i Peka sy i Rezina. Ny faharesena sy ny fahafatesan'ireo mpanjakaroa ireo tamin'ny fanafihan'ny Asiriana dia tany amin'ny taona 732 tal. J.K., ka ny nahaterahan'i Imanoela dia tokony ho tamin'ny fiafaran'ny fanapahan'i Ahaza.
 
Ny manampahaizana dia mihevitra fa ny nahavitana an-tsoratra ireo zava-nitranga ireo dia tamin'ny fanapahan'i Hezekia zanak'i Azaza, izany hoe telopolo taona taty aoriana, mba handresena lahatra an'i Hezekia tsy hikambana amin'ny mpanjaka hafa izay mikaza ny hikomy amin'ny mpanjakazaka amin'izy ireo, dia ny Asiriana. Anterin'i Isaia ny loza vokatry ny nataon'ireo mpifanolo-bodirindrina amin'ny Fanjakan'i Jodà, dia ny [[Fanjakan'i Israely (Samaria)|Fanjakan'i Israely]] sy i Arama-Damasy (Siria) raha nikomy tamin'ny fotoan'i Ahaza. Tsy niraharaha an'iIsaia i Hezekia ka nikambana tamin'ireo mpikomy. Nanjary tanteraka ny zavatra nampitandreman'ny mpaminany: noravàn'ny Asiriana i Jodà ary saiky tsy afa-nandositra i Hezekia niaraka tamin'ny sezafiandrianany. Taonjato iray taty aoriana, tamin'ny fotoana nanjakan'i Josia, nasiam-panitsiana izany faminaniana izany mba hanehoana an'i Ahaza ho toyb ny mpanjaka tsy mino fa nanary ny fampanantenam-piarovana avy amin'Andriamanitra, ka nahatonga an'Andriamanitra naniraka ny Asiriana handrava ny tany hatramin'ny hitsanganan'ny mpanjaka mahatoky (izay mety ho i Josia)<ref name=":1"><small>Sweeney, Marvin A (1996). ''Isaiah 1–39: With an Introduction to Prophetic Literature. Eerdmans.'', p. 159.</small></ref>.
Ligne 39 ⟶ 40 :
 
* [[Kristolojia]]
*[[Davida (Baiboly)|Davida]]
*[[Isaia (mpaminany)|Isaia]]
 
== Loharano ==