Kônsily: Fahasamihafan'ny versiona

Ny [[konsily|konsily,]] izay atao hoe koe [[Konsily|sinoda]], dia fivoriam-ben'ny eveka katolika na ortodoksa izay anapahana ny tenim-pionoana sy ny foto-pampianarana ary ny fitsipi-pifehezana hiainan'ny Fiangonana. Ny [[Apostoly]] no heverina fa nanao konsily voalohany tany Jerosalema (taona 49 taor. J.K.). Tsy isaina ao amin'ny filaharan'ny konsily io fivorian'ny Apostoly io. Ny emperora no nampiantso konsily, avy eo ny Papa. Ny [[Konsily voalohany tao Nikea]] no konsily voalohany teo amin'ny Fiangonana taorian'ny andron'ny Apostoly. Manam-pahefana amin'ny Fiangonana ny zavatra tapaka amin'ny konsily.

misyMisy anefa konsily sasany izay tsy eken'ny fiangonana sasany aorian'ireo fivakisan'ny Fiangonana teo amin'ny tantara. Ny [[Protestantisma|Fiangonana protestanta]] sy ny [[Anglikanisma|Fiangonana anglikana]] dia tsy manaiky afa-tsy ny fahefan'ny konsily telo volohany, ny [[Fiangonana ortodoksa tandrefana]] ny fito voalohany, ary ny [[Katolisisma|Fiangonana katolika]] dia manaiky ny fahefan'ny ankamaroan'ny konsily rehetra.

Ny teny hoe ''konsily'' dia avy amin'ny teny latina hoe ''concilium'' fa ny teny hoe ''sinoda'' kosa dia avy amin'ny teny grika hoe ''sun odos.'' misy koa ny manoratra amin'ny teny malagasy hoe ''synoda.''

Nanamafisana ny zavatra tapaka tao amin'ny Kosilin'i Nikea ny [[Konsily voalohany tao Konstatinopoly]] izay nohalavaina ny Fanekem-pinoana nikenana ka lasa [[Fanekem-pinoana nikeana|Fanekem-pinoan'i Nikea sy Konstantinopoly]]. Io no konsily faharoa. Tapaka fa Andriamanitra koa ny [[Fanahy Masina]]. Tsy nandray anjara tamin'io ny [[Fiangonana Latina|Fiangonana latina]].

Ny Konsily tao Efeso (na Efesosy na Efezy) dia nanapahana ny maha Renin'Andriamanitra (gr.: ''Theotokos'') an'i [[Maria (renin'i Jesoa)|Maria]]. Iono konsily fahatelo. Nivoaka noho izany ny Fanekem-pinoan'i Efezy. Tsy eken'ny Protestanta ny fiantsoana an'i [[Maria (renin'i Jesoa)|Maria]] ho [[Renin'Andriamanitra]]. Nitsipahana ny nestorianisma koa izany.

Ny Konsily tao Kalkedona no nanambaràna ny fananan'i Jesosy fomba (na natiotra) roa, dia natioran'Andriamanitra sy natioran'olombelona. Io no konsily fahefatra. IzyIzany konsily izany no nanoherana an'i Eotikesy, izay nampianatra fa nifangaro ka tsy azo avahana ao amin'ny natioran'Andriamanitra ny natioran'olombelona ao amin'i Kristy. Heverin'ny tao amin'ny konsily ho fampianaran-diso izany fampianarana izany izay atao hoe ''monofizisma''.

Nambara tamin'ny Konsily faharoafahatelo tao Konstantinopoly fa manana sitrapo roa i Kristy amin'ny maha olombelona sy Andriamanitra azy, dia sitrapon'olombelona sy sitrapon'Andriamanitra. Io no konsily fahenina. Nohelohina noho izany ilay atao hoe ''monotelisma''.

Ny Konsily faharoa tao Nikea dia natao mba nanamelohana ny fanimbana sary masina kaiay nomena ny anarana hoe ''ikonoklasma''. Io no konsily fahafito. Ny mpomba ny fanimbana ny sary masina dia nilaza fa mifanohitra amin'ny fivavahana kristiana marina ny fampiasana sary hanehoana an'i Kristy sy i [[Maria (renin'i Jesoa)|Maria]] sy ireo olomasina hafa. Nandresy tamin'izany konsily izany ny mpomba ny fampiasana ny sary masina (atao hoe ''ikônôdolaikonodola''). Nekena ny fanajana ny sary masina.

Ny Konsily fahefatra tao Konstantipopoly no nampisaraka ny Fiangonan'i Roma sy ny [[Fiangonana ortodoksa tandrefana|Fiangonan'i Konstantinopoly]]. Io no konsily fahavalo. Notapahana koa fa ny [[Lovantsofina (kristianisma)|Lovantsofina]] na Lovampinoana dia isan'ny fitsipiky ny finoana koa manampy ny Soratra masina. Nohelohina ny fiheverana ny olona ho fitambaran-javarea telo - dia ny vatana sy ny fanahy-aina ary ny fanahy -; ary nohamafisina ny fiheverana ny olpmbelonaolombelona ho fitambaran-javatra roa -, dia ny vatana sy ny fanahy-aina. Natao hoe mivoaka amin'ny Ray sy ny Zanaka ny Fanahy masina.

Nataon'ny Fiangonana tandrefana hoe mivoaka amin'ny Ray sy ny Zanaka ny Fanahy masina: izany no atao amin'ny teny latina hoe ''Filioque'' ("sy ny Zanaka"). Tsy nejenneken'ny Fiangonana ortodoksa izany konsily izany. Nitsipaka ny fanovanana ny ny hoe ''Filioque'' amin'ny Fanekem-pinoana nikeana izany konsily izany. Ny Fiangonan'i Roma dia nino fa mivoaka amin'ny Ray sy ny Zanaka ny [[Fanahy Masina]] fa ny Fiangonan'i Konstantinopoly kosa tsy nanaiky an'izany fa nanamafy ny fivoahan'ny Fanahy Masina amin'ny Ray irery ihany.

==== Ireo konsily katolika taorian'ny Reformasiona protestanta ====