Iahveh: Fahasamihafan'ny versiona
Contenu supprimé Contenu ajouté
k Rohty sy tsipelina |
|||
Andalana faha-1:
'''[[Iahveh]]''' no anarana iantsoana ny Andriamanitry ny [[Zanak'i Israely]]. Fanoratra ihany koa ny hoe ''[[Yahweh]]'' na '''''Iahvé''''' na '''''Yahveh'''''. Amin'ny [[Baiboly]] protestanta malagasy dia ahitana ny hoe '''''Jehovah'''''. Ny Baiboly hebreo ([[Tanakh]]) dia tsy ahitana afa-tsy ny renisoratra hebreo (<big>יהוה</big>) izay azo soratana amin'ny litera latina hoe ''IHVH'' na ''YHWH<ref name=":0"><small>Tsy misy litera roa manavaka ny "i" amin'ny "y" ny [[abidy hebreo]] fa iray ihany dia ny
== Fiforonan-teny ==
Ny hoe ''Iahveh'' dia azo avy amin'ny fanampiana zanatsoratra (''a'' sy ''e'') ny renisoratra mifanarakaraka <big>יהוה</big> ''ihvh'' (iod - he - vav - he) izay matetika soratana amin'ny sora-baventy latina hoe ''IHVH''. Renisoratra hebreo no nadika amin'ny litera latina hoe "''i"'' na "''I"'' dia ny litera hebreo ''iod''. Io litera io no nanjary soratana hoe "''j''" (vakina hoe /ʒ/ /dʒ/, na /dz/) amin'ny tenim-pirenena sasany. Ao amin'ny [[Tanakh|Baiboly hebreo]] dia ny litera efatra '''יהוה''' (HVHI) vakina avy ankavanana miankavia no voasoratra fa tsy misy zanatsoratra.
== Fampiasana ny anaran'Andriamanitra ==
=== Fanononana ny teny asehon'ny renisoratra IHVH ===
Ny fanononana ny teny asehon'ny renisoratra hebreo <big>יהוה</big> ao amin'ny Baiboly hebreo (na [[Tanakh]]) izay soratana amin'ny litera latina hoe IHVH dia tsy fantatra mazava.
==== Nosoloana amin'ny hoe ''Adonay'' ====
Andalana faha-17:
==== ''Iehovah'' na ''Jehovah'' na ''Yehowah'' ====
Mba hampahatsiahivana ny mpamaky ny fanoloana ny <big>יהוה</big> ''Ihvh'' amin'ny hoe ''Adonay'' dia nasisika ny marika manambara ny zanapeo ao amin'io teny io ka nahazoana ny hoe ''Iahovah'' (''Yahowah'') na ''Iehovah'' (''Yehowah''). Avy amin'io hoe ''Iehovah'' na ''Yehowah'' izay natao ho fampahatsiahivana ny hoe ''Adonay'' io ny hoe ''Jehovah'' hita ao amin'ny fandikana ny Baiboly sasany toy ny [[Baiboly malagasy|Baiboly protestanta amin'ny teny malagasy]]. Efa tany amin'ny taonjato faha-19 no nanomboka ny tsy fampiasana ny hoe ''Jehovah'' taorian'ny fikarohana momba ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] nataon'ilay manam-pahaizana alemàna atao hoe Wilhelm Gesenius.
=== Fampiasana na tsy fampiasana ny hoe IHVH na YHWH ===
Andalana faha-32:
=== Ny hevitry ny hoe IHVH araka ny Baiboly ===
Ny hevitry ny anarana hoe <big>יהוה</big> <u>''I''</u>''ahveh'' na ''Jehovah'' dia notsoahan'ny mpanao heviteny amin'izay voalaza ao amin'ny [[Bokin'ny Eksodosy|Eksodosy]] (Eks. 3.13-14).
Izao no navalin'Andriamanitra an'i Mosesy raha nanontany azy ny anarany izy: אֶֽהְיֶ֖ה אֲשֶׁ֣ר אֶֽהְיֶ֑ה / ''Ehieh Asher Ehieh.'' Ny hoe IHVH izany dia avy amin'ny matoanteny hoe אֶֽהְיֶ֖ה / '''''ehieh'''''. Izany dia manambara ny fisian'ny tenany amin'ny fotoana rehetra na ny fampisiany ny zavatra rehetra. Ny hoe e''hieh'' dia endriky ny matoanteny היה / '''''hih''''' miaraka amin'ny mpisolotena voalohany hoe "''aho'', ''izaho''", izay midika hoe "misy", "manjary", "mampisy" na "mampanjary". Azo ilazana ny ankehitriny sy ny ho avy io endriky ny matoanteny io.
=== Ny Eks. 3.13-14 ao amin'ny Baiboly malagasy ===
Tsy mitovy ny [[Baiboly amin'ny teny malagasy|fandikana amin'ny fiteny malagasy]] ny fehezanteny hebreo hoe אֶֽהְיֶ֖ה אֲשֶׁ֣ר אֶֽהְיֶ֑ה / ''Ehieh Asher Ehieh'' izay tsy ahitana afa-tsy teny telo eto. Lava dia lava izy ao amin'ny Baiboly protestanta (''Ny Baiboly'') sy ny Baibolin'ny Vavolombelon'i Jehovah (''Ny Soratra Masina - Fandikan-Tenin'ny Tontolo Vaovao'') ary ny Baiboly DIEM - fa fohy kosa izy ao amin'ny Baiboly katolika (''Ny Baiboly Masina'').
"'''''Ehieh Asher Ehieh'''''":
Andalana faha-65:
* [[Didy Folo]]
* [[Loharano iahvista]]
== Fanamarihana ==
| |||