Abidy hebreo: Fahasamihafan'ny versiona

Contenu supprimé Contenu ajouté
Thelezifor (dinika | fandraisan'anjara)
k Rohy
Thelezifor (dinika | fandraisan'anjara)
k Nanitsy tsipelina
Andalana faha-19:
 
==== Ny fanononana ny litera amin’ny ankapobeny ====
Alef (א) : /[ʔ/] (feo any an-danilany)
 
Bet (ב) : /[b/] na /[v/]
 
Gimel (ג) : /[g/]
 
Dalet (ד) : /[d/]
 
He (ה) : /[h/] na tsy tononina
 
Vav (ו) : /[v/] na /[w/] na tsy tononina
 
Zayin (ז) : /[z/]
 
Het (ח) : /[ħ/] na /[χ/] (eo anelanelan’ny h sy ny k)
 
Tet (ט) : /[/]
 
Yod (י) : /[i/] na tsy tononina
 
Kaf (כ na ך) : /[k/]
 
Lamed (ל) : /[l/]
 
Mem (מ na ם) : /[m/]
 
Nun (נ na ן) : /[n/]
 
Samekh (ס) : /[s/]
 
Ayin (ע) : /[ʕ/]
 
Pe (פ na ף) : /[p/]
 
Tsade (צ na ץ) : /[ts/] na /[/].
 
Kof (ק) : /q/] na /[/] (tononina any am-poto-dela)
 
Resh (ר) : /[r/]
 
Shin (ש) : /[ʃ/]
 
Tav (ת) : /[t/] na /[θ/]
 
==== Litera mitovitovy faneno ho an’ny sofina malagasy ====
Alef (א) : /[ʔ/] sy Ayin (ע) : /[ʕ/]
 
Bet (ב) : /[b/] na /[v/] sy Vav (ו) : /[v/] na /[w/] na /[u/]
 
He (ה) : /[h/] na tsy tononina sy Het (ח) : /[ħ/] na /[χ/] (eo anelanelan’ny [h] sy ny [k])
 
Tet (ט) : /tʼ/ sy Tav (ת) : /[t/] na /[θ/]
 
Samekh (ס) : /[s/] sy Shin (ש) : /[ʃ/]
 
Kaf (כ na ך) : /[k/] sy Kof (ק) : /[q/]
 
==== Litera mety tsy ho tononina ====
Andalana faha-84:
Misy litera miova fanonona rehefa asiana ny famantarana atao ho ''dagesh'' izay miendrika teboka atao ao anatin’ny litera. Miisa enina ireo litera ireo : ב‬ bet, ג‬ gimel, ד‬ dalet, כ‬ kaf, פ‬ pe and ת‬ tav.
 
Bet : בּ /[b/] na ב /[β/] (soratana indraindray amin’ny litera latina hoe : « bh » sady mitovitovy fanonona amin’ny « v »).
 
Gimel : גּ /[g/] na ג‬ /[ɣ/] (soratana indraindray amin’ny litera latina hoe : « gh » sady mitovitovy amin’ny « r » frantsay.
 
Dalet : דּ /[d/] na ד‬ /[ð/] (soratana indraindray amin’ny litera latina hoe : « dh » sady mitovitovy amin’ny « that » anglisy.
 
Kaf : כּ na ךּ /[k/] na כ na ך /[x/]~/[χ/] (soratana indraindray amin’ny litera latina hoe « kh » sady mitovitovy fanonona amin’ny « j » espaniola na ny « ch » alemàna.
 
Pe : פּ/ [p/] na פ na ף /[f/] (soratana indraindray amin’ny litera latina hoe : « ph »)
 
Tav : תּ /[t/] na ת /[θ/] (soratana indraindray amin’ny litera latina hoe : « th » sady mitovitovy amin’ny ao amin'ny teny anglisy hoe ''think''.
 
==== Fampiasana ny ''dagesh'' amin’ny litera hafa ====
Ampiasaina ihany koa ny dagesh amin'ny litera izay tsy maintsy tononina:
 
Ny ''He'' dia soratana hoe ה (/[h/]) sady mety tsy ho tononina - fa soratana hoe <big>הּ</big> (misy ''dagesh'') kosa raha tsy maintsy tononina.
 
Ny Shin dia soratana שׁ‬ (misy ''dagesh'' ambony ankavanana) raha vakina hoe /[ʃ/], fa soratana שׂ (misy ''dagesh'' ambony ankavia) kosa raha vakina hoe /[s/]. Ny feo /[ʃ/] dia soratana amin’ny litera latina hoe « sh » ary ny feo /[s/] amin'ny litera « s », ny frantsay dia mety hanoratra azy hoe « ss ».
 
== Ny fanoratana ny zanapeo ==
Andalana faha-109:
Dimy ny zanapeo fototra ao amin'ny fiteny hebreo ka ny tsirairay amin’ireo dia mety ho heno amin’ny endrika lava (maharitra) na fohy (tsy maharitra). Ireto avy izy ireo :
 
Zanapeo fohy : /[a/], /[ɛ/], /[i/], /[ɔ/] ary /[u/]
 
Zanapeo lava : /[/,] /[ɛː/], /[/], /[ɔː/] ary /[/]
 
=== Ny amin’ny ''nikkud'' ===
Andalana faha-122:
|-
|'''<big>לָ</big>'''
|/[laː/]
|'''<big>לַ</big>'''
|/[la/]
|-
|'''<big>לֵ</big>'''
|/[lɛː/]
|'''<big>לֶ</big>'''
|/[/]
|-
|'''<big>לִי</big>'''
|/[liː/]
|'''<big>לִ</big>'''
|/[li/]
|-
|<big>'''לוֹ''' sy ''' לֹ'''</big>
|/[lɔː/]
|'''<big>לָ</big>'''
|/[/]
|-
|'''<big>לוּ</big>'''
|/[luː/]
|'''<big>לֻ</big>'''
|/[lu/]
|}
 
Andalana faha-150:
Ny alef (א) sy ny he (ה) sy ny vav (ו) ary ny yod (י) dia ampiasaina indraindray hanehoana sy zanapeo sasany. Izany no atao amin’ny teny latina hoe ''matres lectionis'' (ara-bakiteny : « reni-vakiteny »).
 
Alef (א) : /[a/]
 
He (ה): /[e/]
 
Vav (ו) : /[u/]
 
Yod (י) : /[i/]
 
Toy izao ny fanoratana ny anaran’ny litera hebreo amin’ny fampiasana ny abidy hebreo :
Andalana faha-175:
He (ה) : soratana hoe « h »
 
Vav (ו) : /[v/] na /[w/] soratana hoe « v » na « w »
 
Zayin (ז) : /[z/] soratana hoe « z »
 
Het (ח) : soratana hoe « kh »
Andalana faha-195:
Samekh (ס) : soratana hoe « s »
 
Ayin (ע) : /[ʕ/] tsy misy renisoratra mifanandrify aminy na soratana hoe «ʿ » na « ‘ » (hoatry ny faingo mihantona mivadika na faingo mihantona)
 
Pe (פ na ף) : soratana hoe « p » na « ph » na « f » (arakaraka ny fisian’ny ''dagesh'')
Andalana faha-219:
Zanapeo fohy :
 
/[a/] « a »
 
/[ɛ/] « e »
 
/[i/] « i »
 
Zanapeo lava :
 
/[/] « â »
 
/[ɛː/] « ê »
 
/[/] « î »
 
Misy olana ny fampiasana ny litera « o » irery hanoratana ny ny /[ɔ/] sy ny /[ɔ:/] sy ny /[u/] ary ny /[/].
 
Hatramin’izay ny « ô » dia ampiasain’izay manoratra amin’ny teny malagasy ho an’ny fanononana /[o/] izay manakaiky ny /[ɔ/] fa tsy natao hanalavana ny feo.
 
==== Fanoratana mampiasa abidy malagasy naitatra ====
Andalana faha-242:
Zanapeo fohy :
 
/[a/] : « a »
 
/[ɛ/] : « e »
 
/[i/] : « i »
 
/[ɔ/] : « o »
 
/[u/] : « u »
 
Zanapeo lava :
 
/[/] : « â »
 
/[ɛː/] : « ê »
 
/[/] : « î »
 
/[ɔː/] : « ô »
 
/[/] : « û »
 
Ny tsindrimpeo (^) dia manamarika ny halavan’ilay zanapeo. Nefa mety tsy ho izany ny fandraisan'ny mpamaky ny ô izay mety ho vakiny hoe /[ɔ/] na /[ɔː/].
 
=== Fanagasiana ny anaran'ny litera hebreo ao amin'ireo Baiboly malagasy ===
Andalana faha-274:
Alefa (א) – beta (ב) – gimela (ג) – daleta (ד) – he (ה) – vao (ו) – zaina (ז) – heta (ח) – teta (ט) – joda (י) – kafa (כ na ך) – lameda (ל) – mema (מ na ם) – nona (נ na ן) – sameka (ס) – aina (ע) – pe (פ na ף) – tsade (צ na ץ) – kofa (ק) – resy (ר) – sina (ש) – ary tao (ת).
 
Marihina ny anaran'ny Yod (י) izay soratana sy tononina hoe ''joda''. Tsy misy koa ny fanavahana ny ''o'' (/[u/) sy ny ô (/[ɔ/]).
 
==== Ao amin'ny Baiboly iombonana ====
Andalana faha-280:
 
==== Ao amin'ny Baiboly katolika malagasy ====
Ny Baiboly katolika amin'ny teny malagasy (''Ny Baiboly Masina'') dia nanoratra azy ireo amin'ny fomba hanononana azy manakaiky ny fanononana hebreo ka tsy nanampy "a" hamaranana azy sady nampiasana ny tsindrimpeo ^ hanavahana ny o /[u/] sy ny ô /[ɔ/].
 
Alef (א) – bet (ב) – gimel (ג) – dalet (ד) – he (ה) – vao (ו) – zain (ז) – het (ח) – tet (ט) – iôd (י) – kaf (כ na ך) – lamed (ל) – mem (מ na ם) – non (נ na ן) – samek (ס) – haîna (ע) – pe (פ na ף) – tsade (צ na ץ) – kôf (ק) – resh (ר) – shin (ש) – ary tao (ת).
Andalana faha-515:
* [[Abidy malagasy]]
* [[Abidy sirilika]]
*[[Abidy latina]]