Kor'any: Fahasamihafan'ny versiona

Contenu supprimé Contenu ajouté
Thelezifor (dinika | fandraisan'anjara)
k "Kor'any" fa tsy "Kour'any": atao gasy
Thelezifor (dinika | fandraisan'anjara)
k Nanitsy ho amin'ny fomba fiteny malagasy kokoa
Andalana faha-1:
Ny [[Kor'any]] na [[Kor'ny|Koràna]] dia ilay boky masin’ny [[Silamo]]. Ho an’ireo mpino Miozolmana dia teny ara-bakitenin’ilay Andriamanitra tokana ny Kor'any. Amin'ny tenhy arabo dia القُرْآن / ''al-Qor’ân'' no anaran'ilay boky. Ho an’ny Miozolmana dia fanangonana ny tenin’Andriamanitra izay fanambaràna (''āyāt'') nomeny ny mpaminany farany sady irak’Andriamanitra, dia i [[Mohamady (mpaminany)|Mohamady]] (محمد / ''Muḥammad'') nanomboka tamin’ny taona 610-612 hatramin’ny fotoana nahafatsany tamin’ny taona 632 tamin’ny alalan’ny anjeny [[Gabriela (arikanjely)|Gabriela]] (جبريل /''Jibrîl'').
 
== Fampahafantarana tsotsotra ny Kor'any ==
 
=== Famaritana azy ===
* Ny boky manan-kaja Al Kor’any (القرآن‎‎) dia, midika hoe: Ilay fivakiana (matetika). Io boky io dia, boky fototra manazava ny finoana [[Silamo]] dia, mbola amin’ny [[fiteny arabo]], tenindrazan’Ilay mpaminany nitondra azy. Ary mbola amin’ny fieny arabo hatramin’izao.
 
=== Tsy niharam-panovana ===
* Ny boky manan-kaja Al Kor'any dia, mbola tsary niharan'ny fanovana. Na ny fomba famakiana azy na ny fomba fanazavana azy na ny fomba fampiharana azy dia mbola hita mazava tsara ary voatahiry avy amin’ny alalan’ny boky mirakitra ny tenin’Ilay mpaminany nitondra azy: Hadith Sahih. AlNy Kor’any, boky izay manana fomba famakiana azy miisa fito. Amin’ny feo manaitra sy lalim-paka ary na dia, tsy fantatrao azy ny zavatra teneniny dia, efa resilahatra sahady ianao aminy. Voasariky ny feo izay miditra sy mamakivaky ny fanahinao ianao ary mandrotsaka ny ranomasonao amin’ny fomba mahagaga. AlNy Kor’any boky manan-kaja tsy misy toa azy. Ahitana ny lafin’ny fiainana rehetra. Na ara-piarahamonina izany, na ara-pivavahana izany, na ara-pitondrana izany, na ara-piarovana izany dia, voalahadahatra ao anatiny.
 
=== Boky tsy manavaka ny olona hiantefany ===
* Ny Al Kor’any dia boky tsy namela ny ambaratongan’olona rehetra. Na mpanakarena na mahantra na fadiranovana na mpino silamo na mpino kristianina na mpino jiosy na tsy mpino an’Andriamanitra mihitsy dia mbola namelany hafatra sy anatra ary fampitandremana. Angamba ianao ho tontohitra. Ny Al Kor’any dia boky manambara ny zavatra ho avy sy efa lasa. Boky izay manambara ny zavatra hiseho ao anatin’ny fasana sy ny zavatra hiseho amin’ny andron’ny fitsarana. AlNy Kor’any boky izany manambarana ny tsiambaratelon’izao tontolo izao. Na ny fiandohany izany na ny fiafarany izany na ny fizotrany ankehitriny izany dia, tsy misy na dia iray aza nafeniny.
<gallery>
Sary:Hungary pecs - jakovali2.jpg|Ny boky manan-kaja Al Korany
Ligne 26 ⟶ 28 :
'''Fanamarihana:'''
 
Voalohany, i Jibrily ([[Gabriela (arikanjely)|Anjely GabrielGabriela]]) no nitondra ny Kor’any masina tamin’itamin’ny Mpaminany Mohamady (Fandriampahalemana sy fitahian’Ilay Nahary anie ho azy) ary nampianatra azy ny fomba famakiana azy, ny fomba fandaharana azy, ny fomba fitehirizana azy ao an-tsaina sy ny fomba fanazavana azy.
 
=== Ny nianarana sy ny nanoratana ireo faminanianany ===
Mpaminany Mohamady (Fandriampahalemana sy fitahian’Ilay Nahary anie ho azy) nampianatra ny Kor’any tamin’ireo Sahaba (mpiaradia taminy), izay miisa mihoatra ny 10 000 ny fomba famakiana azy, ny fomba fandaharana azy, ny fomba fitehirizana azy ao an-tsaina sy ny fomba fanazavana azy.
 
Ohatra amin’ireo Sahaba nahay tsianjery ny Kour’anyKor’any iray manontolo dia i `Abd Allah ibn Mas`ud, i Mu`adh ibn Jabal, i Hudhayfa ibn al-Yaman, i Ubay ibn Ka`b, i Zayd ibn Thabit,……miisa zato (100) mahery.
 
Manaraka izany, nasain’ny mpaminany (Fandriampahalemana sy fitahian’Ilay Nahary anie ho azy) nosoratana koa ny boky masina Kor’any. Ireo Sahaba (mpiaradia taminy) izay malaza tamin’ny fanoratana ny boky masina Kor’any dia : i Abou Bakr, i ‘Omar ibn al khattab, i ‘Outhman, i Ali ibn abi talib, i Ubay ibn Ka`b, i Mu`adh ibn Jabal, i Zayd ibn Thabit, i Abu Zayd, i Mou’awiya, i Sayid ibn al-Walid sy maro hafa….(Tsiany: ''Sahih Boukhari sy Fath al bari'' nosoratan’i Ibn Hajr Asqalani  9/18).
 
=== Ny fandraisan'ny Arabo ny faminaniana tamin'izay ===
Fahatongavan'ny fanambaranafanambaràna:
 
Hoy i Waraqah Ibn Nawfal tamin’ny mpaminany Mohamady (Salallah anlayhi wa salam). Ny fomba nandraisan’ireo vahoakan'i Maka ny fiantsoana izay nentiny tamin'izy ireo. Nanana faniriana i Waraqah ibn Nawfal ny mba ho velona amin’izany fotoana izany. Nefa, tsy mba velona izy tamin’izany fa efa maty. Rehefa avy eo dia, nanomboka ny iraka izay nampanirahina azy i Mpaminany Mohamady (Salallah anlayhi wa salam). Maro ireo nankahala azy sy nanendrikendrika azy. Tao ny nilaza hoe: izy mpaminany Mohamady (Salallah anlayhi wa salam) dia mpamorika na mpamosavy, tao ny niteny fa izy dia mpandainga, tao koa no nilaza fa izy dia poety, tao no nilaza fa izy dia nivorehin’olona, tao koa no nilaza fa izy dia, mpandangolango resaka ihany, tao koa ny nilaza fa izy dia mihambo ho mpaminany ihany sns…. Nefa, teo aloha dia tena niaky daholo izy ireo tamin’ny fahamarinany sy ny hatsaran’ny fitondrantenany. Tao ny nampanantena azy ny ho filoha, tao koa ny nampanantena azy vehivavy tsara tarehy, tao ny nampanantena azy vola tsy toko tsy forohina nefa, tsy mba nanaiky izy na dia iray aza amin’ireo tolokevitr’ireo mpiarabelona taminy ireo. Dia nanao tetikady izy ireo ny mba hamonoana azy sy ny handroahana azy miala eo amin’ny Tanana….
Ligne 43 ⟶ 45 :
 
=== Ny fifindramonina tany Al-Habasha ===
Ny fifindramonina tao Al-Habasha (AbysinieAbisinia ao EthiopieEtiopia, AfriqueAfrika)
 
Ny fifindramonina voalohany, taona faha dimy (5) ny fahatongavan’ny faminaniana (taona 615 taorian’I ‘Issa ibn Maryiam)
 
Rehefa nandeha ny fampijaliana natao tamin’ireo mpino islam vaovao dia, nomen’ny Mpaminany Salallah anlayhi wa salam, alalana ireo andian’ny mpino islam vitsivitsy, dimy amby ny folo (15) hialokaloka any Al-Habasha (EthiopieEtiopia) amin’ny fanjakanan’I Aṣḥama ibn Abjar (Mpanjaka Kristianina Armaha II), ireto avy izy ireo:
 
1-Rouqayya (r.a), zanaky ny Mpaminany sy 2-‘Outhman ibn Affan (r.a) vadiny, 3- Abou Houdhayfa ibn ‘outbah ibn Rabi'ah sy 4-Sahla bint Souhail (r.a) vadiny, 5- Zoubayr ibn al-'Awwam bin Khouwaylid (r.a), 6-'Abd ar-Rahman bin 'Awf (r.a), 7-Mous'ab ibn 'oumair (r.a), 8-'Abdoullah ibn Mas'oud , 09-(r.a), 10-Abou salama (r.a), 11-Oumm Salamah na Hind bint Abi Oumayya (r.a), 12-'Amir bin Rabi'a bin Malik (r.a), 13-Hatib bin 'Amr (r.a), 14-'Outhman bin Maz'oun (r.a), 15-Abou Sibrah bin Abi Rouhm.
 
=== Ny nahafatesan'ny Mpaminany Mohamady ===
Taona 632 taorian’I ‘Issa ibn Maryiam (Jesosy Kristy): Maty Iny Mpaminany MouhammadMohamady (Fandriampahalemana sy fitahian’I Ilay nahary anie ho azy) ary namela ny boky masina Kour’any antsoratra sy am-pon’ireo mpiaradia taminy miisa 124 000 mihoatra. Rehefa mivavaka ireo Sahaba (mpiaradia taminy) dia, nampianarin’ I Mpaminany Mouhammad (Fandriampahalemana sy fitahian’I Ilay nahary anie ho azy)  namaky ny ampahany ao amin’ny boky masina Kour’any.Tsy maintsy mamaky tapany amin’ny soratra hita ao amin’ny boky masina Kour’any ireo Sahaba sy ny mpino islam rehetra mandraka ankehitriny.
 
=== Ny nanambarana ho iray sy natao kopia ny Kor'any ===
Taona 610 taorian’I ‘Issa ibn Maryiam (Jesosy Kristy): Tonga tamin’I Mpaminany Mohamady (Fandriampahalemana sy fitahian’I Ilay nahary anie ho azy) ny Wahi (Révélation na Faminaniana) vaovao mahafaly ho an’olombelona rehetra sy fampitandremana azy ireo amin’ny sazy mamaivay miandry azy ireo raha toa ka mitsipak’izany izy ireo. Tonga ny Kour’any masina.
 
Taona 632 taorian’I ‘Issa ibn Maryiam (Jesosy Kristy): Maty Iny Mpaminany Mohamady (Fandriampahalemana sy fitahian’I Ilay nahary anie ho azy) ary namela ny boky masina Kour’any antsoratra sy am-pon’ireo mpiaradia taminy miisa 124 000 mihoatra. Rehefa mivava ireo Sahaba (mpiaradia) dia, nampianarin’ Inampianarin’ny Mpaminany MouhammadMohamady (Fandriampahalemana sy fitahian’Ifitahian' Ilay naharyNahary anie ho azy)  namaky ny ampahany ao amin’ny boky masina Kour’any.Tsy maintsy mamaky tapany amin’ny soratra hita ao amin’ny boky masina Kour’anyKor’any ireo Sahaba sy ny mpino islamSilamo rehetra mandrak’ankehitriny.
 
Taona 634 taorian’I ‘Issa ibn Maryiam (Jesosy Kristy): Natambatra ho boky iray ireo takelaka rehetra nosoratana nandritran’ny fahaveloman’ Iny Mpaminany Mohamady (Fandriampahalemana sy fitahian’Ifitahian’Ilay Ilay naharyNahary anie ho azy). Navory daholo ireo Sahaba ary nomena an’I Zayd ibn thabitThabit (Allah anie ho faly aminy) ny hitantana ny vondron’ireo Sahaba hanao izany.
 
Zayd ibn thabitThabit (Allah anie ho faly aminy) dia, Sahaba anisan'ny nosafidian’ny mpaminany manokana ho mpanoratra ny Kor’any noho ny fahaizany mamaky, manao tsianjery, manoratra ary mitadidy zavatra. Ary mbola Zayd koa no nasain’I Abou bakr (Radhiyallah 'anho) Khalifa (mpitondra voalohany taorian’ny mpaminany) hanangona ireo takelaka ary hanao izany ho boky mitambatra iray. Nanaiky I Zayd miaraka amin’ireo Sahaba hafa izay samy mpanoratra ary mpahay tsianjery ny boky masina Kour’anyKor’any nandritran’ny fahaveloman’ny mpaminany.
 
Taona 650 taorian’I ‘Issa ibn Maryiam (Jesosy Kristy): Nandritra ny fitondran’I ‘Outhman (Radhiyallah 'anho) Khalifa faha telo dia, nasain'ity farany I Zayd ibn Thabit mba hanao kopia maro maro ny Kour’any ary hanaparitaka izany amin’ny toerana maro satria efa tsy nitsahatra niparitaka ny finoana Islam. Ohatra: Nalefa tany Sham (Faritra SyrieSiria), IraqIràka, Makka, Madina,…..
[[Sary:Birmingham Quran manuscript - closeup.jpg|vignette|Takelaka Korany]]
 
Ligne 97 ⟶ 99 :
‘Raha mba nampidininay tamin’ny tendrimbohitra ity boky manan-kaja kour’any ity, mba nahitanao fa niambany tanteraka ary vakivaky izy noho ny fahatahorany an’I Allah. Ary izany fanoharana izany dia, tantarainay amin’ny zanak’olombelona mba hahafahan’izy ireo handinika tsara amin’ny zavatra tokony ataondreo.
 
Tsiahy:
Référence :
 
Ny boky manan-kaja kour’any sourate al Hashr 59 ayat 21.
Ligne 109 ⟶ 111 :
''‘Fantaro fa amin’ny tena marina dia tsy misy tompo afa tsy Allah''’
 
Tsiahy:
Référence:
 
Ny boky manan-kaja Kour’anyKor’any souratesorata [Muhammad 47 ayat 19].
 
Ny fiantsoana amin'ny lala-mahitsy.
Ligne 121 ⟶ 123 :
‘Ary ity lalako ity dia, mahitsy, ka arahinareo. Ary aza mba manaraka lalana hafa maro isankarazany, fa hiala lavitra ny lalany ianareo amin’izany. Izany no anatra omeny anareo, angamba ianareo hatahotra (an’I Allah)’.
 
Tsiahy:
Référence:
 
Ny boky manan-kaja Kour’anyKor’any SourateSorata Al An’am 6 ayat 153.
 
Ny filazana zavatra ho avy:
Ligne 133 ⟶ 135 :
‘Amin’ny tena marina, (ny zavatra izay nampanantenaina anareo) dia, tsy maintsy higadona’
 
Tsiahy:
[Référence:]
 
Ny boky manan-kaja Kour’anyKor’any SourateSorata Al Moursalat 77 ayat 7.
 
NB:
Ligne 165 ⟶ 167 :
-         Ny hasoavana ao amin’ny paradisa.
 
Ireo SoratySorata fohy ao anatiny:
 
=== SoratySorata An Nasy -  Ny olombelona – 114 ===
''Amin’ny anaran’I Allah Ilay be fiantrana sy be indra fo.''
 
Ligne 184 ⟶ 186 :
NB:
 
Ny jiny dia anisan’ny zavaboaharin’Ilay nahary izay nohariany ary mahita antsika fa saingy isika kosa tsy afaka mahita azy ireo, raha tsy hoe angaha izy mihitsy no te hiseho amin’ny olombelona. Tahaka antsika olombelona dia misy ny mpino an’Iny Tompo Allah amin’izy ireo ary misy koa ireo tsy mpino an’I Tompo Allah. Marihina fa izy ireo koa dia, isan’ny iantefan’ny faminaniana. 
 
=== SoratySorata Al Falaky – Ny maraina vao mangiran-dratsy – 113 ===
''Amin’ny anaran’I Allah Ilay be fiantrana sy be indra fo.''
 
Ligne 210 ⟶ 212 :
4-      Ary tsy mba misy na dia iray aza mitovy aminy. 
 
=== SoratySorata Al masad – Ny kofehy manify – 111 ===
''Amin’ny anaran’I Allah Ilay be fiantrana sy be indra fo.''
 
Ligne 225 ⟶ 227 :
'''Tafsir – Famelabelarana sy fanazavana.'''
 
Abi Lahab dia, midika ho rain’ny afo. Izany dia, fiantsoana an’I ‘Abdoul ‘Ouzzaa, iray amin’ireo zanak’I ‘Aboul Mouttalib. Tsy voalaza amin’ny anarany manokana izy ao anatin’ny boky manan-kaja Kour’anyKor’any satria, mety noho ny anarany izay mampiseho fanompoantsampy. Ity lehilahy ity dia, fahavalon’ny Mpaminany MuhammadMohamady salallah ‘anlayhi wa salam ary fatra mpitsikera an’ny finoana islam. Rehefa Mpaminany Salallah ‘anlayhi wa salam miantso ny olona mba hiditra amin’ny finoana islam dia, tsy maintsy sakanan’I Abu Lahab foana izy ary ankaratsiny. Ary ankavadesany. 
 
=== SoratySorata An-Nasr – Ny famonjena  - 110 ===
''Amin’ny anaran’I Allah Ilay be fiantrana sy be indra fo.''
 
Ligne 236 ⟶ 238 :
3-      Dia hankalazao ny voninahitry ny Tomponao ary mibebaha aminy, fa Izy no Ilay feno famelan-keloka tokoa. 
 
=== SoratySorata Al Kafiron – Ireo tsy mpino mafy hatoka – 109 ===
''Amin’ny anaran’I Allah Ilay be fiantrana sy be indra fo.''
 
Ligne 251 ⟶ 253 :
6-      Anareo ny fivavahanareo, ary ahy kosa ny fivavahako! 
 
=== SoratySorata al-kaosara (108). Fahasoavana sesehena ===
'''''Amin’ny Anaran’i Allah Ilay Be Fiantra Sy Be Indra Fo.'''''
 
Ligne 260 ⟶ 262 :
3-fa izay mankahala anao, dia izy no ho lany tamingana tsy hanan-taranaka. 
 
=== SoratySorata al-man-o’na (107). Ireo fitaovan-dakozia ===
''Amin’ny Anaran’i Allah Ilay Be Fiantra Sy Be Indra Fo.''
 
Ligne 277 ⟶ 279 :
7-ary ireo manakana ny fampindramam-pitaovana ilaina. 
 
=== SoratySorata koraisy (106). Ireo koreisita. ===
'''''Amin’ny Anaran’i Allah Ilay Be Fiantra Sy Be Indra Fo.'''''
 
Ligne 301 ⟶ 303 :
5-      Ka nanao azy ireo ho toy ny ravi-mololo voatsakotsako.
 
'''RéférenceTsiahy:'''
 
Ny boky manan-kaja Kour’anyKor’any SourateSorata Al Fily – Ny Elefanta – 105
 
=== Al Homaza 104 ===
Ligne 326 ⟶ 328 :
9-      Anaty andry fefy mijoalajoala.
 
Tsiahy:
Référence:
 
Ny boky manan-kaja Kour’anyKor’any souratesorata Al Homaza – Ny mpanendrikendrika 104. 
 
=== Sourate Al ‘Ansr – Ny fotoana - 103 ===
Ligne 343 ⟶ 345 :
Tatitra azo avy tamin’I Sahaba iray ‘Oubaidoullah ibn Hisn radhiyallah ‘anhou, rehefa mifanena ny mpiaradia tamin’ny Mpaminany Salallah ‘anlayhi wa salam anakiroa dia, tsy mba mifandao izy ireo afa tsy aorian’ny famakiandreo an’ity sourate ity (sourate al ‘ansr).
 
RéférenceTsiahy: At Tabarani.
 
Niteny Iny Imam Shafi’I rahimahoullahahimahoullah, manao hoe: ‘Raha"Raha toa ka tena hieritreretin’olona tsara ny momba an’ity sourate ity dia, efa hampy an’izy ireo izany ho taridalana amin’ny fahamarinana’fahamarinana". 
 
=== Soraty At Takasoro – 102 – Ny fanagonan-karena. ===
Ligne 364 ⟶ 366 :
7-     Ka amin’izay fotoana izay dia tsy maintsy hanontaniana ny amin’ireo harena marobe ianareo. 
 
=== SoratySorata Al Qa’rianty – 101– Ilay mikorokoroka. ===
''Amin’ny anaran’I Allah Ilay be fiantrana sy be indra fo.''
 
Ligne 381 ⟶ 383 :
7-      dia ho ao anatin’ny fiainam-pahasambarana feno fankasitrahana izy.
 
8-      Fa ho an’izay maivan-danja kosa ny asa soa vitany dia, ny lavaka mangitsokitsokin’ny afo be no ho fonenany.
 
9-      Moa ve fantatrao izany lavaka mangitsokitsoka izany?
Ligne 387 ⟶ 389 :
10-   Afo mivaivay izay tsy izy.
 
=== SourateSorata Al Ghashiyya – ‘Ilay manarona’ - 88 ===
''Amin’ny anaran’I Allah Ilay be fiantrana sy be indra fo.''
 
Ligne 446 ⟶ 448 :
Ny boky manan-kaja Kour’any Sourate Al Ghashiyya – ‘Ilay manarona’ – 88
 
=== SoratySorata al-borojy: Ireo antokon-kintana. (85) ===
''Amin’ny anaran’I Allah Ilay be fiantra sy be indrafo.''
 
Ligne 493 ⟶ 495 :
22-Voarakitra an-takelaka eo anatrehan’I Allah.
 
=== VokapikarohanaVoka-pikarohana: ===
Ny fahitana takelakan'ny Kor'any tany AngleterreAngletera,
 
Ny ‘Université’ -nOniversiten'nyi Birmingham ‘Cadbury Research Library’ dia, nanao fizahana amin’ny lafiny ara-daty ny takelaka tranaina izy nisy tao anatin’ny tranombokiny tamin’ny taona 2015.
 
Rehefa nandeha ny fanaovana ny fitiliana ilay takelaka anakiroa mahakasika ny boky manan-kaja Kour’anyKor’any dia, hita araka ny kajikajy avo lenta fa ireo takelaka anakiroa ireo dia, nisoratana teo anelanelan’ny taona 568 sy 645 taorian’ny ‘Issa ibn Mariyam (Jesosy Kristy).
 
Ny ‘Université’ -n'ny Birmingham ‘Cadbury Research Library’ dia, nanao fizahana amin’ny lafiny ara-daty ny takelaka tranaina izy nisy tao anatin’ny tranombokiny tamin’ny taona 2015.
Rehefa nandeha ny fanaovana ny fitiliana ilay takelaka anakiroa mahakasika ny boky manan-kaja Kour’any dia, hita araka ny kajikajy avo lenta fa ireo takelaka anakiroa ireo dia, nisoratana teo anelanelan’ny taona 568 sy 645 taorian’ny ‘Issa ibn Mariyam (Jesosy Kristy).
NB:
 
Ligne 508 ⟶ 512 :
Andriamatoa Alba Fedeli, tamin’izy nanomana ny fikarohany sy ny diplôme Ph. D nazy dia, nahatsikaritra ireo takelaka ireo ary nangataka ny mba hanaovana ny fitiliana azy amin’ny ‘Cabone 14’. Ary nitontosaina izany tao tamin’ny ‘University of Oxford's Radiocarbon Accelerator Unit’.
 
Raha ny resaka original no resahina amin’ny boky manan-kaja Kour’anyKor’any dia, tena Original tokoa ny boky manan-kaja Kour’anyKor’any. Ao ny feo izay ampita ‘generation’ après ‘génération’ jusqu’à amintsika ankehitriny. Ary tsy tapaka amin’ny famerenana izany mandritran’ny soalat sy taraweeh isaka volana ramadhan ireny. Ny soratra mbola amin’ny teny Arabo izay tenin-drazan’ny Mpaminany Muhammad Salallah ‘anlayhi wa salam. Ny fiteny ny boky manan-kaja Kour’anyKor’any dia, tena fampiasa ny arabo mandraka ankehitriny fa tsy mba ‘langue morte’ velively izay tsy hain’ny olona afa tsy olom-bitsy. De ao koa ny boky izay mbola dian-tanan’ireo voalohany izay nanoratra azy izay hitantsika ankehitriny amin’io sary io.
[[Sary:Ny Takelaka Kor'any.jpg|vignette|Fahitana Kor'any.]]