Apôkrifan' ny Baiboly: Fahasamihafan'ny versiona

Contenu supprimé Contenu ajouté
Thelezifor (dinika | fandraisan'anjara)
k Nanitatra kely
Thelezifor (dinika | fandraisan'anjara)
k Nanisy rohy
Andalana faha-1:
Atao hoe [[Apokrifan'ny Baiboly]] na [[Apokrifan'ny Baiboly|Boky apokrifa]] na [[Apokrifan'ny Baiboly|Soratra apokrifa]] na [[Apokrifan'ny Baiboly|Apokrifa]] fotsiny ireo boky nosoratana ho boky masina nefa tsy voaray ho ao amin'ny lisitry ny boky ekena ho filamatry sy filamatry ny finoana ao amin'ny [[Baiboly]] kristiana na amin'ny [[Tanakh|Baiboly jiosy]]. Izany lisitra izany no atao hoe [[kanona]] . Tsy mitovy ny fampiasan'ny Katolika sy ny Protestanta ny teny hoe apokrifa. Ny protestantaProtestanta dia mpiasa ny teny hoe ''apokryfika'' koa. metySamy samy hananamanana ny lisitry ny boky ataony hoe apokrifa. Nyny fanontana Baiboly tsirairay.
 
== Fiforonan-teny ==
Andalana faha-7:
 
== Fampiasana ny teny hoe a''pokrifa'' ao amin'ny fiangonana tsirairay ==
SamyTsy mitovy ny fadraisana sy ny fampiasana ny teny hoe apôkrifa na apokryfa eo amin'ny fiangonana protestanta sy ny fivavahana jiosy an-daniny ary ny fiangonana katolika sy ortodoksa an-kilany. Niho izany dia samy manana izay boky ataon'ny hoe apokrifa ny fiangonana tsirairay. Nefa ny hoe "pseodepigrafa" ao amin'ny Protestanta no mitovy amin'ny hoe "apôkrifa" ao amin'y Katolika sy ny Ortodoksa.
 
=== Boky apokrifa amin'ny Protestanta sy ny Jiosy ===
Andalana faha-21:
* [[Epistilin'i Jeremia|Fanampin'ny Bokin'i Baroka]]  (Toko faha-6 ao amin'ny [[Bokin'i Baroka]]).
* [[Fanapin'ny Bokin'i Daniela]] (Toko faha-13 sy faha-14 ao amin'ny [[Bokin'i Daniela]]).
 
Ny boky nifotorana misy an'ireo "fanampiny" ireo dia tsy voasoratra ao amin'ny [[Tanakh|Baiboly hebreo]] ampiasaina amin'izao fotoana izao fa tamin'ny Baiboly amin'ny teny grika atao hoe [[Septoaginta]]. Ny boky hafa rehetra izay sady tsy kanonika no tsy apokrifa dia ataon'ny Protestanta hoe [[pseodepigrafa]].
 
=== Boky apokrifa amin'ny Katolika ===
Amin'ny Katolika ny boky atao hoe apokrifa dia ireo boky sady tsy [[Boky protokanonika|protokanonika]] no tsy deoteokanonikadeoterokanonika - dia ireo no ataon'ny Protestanta hoe pseodepigrafa. Ny teny hoe ''apokrifa'' sy ''pseodepigrafa'' anefa tsy voatery hitovy hevitra. Tsy misy lisitra raikitra momba ireo boky ireo fa ireto misy ohatra vitsy amin'izany:
 
* [[Boky fahatelon'ny Makabeo]]
* [[Boky fahefatry ny Makabeo]]
* [[Salamon'i Salomona|Salamon'i Solomona]]
 
Ny ankamaroan'ny boky apokrifa (amin'ny hevitr'io teny io ho an'ny Katolika syny Ortodoksa) dia omena manaraka eo ambany.
 
== Apokrifan'ny Testamenta Taloha sy Apokrifa kristiana ==
Ligne 42 ⟶ 46 :
* Apokalipsan’i Ezekiela
* [[Boky fahefatr'i Esdrasa|Apokalipsan'i Ezra]] (na Esdrasa)
*[[Apokalipsin'i Mosesy|Apokalipsan’i Mosesy]]
*[[Apokalipsin'i Zefania|Apokalipsan’i Zefania]] (na Sofonia)
* ApokrifaApokalipsa siriakan’i Baroka
* Apokrifan’ny Genesisy
*[[Apokalipsin'i Noa|Apokalipsan'i Noa]] (na Nôe)
* Apokrifan’ny Noa
* Baroka faharoa
* Baroka fahatelo
* [[Boky fahefatr'i Esdrasa|Boky fahefatr'i Ezra]] (na Esdrasa)
* [[Faminaniana sibilina]]
* Fandriky ny vehivavy
* Fanontanian’i Ezra (na Esdrasa)
* Fiakaran’i Mosesy
* Fitahiana
* [[Fitsipiky ny adyAdy]]
* Fitsipiky ny Fikambanana
* Fitsipika fanampin’ny Fikambanana
Ligne 65 ⟶ 69 :
* Horonam-bokin’ny Tempoly
* I Josefa sy i Aseneta
*[[Bokin'ny Jobily|Jobily]]
* Litorjian'Anjely
* Litorjian’anjely
* [[Boky fahatelon'ny Makabeo|Makabeo fahatelo]]
* Martioran’i Isaia
* Paralipomenan’i Jeremia
*[[Salamon'i Salamon’iSalomona|Salamon'i Solomona]]
*[[Tahirin-tsoratr'i Damasy|Tahirin-tsoratr’i Damasy]] (na Damaskosy)
* Tantara hebreon’i Melkisedeka
* Tantaran'i Solimana
* Testamentan’i  Joba
* [[Testamentan’i Abrahama]]
* Testamentan’i Isaka
* Testamentan’i Jakoba
Ligne 81 ⟶ 85 :
* Testamentan’i Mosesy
* [[Testamentan'i Salomona|Testamentan’i Solomona]]
*[[Testamentan'ny Testamentan’ireo RaibePatriarka roa ambin’nyambin'ny foko]] (Asera, Benjamina, Dana, Gada, Isakara, Josefa, Joda, Levy, Neftaly, Robena, Simeona, Zabolona)
* Testimonia