Bokin' ny Jobily: Fahasamihafan'ny versiona

Contenu supprimé Contenu ajouté
Thelezifor (dinika | fandraisan'anjara)
Aucun résumé des modifications
Thelezifor (dinika | fandraisan'anjara)
k Nanao fanitsiana
Andalana faha-6:
 
== Ny anaran’ny boky ==
Mahazo ny lanjany manokana ao amin’io boky io ny amin’ny fito herinandron-taona (49 taona) izay itsinjarany ny fotoana tantarainy ka io fe-potoana izay atao hoe ''jobily'' no nanomezana anarana an’ilay boky. Atao hoe '''Genesisy Kely''' noho izy mandray na manova fotsiny ny fomba filaza ao amin’ny Bokin’ny Genesisy na koa mameno izay banga ao. Anaran’io boky io koa ny hoe '''Testamentan'i Mosesy''' na '''Apokalipsan'i Mosesy'''. Ao amin’ny Baiboly ortodoksa etiopiana izy dia atao hoe koa '''Bokin'ny Fizaràna''' (amin’ny [[fiteny geza]]: መጽሃፈ ኩፋሌ / ''Mets'hafe Kufale''), izany hoe ny fizarànan’ny fotoana ho 49 taona izay mbola mizara ho fito taona fito.
 
== Ireo hevi-dehibe ==
 
=== Ny fizaram-potoana atao hoe Jobily ===
Ny Bokin’ny Jobily dia miresaka sy mitantara ny ankamaroan’ny zavatra sy ny olona voalaza ao amin’ny [[Bokin'ny Genesisy|Genesisy]], nefa matetika dia misy tsipiriany fanampiny. Ahitana ny tantaran’ny famoronana sy ny tantaran’i Isiraely izay tantarainy manaraka fotoana voazara ka misy 49 taona isanisany avy atao hoe ''jobily''. Ny fotoana nanomboka tamin’ny Famoronana hatramin’ny Mosesy izay nandray ny soratra tao amin’ny tendrombohitra [[Sinay]] dia misy jobily 50, analana ny 40 taona handehanana ao amin’ny tenytany efitra alohan’ny hidirana ao Kanana (na 2410 taona).
 
=== Ny amin’ny anjely sy ny devoly ===
Misy sokajin’anjelysokajin’[[anjely]] efatra voalaza ao amin’ny Bokin’ny Jobily: ny anjelin’ny fahatrehana, ny anjelin’ny fanamasinana, ny [[anjely mpiambina]] ny olona tsirairay ary ny anjely izay mibaiko ny zava-miseho eo amin’ny zavaboary. I [[Henoka]] no olona voalohany nampianarin’ny anjely manoratra, sady nanoratra ny tsiambaratelon’ny astronomia sy ny fizotran’ny fotoana ary ny vanim-potoana eto amin’izao tontolo izao. Raha ny amin’ny [[demonolojia]] kosa ny fijerin’ny mpanoratra dia misy itovizany betsaka amin’ireo [[Boky deoterokanonika|soratra deoterokanonika]] amin’ny andron’ny [[Testamenta Vaovao]] sy ny [[Testamenta Taloha]].
 
Ny Bokin’ny Jobily dia mitantara ny fiavian’ny anjely tamin’ny andro voalohan’ny [[Famoronana]] sy mitantara ny fomba nahatonga ny anjely sasany ho [[Anjely potraka|potraka]] izay niray tamin’ny vavin’ny zava-mety maty, ka niteraka karazan’olon-goavambe atao hoe [[Nefilima]], avy eo nitaranaka ny atao hoe Elioud. Ny dikan-teny etiopianan’ny boky dia manambara fa ireo anjely ireo dia taranaka tsy mpanoa nivoaka amin’i [[Seta]] (''Deqiqa Set''), fa ny vavin’ny zava-mety maty dia taranak’i [[Kaina]]. Ny zanaka vokatr’izany firaisana izany dia ny Nefilima izay niaina tamin’ny andron’i Noa ka naripaky ny [[safodrano]] lehibe. Ny Bokin’ny Jobily dia milaza ihany koa fa Andriamanitra dia namela ny 10 idanisan-jaton’ny fanahin’ny Nefilima tsy manam-batana mba hampivily lalana ny olombelona taorian’ny safodrano.
 
=== Ny vadin’i Kaina sy i Seta ===
Ny Bokin’ny Jobily dia mampahatsiahy ny fanambadiana olo­m-pady nataon’ireo zanak’i [[Adama]] sy i [[Eva]], dia i Kaina sy ny vadiny ary i Seta sy ny vadiny. Ao amin’ny Jobily 4.1-12 dia voalaza fa naka ny anabaviny Avena na Avàna (Awan) ho vadiny i Kaina ary i Henoka zanak’izy ireozaireo. I Seta kosa dia nanambady ny anabaviny atao hoe Atsora na Azora (Azura).
 
=== Ny fiteny hebreo ===
Araka io boky io, ny [[fiteny hebreo]] no fiteny any an-danitra sady fitenenin’ny zavaboary rehetra tao amin’ny saha, na olona na biby; nefa very ny fahafahan’ny biby miteny tamin’ny nandroahana an’i Adama sy i Eva hiala avy ao amin’ny saha. Taorian’ny safodrano, ny tany dia voazara telo ho an’ireo zanak’i Noa sy ireo zafikeliny 16. Taorian’ny nandravana ny [[Tilikambon’i Babela]], ny fianakavian’izayfianakavian’izy ireo dia niparitaka araka ny anjarany avy, ary ny fiteny hebreo dia hadino amin’izay ka tsy notenenina raha tsy nanomboka  tamin’ny nampianaran’ny anjely azy indray an’i [[Abrahama]].
 
=== Ny Fanjakan’ny Mesia ===
Ny Bokin’ny Jobily dia ahitana andalana miparitaka momba ny Fiandrianan’nyFanjakan’ny [[Mesia]] izay tsy nivoaka avy amin’i Levy (fianakavian’ny Makabeo) fa avy amin’ny avy amin’i Joda. Izany Fanjakana izany dia ho tanteraka tsikelikely eto an-tany ka ny fiovana miandalan’ny fomban’ny zavaboary ara-batana dia hiaraka amin’ny fiovana miandalan’ny fitondrantenan’ny olombelona mandra-pisian’ny lanitra vaovao sy tany vaovao. Noho izany amin’ny farany, ny [[fahotana]] rehetra sy ny fangirifiriana dia hisava ary ny olona hiaina hatramin’ny faha-1000 taonany ao anaty fahasambarana sy ny fiadanana, ary aorian’ny fahafatesana, dia higoka ny [[tsy feteza-maty]] voatahy amin’ny tontolon’ny fanahy.
 
=== Ny taona ===
Ny Bokin’ny Jobily dika manamafy (toko faha-6) ny amin’ny taona misy andro 364 izay ahitana telovolana efatra misy herinandro 13 isaisany avy, fa tsy taona ahitana 12 volana manaraka ny volana, izay latsaka 10 andro isan-taona. Manamafy koa ny boky ny amin’ny “Sabata"Sabata roa sosona”sosona" isan-taona izay isaina ho iray andro mba hahatongavana amin’io kajy io.
 
=== Ny lalànan’i Noa ===
Ny Jobily 7.20-28 dia angamba filazana ny lalàn’i Noa izay mihatra amin’ny olona rehetra: “Ary tamin’ny jobily faha-28 i Noa dia nandidy ireo zanany lahy nandidy ny zanany hanoa ny didy sy ny lalàna ary ny fitsarana rehetra izay fantany sady namporisika ireo zanany lahy mba hanao ny marina, hanarona ny fahamenaran’ny vatany, hanamasina ny Mpamorona azy, hanaja ny ray sy ny reny, ho tia ny mpifanolo-bodirindrina aminy, hitandrin-tena amin’ny [[fijangajangana]] sy amin’ny tsy fahadiovana ary amin’ny herisetra rehetra. Fa noho ireo zavatra telo ireo no niavian’ny safodrano teto ambonin’ny tany … Fa izay mandatsaka ran’olona sy nihinana ny ra avy amin’ny nofo rehetra, dia tsy maintsy haringana tsy ho eto ambinin’nyambonin’ny tany”.
Ny 7.20-28 dia angamba filazana ny lalàn’i Noa izay mihatra amin’ny olona rehetra:
 
“Ary tamin’ny jobily faha-28 i Noa dia nandidy ireo zanany lahy nandidy ny zanany hanoa ny didy sy ny lalàna ary ny fitsarana rehetra izay fantany sady namporisika ireo zanany lahy mba hanao ny marina, hanarona ny fahamenaran’ny vatany, hanamasina ny Mpamorona azy, hanaja ny ray sy ny reny, ho tia ny mpifanolo-bodirindrina aminy, hitandrin-tena amin’ny fijangajangana sy amin’ny tsy fahadiovana ary amin’ny herisetra rehetra. Fa noho ireo zavatra telo ireo no niavian’ny safodrano teto ambonin’ny tany … Fa izay mandatsaka ran’olona sy nihinana ny ra avy amin’ny nofo rehetra, dia tsy maintsy haringana tsy ho eto ambinin’ny tany”.
 
== Jereo koa: ==