Jiny: Fahasamihafan'ny versiona

Contenu supprimé Contenu ajouté
Thelezifor (dinika | fandraisan'anjara)
k Tsiahy
Thelezifor (dinika | fandraisan'anjara)
Nanisy sary
Andalana faha-1:
[[Sary:Kitab al-Bulhan --- devils talking.jpg|vignette|''Ny mpanjaka maintin'ny jiny'' - Kitab al-Bulhan - taonjato faha-14.]]
Ny [[jiny]] dia zavaboary ara-pinoana teo amin'ny Arabo tany loha ary mbola inoana fisiana ao amin'ny fivavahana [[silamo]] ankehitriny. Tsy hita maso ny jiny amin'ny ankapobeny nefa tsy fanahy tanteraka satria afaka miseho amin'ny endrika zavamaniry na biby na olona sady mety hahatsapa te hatory na noana. Afaka mibaiko ny fanahy na ny sain'ny olombelona (mampianjaka) ny jiny nefa tsy voatery hampiasainy izany hery ananany izany. Amin'ny finoana silamo, ny jiny dia manan-tsafidy hanao ny tsara na ny ratsy toy ny olombelona, tsy tahaka ny [[anjely]] izay tsy afaka manao afa-tsy ny tsara ihany.
 
== Fiforonan-teny ==
Ligne 6 ⟶ 7 :
Tsy fantatra mazava ny niavian'ny teny hoe jinn. Ny mpikaroka sasany dia mampifandray an'io teny io amin'ny teny latina hoe ''genius,'' vokatry ny fampifangaroam-pivavahana tamin'ny andron'ny Empira romana tamin'ny nanjakan'i Tiberio Aogosto<ref><small>Amira El-Zein ''Islam, Arabs, and Intelligent World of the Jinn'' Syracuse University Press 2009 <nowiki>ISBN 9780815650706</nowiki> page 38</small></ref>, nefa izany fisampana-teny izany dia iadian-kevitra.
 
Misy koa ny milaza fa ny teny hoe jinn dia avy amin'ny teny arameana hoe ''ginnaya'' (siriaka: ܓܢܬܐ‎) izay midika hoe "andriamanitra mpiaro" na "mpiambina". Ny hafa koa dia milaza fa avy amin'ny anaran'ny fanahy vavy ao amin'ny Avesta (finoana persiana) hoe ''Jaini'' io teny io izay isan'ny zavaboary maro ao amin'ny finoana efa tany alohan'ny anganom-pinoana zoroastriana tany Iràna<ref><small>Tisdall, W. St. Clair. ''The Original Sources of the Qur'an'', Society for Promoting Christian Knowledge, London, 1905</small></ref> <ref><small>''The Religion of the Crescent or Islam: Its Strength, Its Weakness, Its Origin, Its Influence'', William St. Clair Tisdall, 1895</small></ref>.
 
== Ny jiny ao amin'ny fivavahana silamo ==
Ligne 13 ⟶ 14 :
Ho an'ny Miozolmana, ny jiny dia zavaboary miaina ety an-tany izay monina eny akaikin'ny toerana misy rano, any amin'ny tany efitra sy eny amin'ny fasana sy any anaty ala. misy dimy ambin'ny folo any ho any ny karazana jiny<ref><small>Paul Ballanfat in Mohammed Ali Amir-Moezzi (dir.), ''Dictionnaire du Coran'', Paris, Robert Laffont, coll. Bouquins, 2007, 981 <abbr>p.</abbr> (<nowiki>ISBN 978-2-221-09956-8</nowiki>), <abbr>p.</abbr> 358-360.</small></ref>.
 
Miseho amin'ny endrika isankarazany ny jiny ka mety ho tahaka ny olona na ny biby toy ny bibilava. Ny teny hoe جِنّ / ''jinn'' na عِفٰرِيتْ / ''ʿifrīt'' (raha milaza maro: عَفَارِيت / ''ʿafārīt''), dia manondro koa izany bibilava izany sy karazana bibilava hafa. Ny anaran'izy ireo na ny fihetsiny, izay hafahafa, dia ahafahana manavaka azy amin'ny tena olombelona rehefa maka endrik'olombelona izy.
 
Ny sasany amin'ireo fanahy ireo, araka ny angano talohan'ny nisianan'ny fivavahana silamo, dia mpiaro ny poeta sady ahazoany aingampanahy: izy ireo no tao hoe ''hawāǧis'' (raha milaza tokana: ''hāǧis'')<ref><small>Amira El-Zein ''Islam, Arabs, and Intelligent World of the Jinn'' Syracuse University Press 2009 ISBN 9780815650706page 34</small></ref>. mivondronaMivondrona ho foko sy vahoaka ary fanjakana izy ireo, sahala amin'ny olombelona, manana lalàna izy ary manana ny fivavahany (isan'izany ny fivavahan'ny olombelona satria "''ny mpaminany sasany dia nalefan'Andriamanitra any amin'ireo jiny sy ny olona''" araka ny voalaza ao amin'ny Koràna manao hoe:
 
"Izaho (Andriamanitra) tsy namorona ny Jiny sy ny Olombelona afa-tsy ny hanompo Ahy" (Sorata 51.56).