Endrik'io pejy io tamin'ny 24 Aprily 2018 à 15:19 hanova Thelezifor (dinika \| fandraisan'anjara) 44 398 modifications Nanitatra Marika: Hanova araka ny hitan'ny maso ← Fiovana taloha		Endrik'io pejy io tamin'ny 24 Aprily 2018 à 16:35 hanova esory Thelezifor (dinika \| fandraisan'anjara) 44 398 modifications k Tsiahy Marika: Hanova araka ny hitan'ny maso Fiovana manaraka →
Andalana faha-2: == Fiforonan-teny == Ny teny hoe ''jiny'' dia fanagasiana ny teny arabo hoe جِنّ / ''jinn'' (atao hoe جِنّي / ''jinnī'' io teny io raha milaza tokana). Ny teny hoe arabo hoe ''jinn'' dia avy amin'ny fototeny semitika hoe ''jnn'' (teny arabo: جَنّ / جُنّ‎, ''jann''), izay midika voalohany hoe "miery" na "manafina". Ny mpikaroka sasany dia mihevitra fa io teny io dia midika ara-bakiteny hoe "zavatra afenina amin'ny fahatsapana"<ref><small>''Edward William Lane. "[https://web.archive.org/web/20150408021742/http://www.tyndalearchive.com/tabs/lane/ An Arabic-English Lexicon]"''. [http://www.tyndalearchive.com/tabs/lane/ tahiry] p. 462.</small></ref>. Iray tarika amin'ny teny arabo hoe ''majnūn'' (izay midika hoe "itoeran-javatra" na "adala") -, ''jannah'' ("zaridaina") ary ''janīn'' ("zaza am-bohoka")<ref><small>Wehr, Hans (1994). ''Dictionary of Modern Written Arabic'' (4 ed.). Urbana, Illinois: Spoken Language Services. p. 164. <nowiki>ISBN 978-0-87950-003-0</nowiki>.</small></ref>. Ny teny hoe ''jinn'' dia ampiasaina amin'ny fiteny arabo ho milaza maro ka ny endriny milaza tokana dia ''jinni''.▼ ~~Ny teny hoe ''jiny'' dia fanagasiana ny teny arabo hoe جِنّ / ''jinn'' (atao hoe جِنّي / ''jinnī'' io teny io raha milaza tokana).~~ Tsy fantatra mazava ny niavian'ny teny hoe jinn. Ny mpikaroka sasany dia mampifandray an'io teny io amin'ny teny latina hoe ''genius,'' vokatry ny fampifangaroam-pivavahana tamin'ny andron'ny Empira romana tamin'ny nanjakan'i Tiberio Aogosto<ref><small>Amira El-Zein ''Islam, Arabs, and Intelligent World of the Jinn'' Syracuse University Press 2009 <nowiki>ISBN 9780815650706</nowiki> page 38</small></ref>, nefa izany fisampana-teny izany dia iadian-kevitra. ▼ ▲Ny teny hoe arabo hoe ''jinn'' dia avy amin'ny fototeny semitika hoe ''jnn'' (teny arabo: جَنّ / جُنّ‎, ''jann''), izay midika voalohany hoe "miery" na "manafina". Ny mpikaroka sasany dia mihevitra fa io teny io dia midika ara-bakiteny hoe "zavatra afenina amin'ny fahatsapana". Iray tarika amin'ny teny arabo hoe ''majnūn'' (izay midika hoe "itoeran-javatra" na "adala") - ''jannah'' ("zaridaina") ary ''janīn'' ("zaza am-bohoka"). Ny teny hoe ''jinn'' dia ampiasaina amin'ny fiteny arabo ho milaza maro ka ny endriny milaza tokana dia ''jinni''. Misy koa ny milaza fa ny teny hoe jinn dia avy amin'ny teny arameana hoe ginnaya (siriaka: ܓܢܬܐ‎) izay midika hoe "andriamanitra mpiaro" na "mpiambina". Ny hafa koa dia milaza fa avy amin'ny anaran'ny fanahy vavy ao amin'ny Avesta (finoana persiana) hoe ''Jaini'' io teny io izay isan'ny zavaboary maro ao amin'ny finoana efa tany alohan'ny anganom-pinoana ~~zoroastrisma~~zoroastriana tany Iràna<ref><small>Tisdall, W. St. Clair. ''The Original Sources of the Qur'an'', Society for Promoting Christian Knowledge, London, 1905</small></ref> <ref><small>''The Religion of the Crescent or Islam: Its Strength, Its Weakness, Its Origin, Its Influence'', William St. Clair Tisdall, 1895</small></ref>.▼ ▲Tsy fantatra mazava ny niavian'ny teny hoe jinn. Ny mpikaroka sasany dia mampifandray an'io teny io amin'ny teny latina hoe ''genius,'' vokatry ny fampifangaroam-pivavahana tamin'ny andron'ny Empira romana tamin'ny nanjakan'i Tiberio Aogosto, nefa izany fisampana-teny izany dia iadian-kevitra. ▲Misy koa ny milaza fa ny teny hoe jinn dia avy amin'ny teny arameana hoe ginnaya (siriaka: ܓܢܬܐ‎) izay midika hoe "andriamanitra mpiaro" na "mpiambina". Ny hafa koa dia milaza fa avy amin'ny anaran'ny fanahy vavy ao amin'ny Avesta (finoana persiana) hoe ''Jaini'' io teny io izay isan'ny zavaboary maro ao amin'ny finoana efa tany alohan'ny anganom-pinoana zoroastrisma tany Iràna. == Ny jiny ao amin'ny fivavahana silamo == === Ny jiny araka ny lovantsofina miozolmana === Ho an'~~ireo~~ny ~~miozolmana -~~Miozolmana, ny jiny dia zavaboary miaina ety an-tany izay monina eny akaikin'ny toerana misy rano, any amin'ny tany efitra sy eny amin'ny fasana sy any anaty ala. misy dimy ambin'ny folo any ho any ny karazana jiny<ref><small>Paul Ballanfat in Mohammed Ali Amir-Moezzi (dir.), ''Dictionnaire du Coran'', Paris, Robert Laffont, coll. Bouquins, 2007, 981 <abbr>p.</abbr> (<nowiki>ISBN 978-2-221-09956-8</nowiki>), <abbr>p.</abbr> 358-360.</small></ref>. Miseho amin'ny endrika isankarazany ny jiny ka mety ho tahaka ny olona na ny biby toy ny bibilava. Ny teny hoe جِنّ / ''jinn'' na عِفٰرِيتْ / ''ʿifrīt'' (raha milaza maro: عَفَارِيت / ''ʿafārīt''), dia manondro koa izany bibilava izany sy karazana bibilava hafa. Ny anaran'izy ireo na ny fihetsiny, izay hafahafa, dia ahafahana manavaka azy amin'ny olombelona rehefa maka endrik'olombelona izy. Ny sasany amin'ireo fanahy ireo, araka ny angano talohan'ny nisianan'ny fivavahana silamo, dia mpiaro ny poeta: izy ireo no tao hoe ''hawāǧis'' (raha milaza tokana: ''hāǧis''). mivondrona ho foko sy vahoaka ary fanjakana izy ireo, sahala amin'ny olombelona, manana lalàna izy ary manana ny fivavahany (isan'izany ny fivavahan'ny olombelona satria "''ny mpaminany sasany dia nalefan'Andriamanitra any amin'ireo jiny sy ny olona''" araka ny voalaza ao amin'ny Koràna manao hoe: "''Izaho (Andriamanitra) tsy namorona ny Jiny sy ny Olombelona afa-tsy ny hanompo Ahy''" (Sorata 51.56). Misy lahy sy vavy ny jiny ka raha vavy izy dia atao hoe جِنِّية / ''jinniyya''. Izao avy ny anarana iantsoan'ny Magrebina ny jiny: ny عِفَارِيت / ‘''ifārīt'' : jinin'ny afo izay monina an-tanety, sy ny مَاَرِدْ / ''māɾid'' izay monina akaikin'ny rano mandeha ary ny سلف / ''silf'' izay manana elatra izay monina any an-danitra. (Sorata 37.7) === Ny jiny araka ny voalaza ao amin'ny Koràna === Ao amin'ny fivavahana silamo -, ny jiny dia zavaboary manana fahefana mihoatra ny an'ny zavaboary mahazatra - fifangaroan'ny hazavan'ny afo tsy hita maso sy afo tsy misy setroka no nanamboarana azy fa tsy tahaka ny olombelona izay namboarina tamin'ny tanimanga. Asaina mivavaka sy mino izy ireo ka tsy maintsy hisedra ny [[Fitsarana Farany]]. Araka ny voalazan'ny Koràna ao amin'ny sorata Ar-rahmān ("Ilay Be Indrafo") - ny jiny dia zavaboary noforoninan tamin'ny afo: "<sup>14</sup>''Noforoniny tamin'ny tanimanga maneno ny olombelona sahala amin'ny vilany tany'' ;<sup>15</sup>''ary noforoniny tamin'ny lelafo avy amin'ny afo tsy misy setroka ny jiny''". Ligne 28 ⟶ 30 : I Satana koa izay atao hoe شَيْطان / ''shayṭān'' amin'ny teny arabo sady fantatra koa amin'ny anarana hoe Iblisy (Iblis) dia voaresaka matetika ao amin'ny Koràna <ref name=":0"><small>Abdullah Saeed, ''The Qurʼan: an introduction'', Routledge, 2008, 268 <abbr>p.</abbr> (<nowiki>ISBN 041542125X</nowiki>, [https://books.google.fr/books?id=V5jHJkgiYUsC&printsec=frontcover&source=gbs_v2_summary_r&cad=0 vakio an-tranonkala] - [http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fbooks.google.fr%2Fbooks%3Fid%3DV5jHJkgiYUsC%26printsec%3Dfrontcover%26source%3Dgbs_v2_summary_r%26cad%3D0 tahiry]), <abbr>p.</abbr> 64-65</small></ref>: "Ary rehefa notetenintsika ny Anjely hoe: "mandohaleha eo anatrehan'i Adama ianareo" -, dia nandohalika izy ireo - afa-tsy i Iblisy izay isan'ireo jiny sady izay niodina tamin'ny didin'ny Tompony" (Koràna 18.50). "Tsara noho izy aho : noforoninao tamin'ny afo aho -, fa izy kosa noforoninao tamin'ny tanimanga" (Sorata 38.76) Ny anarana amin'ny endriny milaza maro hoe شَيٰطَيِنْ / ''shayāṭīn'' (satana) dia ilazana ny olombelona sy ny jiny izay manatanteraka ny asan'i Iblisy<ref name=":0" />.

Jiny: Fahasamihafan'ny versiona