Kristianisma: Fahasamihafan'ny versiona

Ny fiangonana kristiana sasany dia nandray [[fanekem-pinoana]] izay nolovana tamin'ireo [[konsily]] tany aloha fa ny sasany dia tsy manana na nanampy fanekam-pinoana famenony azy manokana. Ny malaza indrindra amin'ny fanekam-pinianapinoana kristiana dia ny [[Fanekem'-pinoana apostolika|Faneke-mpinoana apostolika]] sy ny Fanekem-pinoan'i Nikea-Konstantinopolisy.

Ny ankamaroan'ny fiangonana kristiana dia mino ny atao hoe [[Trinite]] - izany hoe ny maha tokana nefa misy persona telo an'Andriamanitra. Ireo persona ireo dia ny Ray sy ny Zanaka (na ny Teny) ary ny Fanahy Masina. Tsy anriamanitraandriamanitra telo ireo.

Nanomboka tany amin'ny fampielezan'ny [[Apostoly roa ambin'ny folo|Apostoly]] ny [[filazantsara]] no azo lazaina fa nanombohan'ny Fivavahana kristiana nahaleo tena ka tsy nikambana intsony tamin'ny [[Jodaisma|fivavahana jiosy]]. Niely tany Asia Minora sy Eoropa atsimo ary amin'ny tapak'i Afrika avaratra ny fivavahana kristiana ka isan'ny nandray anjara betsaka i Paoly. Nisy ny fanenjehana ny Kristiana nataon'ireo [[Jiosy]] sy ny Romana.

Noho ny tokony hisian'ny filaninan'ny raharaha fehezin'ny [[Papa]] sy ny [[Eveka]] hafa rehetra sy ny tokony hananan'ny fiangonana fampianaram-pinoana mitovy dia nisy matetika ny atao hoe [[konsily]] na sinoda izay fivoriana anasana ny eveka rehetra sy andraisany anjara. Ny emperora matetika no mamory. Maro ny fehin-kevitra niviakanivoaka avy tamin'ireo konsily ireo ka isan'izany ny [[fanekem-pinoana]] sasany iraisan'ny fiangonana. Tamin'ny fotoana nampisy ireo konsily ireo loakoa no nisianan'ny fanenjehana mafy an'ireo atao hoe heretika na mpanao [[fampianaran-diso]].

Noho ny tsy fifanarahana amin'ny lafiny teolojika sy hafa koa na dia teo aza ny fanaovana konsinykonsily sy ny fomba hafa hisian'ny fitovian-kevitra na ny marimaritra iraisana dia nivaky roa ny fivavahana kristiana ka i Roma sy i [[Konstantinopolisy]] (na Konstantinopla) no lasa renivohitry ny fiangonana roa (dia ny Fiangonana tandrefana na [[Katolika romana]] sy ny Fiangonana tatsinanana na [[Fiangonana Ortodoksa|Ortodoksa]]).

Taorian'ny fanavaozam-piangonana ([[reformasiona]] na reforma) nataon-dry [[Martà Lotera|Lotera]] sy ny namany izay te hanitsy ny fanao sasantsasany tao amin'ny Fiangonana katolika dia niforona ny [[Protestantisma]] izay tsy niakina intsony tamin'ny FianfgonanaFiangonana katolika; avy eo taty aoriana dia niorina koa ireo fiangonana maro atao ankehitriny hoe [[Fiangonana evanjelika|evanjelika]] (na ara-pilazantsara) izay miezaka miparitaka eran-tany.