Abidy hebreo: Fahasamihafan'ny versiona

Contenu supprimé Contenu ajouté
Thelezifor (dinika | fandraisan'anjara)
k Nametraka faingo
Thelezifor (dinika | fandraisan'anjara)
k Tsipelina
Andalana faha-1:
Ny '''Abidy hebreo''' dia fitambarana litera miisa 22 izay tsy ahitana zanatsoratra. Amin’ny [[fiteny hebreo]] io [[abidy]] io dia atao hoe ''אָלֶף־בֵּית עִבְרִי''‬ / ''Alefbet Ivri'' na ''האלפבית העברי'' / ''Ha-ˈAlefbet ha-Ivri''). Misy litera 22 ny abidia hebreo ka renisoratra daholo izy ireo fa tsy misy zanatsoratra. Izany no atao hoe Abjady (Abjad). Tsy misy ny fanavahana ny sorabaventy sy ny soramadinika. Taty aoriana vao nisy marika miendri-teboka izay amantarana ny zanapeo atao hoe ''nikkud''. Vakina manomboka ankavana miankavia ny soratra hebreo.
 
Ny abidy hebreo no nanoratana ny boky ao amin’ny [[Tanakh]] (Baiboly hebreo) – izany hoe izy no nanoratana ny fiteny fototry ny [[Testamenta Taloha]] ao amin’ny [[Baiboly]]. Izy koa no anoratana ny fitenin’ny Jiosy hafa ankehitriny.
 
== Ny litera ao amin’ny abidy hebreo ==
Miisa 22 ny litera ao amin’ny abidy hebreo ka renisoratra avokoa izy ireo. Izany abidy tsy misy zanatsoratra izany no atao hoe Abjady (Abjad). Tsy ny abidy hebreo ihany no abjady fa ao koa ny abidy arabo sy siriaka. Abjady koa ireo abidy nipoiran'ireo dia ny abidy foinikiana (fenisiana) sy arameana (aramiana) ary ny abidy ogaritika.
 
=== Ny anarana sy ny fanoratana ny litera hebreo ===
Andalana faha-77:
 
==== Litera mety tsy ho tononina ====
Ireto litera ireto dia mety tsy ho voatonona : ny Alefalef (א), ny Hehe (ה), ny Vavvav (ו) ary ny Yodyod (י) raha tsy miaraka amin’ny zanapeotebo-janapeo (''nikkud'').
 
=== Fiovan’ny fanononana noho ny fisian’ny ''dagesh'' ===
Andalana faha-148:
 
=== Renisoratra mety hanoratana zanapeo : ===
Ny Alefalef (א) sy ny Hehe (ה) sy ny Vavvav (ו) ary ny Yodyod (י) dia ampiasaina indraindray hanehoana sy zanapeo sasany. Izany no atao amin’ny teny latina hoe ''matres lectionis'' (ara-bakiteny : « reni-vakiteny »).
 
Alef (א) : /a/
Andalana faha-264:
/uː/ : « û »
 
Ny tsindrimpeo (^) dia manamarika ny halavan’ilay zanapeo. Nefa mety tsy ho izany ny fandraisan'ny mpamaky ny ô izay mety ho vakiny hoe /ɔ/ na /ɔː/.
 
== Ny fampiasana ny abidy hebreo amin’ny fanisana ==
Andalana faha-345:
 
=== Fampiasana ny litera hebreo amin’ny Gematria ===
Ny Gematria dia fomba fanadihadiana ny soratry ny Baiboly (na amin’ny tenyfiteny hebreo na amin’ny tenyfiteny grika) amin’ny alalan’ny fampifanampiana ny isa mifandraika amin’ny literan’ny teny (anarana na [[sokajin-teny]] hafa) iray na maro. Ireo soratra ao amin’ny [[Testamenta Taloha]] no tena anaovan’ny mpanadihady an’izany nefa koa misy ny mampihatra an’izany amin’ny [[Testamenta Vaovao]] indrindra fa ao amin’ny [[Apokalypsin'i Jaona|Bokin’ny Apokalipsy]].
 
== Jereo koa: ==