Literatiora apôkaliptika: Fahasamihafan'ny versiona

'''Literatiora apokaliptikaapôkaliptika''' na '''soratra apokaliptikaapôkaliptika''' no ilazana ireo boky mirakitra ny faminaniana ara-pahitana izay ataon' ny mpanoratra azy fa avy amin' [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]] ny amin' ny maha antomotra ny hiafaran' izao rehetra izao sy ny hiavian' ny tontolo vaovao tonga lafatra. Ny soratra fantatra indrindra dia ny [[ApokalypsinApokalipsin'i JaonaJoany|ApokalipsinApôkalipsin'i Joany]] ao amin'y ny [[Testamenta Vaovao]] ao amin' ny [[Baiboly|Baiboly kristiana]]. Vitsy ny soratra apokaliptikaapôkaliptika voaray ho [[kanonaKanônan' ny Baiboly|kanôna]] (filamatry ny finoana) ao amin' ny Baboly. Ny maro amin' ny soratra apokaliptikaapôkaliptika dia apokrifa[[Apôkrifan' ny Baiboly|apôkrifa]].

== Ny soratra apokaliptikaapôkaliptika kanonikakanônika ==

=== Ny soratra apokaliptikaapôkaliptika ao amin' ny Testamenta Taloha ===

Efa misy soratra apokaliptikaapôkaliptika ny ao amin' ny [[Testamenta Taloha]] nefa amin' ny ankapobeny dia miditra anatin' ireo faminaniana mahazatra izany. Ahitana andalana apokaliptikaapôkaliptika ny ao amin' ny bokim-paminaniana sahala amin' ny [[Bokin'i Isaia|Bokin' i Isaia]] sy, ny [[Bokin'i Jeremia|Bokin' i Jeremia]] sy, ny [[Bokin'i Ezekiela|Bokin' i Ezekiela]] sy, ny [[Bokin'i Joela|Bokin' i Jôela]] ary ny [[Bokin'i Zakaria|Bokin' i Zakaria]]. Ny [[Bokin'i Daniela|Bokin' i Daniela]] dia efa apokaliptikaapôkaliptika feno<ref><small>Charles, Robert Henry (1911). "Apocalyptic Literature". In Chisholm, Hugh. ''Encyclopædia Britannica''. '''2''' (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 169–175.</small></ref>.

Ireto avy ireo andalana apokaliptikaapôkaliptika ao amin' ny Testamenta Taloha:

* Isaia [[Bokin'i Isaia#Apokalipsa lehibe|24–27]] (atao hoe "ApokalipsaApôkalipsa lehibe"); [[Bokin'i Isaia#Apokalipsa kely|34–35]] (atao hoe "Apokalipsa kely");

=== Ny soratra apokaliptikaapôkaliptika ao amin' ny Testamenta Vaovao ===

Tsy ny [[ApokalipsanApokalipsin'i Joany|Apôkalipsan' i Joany]] (na Jaona) ihany no boky apokaliptikaapôkaliptika ao amin' ny Testamenta Vaovao fa na ireo [[Filazantsara]] dia ahitana andalana apokaliptikaapôkaliptika na eskatolojika[[Eskatôlôjia|eskatôlôjika]]. Ireto ireo andalana apokaliptikaapôkaliptika ao amin' ny Testamenta Vaovao ankoatran' ny ao amin' ny ApokalipsinApôkalipsin' i JaonaJoany, indrindra ny ao amin' ny [[Filazantsara araka an'i Matio|Evanjelin' i Matio]] sy ny [[Filazantsara araka an'i Marka|Evanjelin' i Marka]] ary ny [[Epistily faharoa ho an'ny Tesaloniana|Epistily faharoa ho an' ny Tesaloniana]]:

*[[Apokalipsin'i Joany|Apôkalipsin' i Joany]]

== Ny boky apokaliptikaapôkaliptika apokrifaapôkrifa ==

Ny ankabeazan' ny soratra apokaliptikaapôkaliptika apokrifaapôkrifa (tsy voaray ho kanona[[Kanônan' ny Baiboly|kanôna]]) dia mitondra ny anarana hoe "ApokalipsyApôkalipsy" na "Apôkalipsa". Misy karazany roa izy ireo, dia ireo nosoratana teo anelanelan' ny nanoratana ny [[Testamenta Taloha]] sy ny [[Testamenta Vaovao]] sy ireo nosoratana tamin' ny fotoanan' ny Testamenta Vaovao na taorian' io. Ny ProtestantaPrôtestanta dia miantso an' ireo boky ireo hoe "pseodepigrafa".

=== ApokalipsyApôkalipsy apokrifaapôkrifa talohan'ny Testamenta Vaovao ===

Ireto avy ireo ApokalipsyApôkalipsy apokrifaapôkrifa talohan' ny Testamenta Vaovao:

*[[ApokalipsinApôkalipsin' i Abrahama]]

* ApokalipsinApôkalipsin' i Daniela

* ApokalipsyApôkalipsy grikan' i Daniela

* ApokalipsinApôkalipsin' i Elia

* [[Bokin'ny Jobily|ApokalipsinApôkalipsin' i Mosesy]] (na [[Bokin'ny Jobily|Bokin' ny Jobily]])

* [[Boky fahefatr'i Esdrasa|ApokalipsinyApôkalipsiny grikan' i Ezra]] (na Esdrasa)

*[[Apokalipsin'i Zefania|Apôkalipsin' i Zefania]]

* ApokalipsinApôkalipsin' i Ezekiela

* ApokalipsyApôkalipsy grikan' i Baroka

* ApokalipsyApôkalipsy siriakan' i Baroka

*[[Apokalipsin'i Noa|Apôkalipsin' i Noa]]

* Fanambaràn' i Gabriela

* ApokalipsinApôkalipsin' i Lameka

* [[BokinBoky faharoan'i Henoka|Boky faharoan' i Henôka]] (na [[BokinBoky faharoan'i Henoka|HenokaHenôka etiopianaslava]])

* [[Boky faharoanfahatelon'i Henoka|Boky fahatelon' i Henôka]] (na [[Boky faharoanfahatelon'i Henoka|HenokaHenôka slavahebreo]])

Ny [[Bokin'i Henoka|Bokin' i Henôka]] (na [[Bokin'i Henoka|HenokaHenôka etiopianaetiôpiana]]) dia [[Apokrifan'ny Baiboly|apokrifaapôkrifa]] na [[Pseodepigrafa (protetantisma)|pseodepigrafa]] ho an' ny ankamaroan' ny fiangonana fa deoterokanonikadeoterôkanônika izy ho an' ny [[Fiangonana ortodoksa teoahedo|Fiangonana ortodoksaôrtôdôksa teoahedo etiopianaetiôpiana]]. Torak' izany koa ny [[Bokin'ny Jobily|Bokin' ny Jobily]].

=== ApokalipsyApôkalipsy apokrifaapôkrifa tamin' ny fotoan' ny Testamenta Vaovao na taoriany ===

Ireto avy ireo ApokalipsyApôkalipsy tamin' ny fotoan' ny Testamenta Vaovao na taoriany :

*[[Apokalipsin'i Adama|Apôkalipsin' i Adama]]

*ApokalipsyApôkalipsy voalohan' i Jakoba

* ApokalipsyApôkalipsy faharoan' i Jakoba

* ApokalipsyApôkalipsy voalohan' i JaonaJoany

* ApokalipsyApôkalipsy faharoan' i JaonaJoany

* ApokalipsyApôkalipsy fahatelon' i JaonaJoany

*[[ApokalipsinApôkalipsin' i Paoly]]

* ApokalipsyApôkalipsy koptankôptan' i Paoly

* ApokalipsinApôkalipsin' i Petera

* ApokalipsyApôkalipsy gnostikangnôstikan' i Petera

* ApokalipsinApôkalipsin' i Sedraka

* ApokalipsinApôkalipsin' ny Eseniana

* ApokalipsinApôkalipsin' i Samoela sy i KalamonaKalamôna

* ApokalipsinApôkalipsin' i Stefana

* ApokalipsinApôkalipsin' ny Lanitra Fito

* [[Fiakaran'i Isaia|Fiakaran' i Isaia]]

* [[ApokalypsinApokalipsin'i JaonaJoany|ApokalipsinApôkalipsin' i JaonaJoany]]

* [[Apôkrifan' ny Baiboly|Boky apokrifaapôkrifa]]

*[[EskatolojiaEskatôlôjia]]

*[[ApokrifanApôkrifan' ny Testamenta Vaovao]]