Filazantsara sinôptika: Fahasamihafan'ny versiona

'''Filazantsara sinoptikasinôptika''' na '''Evanjely sinoptikasinôptika''' na '''Vaovao Mahafaly''' '''sinoptikasinôptika''' no ilazana ireo [[filazantsara]] telo voalohany ao amin' ny [[Baiboly]], dia ny ''[[Filazantsara araka an'i Matio|Filazantsara araka an' i Matio]]'' sy ny ''[[Filazantsara araka an'i Marka|Filazantsara araka an' i Marka]]'' ary ny ''[[Filazantsara araka an'i Lioka|Filazantsara araka an' i Lioka]]''. Atao hoe sinoptikasinôptika izy ireo noho izy maneho amin' ny fomba mitovy amin' ny ankapobeny ny fiainana sy ny fampianaran' i [[Jesosy|Jesoa Kristy]].

Ny teny hoe ''sinoptikasinôptika'' dia avy amin' ny [[Fiteny grika|teny grika]] hoe ''συνοψις'' (''synopsis / sunopsis'') izay azo sarahana roa, ''συν'' (midika hoe "miaraka") sy ''οψις'' (midika hoe "mahita"). Ny hoe ''synopsis'' izany dia azo adika ara-bakiteny hoe "fitoviam-pahitana" na "fitoviam-pijery". Ny hoe ''synoptikasinoptika'' (avy amin' ny teny grika hoe ''συνοπτικός'' / ''synoptikos'') dia azo adika hoe "manao indray mijery", na "mitovy fijery" satria azo atao mifanila ireo asa soratra telo ireo.

== Fampitahana ireo Filazantsara sinoptikasinôptika ==

=== Fitovianan' ny Filazantsara sinôptika ===

Ny fitoviana ao amin' ireo Filazantsara sinoptikasinôptika dia mety ho an' izy telo miaraka na ho an' ny tsiroaroa fotsiny.

==== Fitovian' ny Filazantsara telo ====

Izao avy ny sasantsasany amin' ny fitoviana hita:

* ny amin' i [[JaonaJoany mpanao batisa]] (Mat. 3.1-12 // Mar. 1.1-8 // Lio. 3.1-18);

* ny nanaovam-batisa an' i [[Jesosy|Jesoa]] (Mat. 3.13-17 // Mar. 1.9-11 // Lio. 3.21-22);

* ny nakan' ny [[devoly]] fanahy an' i Jesoa (Mat. 4.1-6 // Mar. 1.12-13 // Lio. 4.1-18);

* ny nankanesan' i Jesoa tany [[Galilea (faritra)|Galilea]] (Mat.4.12-17 // Mar. 1.14-15 // Lio. 4.14,15,31)

* ireo [[Apostoly|mpianatr' i Jesoa]] voalohany (Mat. 4.18-22 // Mar. 1.16-20 // Lio. 5. 1-11);

* ny tsy finoan' ny mpiray tanàna amin' i Jesoa azy (Mat. 13.54-58 // Mar. 6.1-6 // Lio. 4.14-30);

* ny nanasitranana ny rafozam-bavin' i [[Simona Petera|Petera]] (Mat. 8.14-17 // Mar. 1.28-34 // Lio. 4.38-41);

* ny namoahan' i Jesoa ireo [[demonia]] maro tany Gadara (Mat. 8.28-34 // Mar. 5.1-20 // Lio. 8.26-39);

* ny nanasitranan' i Jesoa ilay lehilahy malemy sy ilay lehilahy boka (Mat. 9.1-8 // Mar. 2.1-12 // Lio. 5.17-26);

* ny fitaomana an' i [[Matio]] mpamory hetra (Mat. 9.9-17 // Mar. 2.13-22 // Lio. 5.27-39);

* ny niantsoana ny [[ApostolyApôstôly roa ambin'ny folo]] sy ny iraka nampanaovina azy (Mat. 9.35-38 // 10; Mar. 3.13-19; 6.7-13 // Lio. 6.12-16; 9.1-6)

* ny amin' ny [[divay]] vaovao atao anaty fitehirizana efa tonta (Mat. 9.14-17 // Mar. 2.21-22 // Lio. 5.33-39);

* ny amin' i [[Belizaboba]] (Mat. 12.22-32 // Mar. 3.20-30 // Lio. 11.14-23);

* ny fanoharana ny amin' ny fandrobana ny tranona lehilahy matanjaka iray (Mat. 12.29 // Mar. 3.27 // Lio. 11.21,22),

* ny fahotana amin' ny [[Fanahy Masina]] (Mat. 12.31-32 // Mar. 3.28-29 // Lio. 12.10);

* ireo tena havan' i Jesoa (Mat. 12.22-50 // Mar. 3.20-35 // Lio. 8.19-21; 11.14-26);

* ny amin' ny mpamafy (Mat. 13.3-9 // Mar. 4.3-9 // Lio. 8.5-8);

* ny amin' ny [[tsimparifary]];

* ny nampitsaharan' i Jesoa ny rivo-mahery (Mat. 8.23-27 // Mar. 4.35-41 // Lio. 8.22-25);

* ny zanakavavin' i Jairo, ny nanasitranana ilay vehivavy mivoa-dra (Mat. 9.18-30 // Mar. 5.21-43 // Lio. 3.40-56);

* ny fiekem-pinoan' i Petera;

* ny amin' ireo zazakely (Mat. 19.13-15 // Mar. 10.13-16 // Lio. 18.15-17);

* ny fanambaran' i Jesoa ny amin' ny hahafatesany;

* ireo lehilahy jamba teo akaikin' i [[Jeriko|Jerikô]] (Mat. 20.29-33 // Mar. 10.46-52 // Lio. 18.35-43);

* ny fitsenana an' i Jesoa tamin' ny sampan-kazo (Mat. 21.1-810 // Mar. 11.1-11 // Lio. 19.28-38 // Jao. 12.12-16);

* "Omeo an' i [[Kaisara]] izay an' i Kaisara" (Mat. 22.15-22 // Mar. 12.13-17 // Lio. 20.20-26);

* ny ozona nataony an' ireo [[fariseo]] sy [[mpanoradalàna]] (Mat. 23.13-32 // Lio. 11.39-48 ' 52);

* ny [[Fitsanganan-ko velona (kristianisma)|fitsanganan' ny maty]] ho velona (Mat. 22.23-33 // Mar. 12.18-27 // Lio. 20.27-40);

* ny amin' ny [[andro farany]];

* ny hamadihan' ny mpianany iray an' i JesosyJesoa (Mat. 26.20-25 // Mar. 14.17-21 // Lio. 22.14 ' 21-23 // Jao. 13.21-30);

* ny fiaretan' i Jesoa,

==== Fitovian' ny Filazantsaran' i Matio sy ny Filazantsaran' i Lioka ====

Misy koa ireo andinin-tsoratra itovian' ny Filazantsaran' i Matio sy ny an' i Lioka nefa tsy hita na tsy voateny firy ao amin' ny Filazantsaran' i Marka. Ireto avy izany:

* ny toriteny nataon' i [[Joany mpanao batisa]] (Mat. 3.1-12 // Mar. 1.1-8 // Lio. 3.1-18);

* ny mpanompon' ny mpifehy miaramila ();

* ny fanasitranana ny zanak' ilay miaramila (Mat. 8.5-13 // Lio. 7.1-10)

* ny hafatra avy amin' i Joany mpanao batisa (Mat. .- // Lio. .-);

* ny ozona nahazo ireo tananatanàna tsy mibebaka (Mat. 11.20-24 // Lio. 10.13-15);

* ny fisaoran' i Jesoa ny [[Andriamanitra Ray|Rainy]] (Mat. 11.25-27 // Lio. 10.21-22);

* ny fiverenan' ilay fanahy maloto (Mat. .- // Lio. .-);

* ny fanoharana ny amin' ny masirasira (Mat. 13.33 // Lio. 13.20-21);

* ny fanoharana ny amin' ny ondry very (Mat. 18.12-14 // Lio. 15.3-7);

* ny fanoharana ny amin' ny fanasana lehibe (Mat. .- // Lio. .-);

* ny fanitsiana ny rahalahy nanota tamin' ny tena (Mat. 18.15-18 // Lio. 17.3)

* ny fanoharana ny amin' ny talenta (Mat. 26.14-30 // Lio. 19.12-27);

* ny fanoharana ny amin' ny mpanompo mahatoky (Mat. 24.45-51 // Lio. 12.42-46);

* ny fitomanian' i Jesoa an' i [[Jerosalema]] (Mat. 23.37-39 // Lio. 13.34-35).

* ny fanoharana ny amin' ny virijiny folo (Mat. 25.1-13 // Lio. 12.25-38)

Misy ireo andalan-tsoratra izay anahita ao amin' ny filazantsara iray manokana fa tsy hita amin' ny filazantsara roa hafa.

==== Ny perikopanperikôpan' ny Filazantsaran' i Matio manokana ====

Ireto ireo [[perikopaperikôpa]] an' i Matio manokana fa tsy hita na ao amin' i Marka na ao amin' i Lioka:

* ny fanoharana ny amin' ilay voambary sy ny [[tsimparifary]];

* ny fanoharana ny amin' ilay harena miafina;

* ny fanoharana ny amin' ilay vatosoa;

* ny fanoharana ny amin' ny harato tarihina;

* ny fanoharana ny amin' ny mpanompo tsy mahay mamela heloka;

* ny fanoharana ny amin' ny mpiasa tanim-boaloboka;

* ny fanoharana ny amin' ilay lehilahy nanana zanaka roa lahy;

* ny fanoharana ny amin' ireo virijiny folo.

==== Ny perikopanperikôpan 'ny Filazantsaran' i Lioka manokana ====

Ireto ireo perikopaperikôpa an' i Lioka manokana fa tsy hita na ao amin' i Matio na ao amin' i Lioka:

* ny fanoharana ny amin' ilay [[Samaritana]] tsara fanahy;

* ny fanoharana ny amin' ilay vola very;

* ny fanoharana ny amin' ilay zanaka adala;

* ny fanoharana ny amin' ilay mpitsara tsy marina sy ilay vehivavy mpitondratena;

* ny fanoharana ny amin' ilay [[fariseo]] sy mpamory hetra.

* [[Filazantsara araka an'i Lioka|Filazantsara araka an' i Lioka]]

* [[Filazantsara araka an'i Marka|Filazantsara araka an' i Marka]]

* [[Filazantsara araka an'i Matio|Filazantsara araka an' i Matio]]