Heresiôlôjia
Ny heresiôlôjia na hereziôlôjia, ao amin' ny teôlôjia na ao amin' ny tantaran' ny fivavahana, dia fandalinana ny finoan-diso na fampianaran-diso, ary ny heresiôgrafia na hereziôgrafia dia ny fitalbaran' ny asasoratra momba io lohahevitra io. Ny asasoratra heresiôgrafika dia fahita teo amin' ny kristianisma tamin' ny Andro Antenatenany sy teo amin' ny fivavahana silamo.
Ny heresiôlôjia dia novolavolaina ka lasa ampahany amin' ny famaritana izay nipoitra momba ny ôrtôdôksia kristiana. Ny manam-pahaizan' ny Fiangonana dia nandinika sy nandrakitra an-tsoratra ny fampianaran' ny sekta kristiana maro samihafa mba hanavahana mazava tsara ireo izay nekeny ho ôrtôdôksa (mampianatra finoana marina) sy ireo nolaviny amin' ny maha mpampiana-diso azy. Ny fiangonana kristiana hafa dia namolavola ny lova momba ny heresiôlôjia mpifaninana ihany koa.
Ao amin' ny finoana silamo, ny heresiôlôjia dia nandinika ny sekta mozilmana isan-karazany, ary koa ny fivavahana hafa toy ny kristianisma sy ny jodaisma. Ny sasany, toa an' i Abu Mansur al-Baghdadi sy Ibn Hazm dia nanao asasoratra ho enti-manohitra, iadian-kevitra momba ny fahadisoan' ny sekta sy ny fivavahana hafa ankoatry ny azy. Ny hafa, toa ny Al-Milal wa al-Nihal nosoratan' i al-Shahrastani dia naka fomba fijery tsy miangatra akaiky kokoa ny asasoratra ao amin' ny fadalinana môderna momba ny fivavahana.