François Martin (mpitondra sambo)
I François Martin (1575 - 1631) dia mpanao dia lavitra sy mpanao fanafody frantsay avy any Vitré any Bretagne.
Zanaka fahenin' i Etienne Martin, dokotera tao Vitré, sy Charlotte Morin, i François Martin, izay natao batisa tao amin’ ny fiangonan' i Notre-Dame de Vitré tamin’ny 1 Oktobra 15751. Lasa mpiara-miombon' antoka amin' ny fivarotam-panadfody izy, ka nitety an' i Frantsa ary noho izany satany izany dia nankany Montpellier. Mpiara-miombon' antoka nandritra ny 10 taona mahery izy avy eo. Nianatra tao amin' ny Oniversiten' ny Fitsaboana izy. Rehefa avy nanaisotra ny taratasy fanamarinana nataony izy tamin' ny 13 Martsa 1597, dia lasa nankany amin' ny tanàna hafa.
Tamin' ny 18 Mey 1601 dia niondrana an-tsambo ho mpandidy tao amin' ny sambo Croissant, iray amin' ireo sambo roa izy, niaraka tamin' ny sambo Corbin, izay nampitaovan' ireo mpivarotra tao Saint-Malo sy Vitré ary Laval ho any amin' ny faritr' ireo India Atsinanana.
Tamin' ny 20 Jolay 1602, nahita an' ny sambo Corbin maty tany Maldiva izy nefa tsy afaka namonjy azy. Tamin' ny 24 Jolay dia tonga teo amin' ny seranan-tsambon' i Achem izy. Rehefa avy nitondra entana misy dipoavatra sy entana hafa ny Crescent dia nandao an' i Somatra ny 20 Novambra. Tena ratsy ilay sambo, ka tamin' ny 22 Mey, teo amin' ny morontsirak' i Eorôpa, dia tsy maintsy niifindra niaraka tamin' ny entana tamin' ny sambo hôlandey, izay nampiditra azy ireo tamin' ny 13 Jona 1603 tao Plymouth (any amin' ny Fanjakana Mitambatra), ny tantsambo.
Omeny ao amin' ny asasorany ny filazalazana amin' ny an-tsipiriany momba ireo fanafody hita any amin' ireo firenena notsidihiny, miaraka amin' ny firesahana ny fampiasana azy ireny amin' ny fitsaboana, rehefa namarana ny asany tamin' ny fandalinana momba ny aretina vokatry ny tsy fahampian' ny otrikaina C sy ny fitsaboana izany izy.
Rehefa niverina izy, tamin' ny alàlan' ny patanty avy amin' i Henri IV tamin' ny 27 May 1604, dia lasa mpivaro-panafody izy, ary nanokatra fivarotam-panafody tao Rennes.