Silamo eto Madagasikara
Ny silamo eto Madagasikara dia anisan' ny fivavahan' ny vitsy anisa eto Madagasikara na dia efa nanomboka niorina tamin' ny taonjato faha-7[1]. Kristiana mantsy ny ankamaran' ny Malagasy. Nandray anjara tao amin' ny kolontsaina malagasy ankehitriny ny fivavahana silamo. Tsy fantatra marina ny tena isan' ny Mozilmana eto Madagasikara satria miova eo amin' ny 1 % sy 25 % amin' ny mponina izany[2][3]. Ny fikarohana nataon' ny Pew Research Center tamin' ny taona 2010 dia manambara fa ny 1,1 %n' ny mponina eto Madagasikara dia Mozilmana[4]. 7 % kosa izany araka ny The World Factbook - Madagascar[5]. Tamin' ny taona 2020 dia eo anelanelan' ny 10 % sy 13 % amin' ny mponin' i Madagasikara no Mozilmana. Noho ny maha laîka ny lalàm-panorenan' i Madagasikara dia malalaka ny mpino silamo amin' ny asa fitoriana sy fananganana toeram-pivavahana eto amin' ny Nosy. Ny ankamaroan' ny Mozilmana eto Madagasikara dia manaraka ny finoana silamo sonita avy amin' ny sekoly Shafý[1], niaraka tamina mpino Ahmadý vitsy nanorim-ponenana tamin' ny taompolo 1980[6] izay enjehin' ny Sonita fondamentalista sy ny Siita[7].
_W.M._Sonny_Dinkins_talks_with_leaders_of_the_Islamic_Grand_Mosque_in_Antananarivo_during_a_trip_to_meet_area_religious_leaders.jpg)
Tantarany
hanovaNy fahatongavan' ny Arabo teto Madagasikara
hanovaEfa hatramin' ny Andro Antenatenany no nahatongavan' ny finoana silamo teto Madagasikara. Araka ny lovantsofina dia tonga teto Madagasikara ny Arabo voalohany mpitsoa-ponenana nandositra ny ady an-trano taorian' ny nahafatesan' i Mohamady tamin' ny taona 632. Tokony ho tamin' ny taonjato faha-10 na faha-11 dia nisy Arabo mpivarotra vangin' elefanta sy mponina avy any Zanzibar izay nanaraka ny morontsiraka atsinanan' i Afrika nandeha botry, sady nanorim-ponenana tany amin' ny morontsiraka andrefan' i Madagasikara. Anisan' ireo ny Zafiraminia izay nipoiran' ny ampahany amin' ny foko Antemoro sy Antanosy sy foko hafa koa, araka ny lovantsofina. Ny andiany farany tamin' ny mpifindra monina arabo dia ireo Antalaotra izay avy any Afrika Atsinanana nanorim-ponenana tao avaratra-andrefan' i Madagasikara, tao amin' ny faritr' i Mahajanga, sady izy ireo no azo lazaina fa nitondra voalohany ny finoana silamo teto amin' ny Nosy[8].
Ny lova tamin' ny Arabo
hanova
Ny mpifindra monina arabo mozilmana dia vitsy raha ampitahaina amin' ny Indôneziana sy ny Banto, nefa namela lova maharitra izy ireo: anaran' ny fizaran-taona, anaran' ny volana sy ny andro, ny fanaovana hasoava-jaza (famoràna), ny fampiasana vola, ny fanamboarana trano fitehirizam-bokatra iombonana, ary ny teny fiarahabana isan-karazany. Ombiasa arabo maro no niasa tao amin' ny fitsarana ao amin' ny fanjakana isam-poko teto Madagasikara. Ny Arabo mozilmana dia nitondra teto Madagasikara ny fomban' ny fianakaviana entin-dray izay mifanohitra amin' ny fomban' ny Pôlineziana manao ny reny ho loham-pianakaviana sady manome lanja mitovy ny lahy sy ny vavy. Avy amin' ny Arabo koa ny Sorabe, abidy mifototra amin' ny abidy arabo, izay nampiasaina hanoratana ny fiteny malagasy, indrindra ny fitenim-paritry ny Antemoro. Ny Arabo koa no voalohany nahafantatra ny fiavian' ny Malagasy ka nihevitra fa olona avy any Indônezia no nonina voalohany teto Madagasikara[9].
Taorian' ny fanjanahan-tany frantsay
hanova
Taorian' ny nahazoany ny fahaleovan-tena tamin' ny taona 1960, taorian' ny fanjanahan-tany frantsay, i Madagasikara dia nifandray akaiky tamin' ny fahefana kômonista tao amin' ny Firaisana Sôvietika. Izany dia nangeja ny fandrosoan' ny fivavahana rehetra teto Madagasikara. Na dia izany aza dia nanomboka nihataka tamin' ny Firaisana Sôvietika i Madagasikara tamin' ny taompolo 1980 ka niverina niara-niasa tamin' i Frantsa. Amin' izao i Madagasikara dia lasa firenena miantoka ny fahalalahan' ny fivavahana.
Fivoaran' ny isan' ny Mozilmana
hanova
Tamin' ny taona 2011 dia 7 %n' ny mponina eto Madagasikara no Mozilmana, araka ny fanadihadiana nataon' ny Departemanta Amerikana[10], nisy fihenana izany raha mitaha amin' ny tombana nataony tamin' ny taona 2009 izay nahatratra 10 hatramin' ny 15 %[11]. Ny Pew Research Center kosa anefa manombana izany ho 3 % tamin' ny taona 2010. Eo anelanelan' ny 10 sy 13 izany araka ny tamin' ny taona gazety frantsay mpivoaka isan' andro Libération[12].
Manodidina ny 2 ka hatramin' ny 7 % amin' ny mponina no Mozilmana (araka ny Pew Research sy ny The World Factbook ny WorldAtlas tamin' ny taona 2021)[13][14][3], na 20 ka hatramin’ny 25 % eo ho eo, araka ny loharanom-baovao avy amin' ny mpikaroka eto an-toerana[15]. Ny 65 % amin' ny mpino silamo eto Madagasikara dia Malagasy fa ny 35 % sisa kosa dia ahitana indrindra ny Kômôriana sy ny Indiana ary ny Pakistaney.
Ny ankamaroan' ny Mozilmana eto Madagasikara dia monina any amin' ny faritra amorontsiraka sy avaratra-andrefan' ny firenena. Misy ny Malagasy silamo, ny Kômôriana silamo, ny Karàna silamo (Pakistaney sy Indiana), ao koa ireo Srilankey silamo sns[16]. izay mitsinjara amin' ny sampan' ny finona silamo misy eto Madagasikara.
Mitombo isa ny Malagasy miova finoana ho amin' ny silamo eto Madagasikara[15]. Heverina fa Malagasy anjatony maro no lasa mozilmana isan-taona[17].
Olana
hanova
Na dia taorian' ny nandaniana ny lalàna momba ny zom-pirenena malagasy tamin' ny taona 2017 aza dia nitatitra ny Mozilmana teraka eto an-toerana fa tsy afaka mahazo zom-pirenena malagasy ny mpino silamo sasany na dia taranaka monina eto Madagasikara aza[15].
Misy amin' ny Malagasy mozilmana ihany koa no mitatitra ny fahasahiranan' ny Mozilmana amin' ny fahazoana antontan-taratasy ara-panjakana eny amin' ny biraom-panjakana noho ny anaran' izy ireo tsy malagasy. Voalaza fa miatrika fanesoana sy fanorisorenana ihany koa ny Mozilmana sasany noho ny fiheverana azy ho vahiny na dia manana kara-panondrom-pirenena malagasy aza[15].
Jereo koa
hanovaRohy ivelany
hanova- Institut islamique de Madagascar - INISMA (facebook)
- "Madagascar: INISMA et communauté Khoja", fr.allafrica.com
- "L'islamisation à Madagascar Archived Desambra 7, 2023 at the Wayback Machine", ifri.org
Loharano
hanova- ↑ 1,0 et 1,1 "Madagascar". United States Department of State. Notsidihina tamin' ny 19 Ôktôbra 2022.
- ↑ "National Profiles", thearda.com
- ↑ 3,0 et 3,1 "Religious Beliefs In Madagascar". WorldAtlas. Asiva tamin' ny16 Aogositra 2021. Notsidihina tamin' ny 16 Aogositra 2021.
- ↑ The Future of the Global Muslim Population - Madagascar [tahiry]
- ↑ The World Factbook - Madagascar Archived Aogositra 17, 2011 at the Wayback Machine
- ↑ Ahmadiyya Muslim Mosques around the world. p. 76.
- ↑ http://shiawaves.com/english/world/3651-shia-rights-watch-sectarian-crimes-against-shia-merchants-in-madagascar
- ↑ "Histoire de Madagascar (Les Zafiramionia)", dago.mada.free.fr. Vakio eto ny arsiva. Notsidihina tamin' ny 4 Desabra 2020.
- ↑ Histoire de Madagascar, nataon' i Juan Cole (tahiry)
- ↑ Bureau of African Affairs (3 May 2011). Archived Septambra 2, 2011 at the Wayback Machine. U.S. Department of State. Tahiry tamin'ny 24 Aogositra 2011. Notsidihina tamin'ny 24 Aogositra 2011.
- ↑ "Madagascar". US Department of State. 2009.
- ↑ Solène Chalvon-Fioriti, "Madagascar : églises, mosquées… Dieu est partout", Libération, 17 novembre 2017, vakio eto ny arsiva, notsidihina tamin' ny 20 Marsa 2020.
- ↑ "Madagascar". Global Religious Futures. Pew Research Center. Asiva tamin' ny 14 Mey 2021. Notsidihina tamin' ny 14 Jolay 2021.
- ↑ "The World Factbook - Madagascar". Asiva tamin' ny 14 Febroary 2021. Notsidihina tamin' ny 24 Janoary 2021.
- ↑ 15,0 15,1 15,2 et 15,3 "2020 Report on International Religious Freedom: Madagascar". United States Department of State. Arsiva tamin' ny 31 Aogositra 2021. Notsidihina tamin' ny 16 Aogositra 2021.
- ↑ Féron, Élise; Razakamaharavo, Velomahanina Tahinjanahary (2019-07-03). "Religion, Churches, and Madagascar's Recurring Conflict" (PDF). Peace Review. 31 (3): 365–371. doi:10.1080/10402659.2019.1735173. ISSN 1040-2659 – via tandfonline.
- ↑ "L'islamisation à Madagascar". Institut français des relations internationales. Arsiva tamin' ny 16 Aogositra 2021. Notsidihina tamin' ny 16 Aogositra 2021.