Ny Evanjelin' i Barnabà na Evanjelin' i Barnabe na Filazantsaran' i Barnabasy dia asa soratra mitantara ny fiainan' i Jesoa nosoratan' olon-tokana na maro tsy fantatra anarana, izay mety ho Mozilmana, ka mety avy tamin' ny loharanon-tsoratra tranainy kokoa nataon' ny Jiosy kristiana. Mety nosoratana tamin' ny faran' ny taonjato faha-16 ny lahatsoratra amin' ny teny italiana sy espaniôla. Amin' ny lafiny maro, indrindra momba ny firesahana ny amin' ny fiavian' i Mohamady (mpaminanin' ny silamo), dia mifanaraka amin' ny fiheveran' ny Mozilmana ny Testamenta Vaovao io boky io.
Tsy mihevitra io boky io ho ambony lanja na latsa-danja noho ny evanjely kanônika kristiana ny Mozilmana, ary ny fikambanana silamo sasany dia mampiasa an' ilay boky mba hanohanan' izy ireo ny fiheverana silamo an' i Jesoa, ka io no ataon' izy ireo fa mirakitra ny marina momba ny fanomboana an' i Jesoa.
Ankoatra izany dia manambara io evanjely io fa tsy tratran' ny fanomboana amin' ny hazo fijaliana i Jesoa, satria nakarin' Andriamanitra any am-Paradisa, fa i Jodasy, izay lasa nitovy endrika aminy, no nohomboana (dôketisma). Ireo finoana ireo, indrindra ny fandavana ny maha Andriamanitra an' i Jesoa sy ny fandavana ny fanomboana azy, dia mifanaraka amin' ny fampianaran' ny Mozilmana.
Misy singa maro, izay angamba avy amin' ny loharano jodeô-kristiana ao amin' io evanjely io, izay nampiasain' ilay mpanoratra mozilmana. Ity boky ity, hoy ny mpandinika maro, dia ezaka fampiraisana singa avy amin' ny kristianisma sy ny silamo, azo ampitahaina amin' ireo tahirin-kevitra maro nosoratan' ny Miozolmana tao Afrika Avaratra sy tao amin' ny Saikanosy Iberika izay nanohitra ny Trinite tamin' ny taonjato faha-16 sy faha-17.
Tsy firindrana ara-potoana sy fahadisoana maroHanova
Maro ny mpandinika nahita tsy firindrana ara-potoana sy fahadisoana ara-jeôgrafia ao amin' ny Evanjelin' i Barnabà.
Voalaza fa niondrana an-tsambokely teny ambonin' ny Ranomasin' i Galilea (izay atao hoe koa Farihy Tiberiada na Tiberiasy) hatrany Nazareta i Jesoa ka niondrana tao Kafarnahoma/Kapernaomy (toko faha-20-21). I Nazareta anefa tanàna any anaty tany fa tsy amorontsiraka ary i Kafarnahoma dia tanàna miorina eo amoron' ilay farihy. Misy ny mpanoratra manohana ny fahamarinan' ireo zava-boalaza ireo amin' ny alalan' ny tsy fahafantarana marina ny tena nisy ny tanànan' i Nazareta.
Voalaza koa fa teraka tamin' ny andro nanapahan' i Pontio Pilato i Jesoa, nefa izany fanapahana izany dia nanomboka tamin' ny taona 26 taor. J.K.
Ny mpanoratra an' ilay evanjely dia tsy mahalala fa ny hoe Kristy sy ny hoe Mesia dia teny mitovy hevitra, satria ny hoe Kristy (χριστός / khristos) dia fandikana amin' ny teny grika ny teny hebreo hoe מָשִׁיחַ / Mashiakh, izay samy midika hoe "voahosotra". Noho izany, ny Evanjelin' i Barnabà dia diso raha manao an' i Jesoa hoe "Jesoa Kristy" (ara-bakiteny: "Mesia Jesoa"), tamin' ny filazany fa "Niaiky i Jesoa sady niteny ny marina hoe: 'Tsy izaho no Mesia' " (toko faha-42).
Misy fampahatsiahivana ny jobily izay lazainy fa miseho isaky ny zato taona (toko faha-82), fa tsy isaky ny dimampolo taona (araka ny amaritan' ny Bokin' ny Levitikosy azy). Izany tsy firindrana ara-potoana izany dia ahafaha-mamantatra ny fotoana nanoratana an' ilay evanjely apôkrifa, satria namoaka didy ny amin' ny jobily zato taona ny papa Bônifasy VIII (papa tamin' ny taona 1294-1303), fanapahan-kevitra tsy narahin' ny papa Klemento VI (papa tamin' ny taona 1342-1352) izay namoaka didy, tamin' ny taona 1343, ny hiverenana indray amin' ny jobily dimampolo taona araka ny fanao nifandovana.
Lazain' ilay evanjely fa nihinana paoma i Adama sy i Eva (toko faha-40). Izany fiheverana ilay voankazo voarara (Bokin' ny Genesisy 2.9,17; 3:5) ho paoma izany dia fandikana diso ny teny latina hoe malus izay ampiasaina ao amin' ny fandikan-teny latinan' ny Volgata hanondroana ny "ratsy" fa tsy io hazo paoma (izay atao amin' ny teny latina hoe malus ihany koa) io.
Miresaka ny amin' ny divay tehirizina anaty barîka hazo ny Evanjelin' i Barnabà (toko faha-152). Barîka hazoAmfôra (siny)Ny barîka hazo tamin' izany fotoana sandohana ho nanoratana azy izany anefa dia mampiavaka ny vahoaka gaoloà sy ny tapany avaratr' i Italia, nefa i Palestina tamin' izany fotoana izany dia nitahiry divay tanaty karazana siny atao amin' ny teny latina hoe amphora na amin' ny teny grika hoe αμφορέας / amphoreas.
Ao amin' ny toko faha-91, ny "efapolo andro" dia manondro fifadian-kanina isan-taona. Izany dia mifandraika amin' ny fomba kristiana izay mifady hanina mandritra ny efapolo andro amin' ny karemy, fanao izay tsy ahitana porofom-pisiany talohan' ny Kônsily voalohany tany Nikea (taona 325). Tsy nisy koa ny fifadian-kanina efapolo andro ao amin' ny jodaisma tamin' izany fotoana izany.
Amin' ny fampidiran' ny Evanjelin' i Barnabà andalana avy ao amin' ny Testamenta Taloha dia hita fa ny avy ao amin' ny lahatsoratra latinan' ny Volgata no nakany azy fa tsy avy ao amin' ny lahatsoratra grikan' ny Septoajinta (na Septanta) na ny lahatsoratra hebreo masôretika. Ny lahatsoratra ao amin' ny Volgata anefa dia dikan-teny nataon' i Hierônimo (na Jerôma) nanomboka tamin' ny taona 382, izany hoe taonjato maro taorian' ny fahafatesan' i Barnabà (na Barnabe na Barnavasy) (taona 61 taor. J.K.).
.jpg)