Empira Voalohany tao Ejipta tamin' ny Andro Taloha

Ny Empira Voalohany tao Ejipta tamin' ny Andro Taloha dia fanjakana lehibe izay nisy nanomboka tamin’ ny taona 2649 tal. J.K. ka niafara tamin’ ny taona 2152 tal. J.K. ary nahitana dinastia miisa efatra: ny dinastia fahatelo hatramin’ ny fahenina. Izy no nandimby ny vanimpotoan' ireo mpanjaka madinika tao Ejipta.

Ny Empira Voalohany tao Ejipta

Ny andron' ny piramida

hanova

Tokony tamin’ ny taona 2349 tal. J.K. no nanombohan’ ny vanimpotoan’ ny Empira Voalohany. Nafindra any Memfisy (Memphis) ny renivohitra, tanàna vaovao naorina eo amin’ ny fisarahan’ ny tanin’ i Ejipta Ambony sy ny an’ i Ejipta Ambany. Miavaka noho ny fisehoan’ ny fanorenan-javatra mijoalajoala ny Empira Voalohany. Ny mpanjaka Josera na Jesera (Djoser na Djeser) dia nanana loham-pandraharahana atao hoe Imhôtepa, izay nanorina voalohany tao Sakarà (Saqqarah) ny fasa-mpanjaka ahitana antoana laharam-bato fito miendrika tohatra. Izany fasana lehibe izany dia mitahiry ny tsy feteza-matin’ ny mpanjaka, izay manohy ny fiarovany ny vahoakany na dia any am-pasana aza. Isan’ izay fantatra ny anaran’ i Keôpsa sy Kefrena ary Mikerinôsy, izay fantatra noho ny fisian’ ny piramidan’ i Gize (Gizeh). I Imhôtepa dia azo inoana fa nanoratra ny fanangonan-dahatsora-pahendrena egiptiana voalohany.

Ny faraôna, zanaky ny andriamanitra Ra

hanova

Tamin’ ny dinastia faha-4 dia nihamatanjaka ny fahefan’ ny mpanjaka izay ninoana tamin’ izay fa fahatongavan’ ny andriamanitra Hôrosy sy Ôsirisy ho nofo eto an-tany. Nampihatra ny fahefany tamin’ ny fifehezana an’ i Ejipta ny farao tamin’ ny alalan’ ny fitondram-pajakana izay nitombo hery sy andraikitra hatranihatrany. Nanomboka tamin’ ny fitondran’ i Snefro dia nampian’ ny atao hoe viziry (vizir) ny mpanjaka teo amin’ ny fitantanan-draharaha. Nisy ny fandrosoana nandritra ny Empira Voalohany noho ny fitrandrahana ny harena an-kibon’ ny tany tao Sinay (na Sinaia) sy noho ny fifanakalozan-draharaham-barotra tamin’ i Foinikia (na Fenisia) izay nahazoany hazo avy any Libàna (na Libanona) izay ampiasaina amin’ ny fanamboarana ny vatam-patin’ ny farao. Nifandray tamin’ i Kiprôsy sy tamin’ i Kreta koa i Ejipta ka nametraka ny fanjakazakany tamin’ i Nobia, izay nanome azy vangin' elefanta sy hazo ebena (ébène). Ny fiitaran’ ny tany notapahin’ny faraôna sy ny firoborobon’ ny toekarena dia niteraka fiforonan’ ny mpandraharaha asam-panjakana teo amin’ ny renivohitra sy tany amin’ ireo faritra sisa, izay nitombo hery ka lasa loza nitatao ho an’ ireo faraôna izany. Niseho ny fizakan-tenan’ ireo mpifehy fileovana. Mety tany amin’ ny fiafaran’ ny dinastia faha-5 no nahazo vahana ny andriamanitra masoandro atao hoe Ra (na Re), noho ny asan’ ireo mpitondra fivavahana tao Heliôpôlisy (midika hoe "tanàn’ ny Masoandro"). Nanomboka teo dia noheverina ho zanak’ i Ra ny mpanjaka ejipsiana (ny farao).

Nanomboka tamin’ izany vanimpotoana izany no nizahan’ ny tantsambo ejipsiana an’ i Afrika hatrany amin’ ny faritra misy an’ i Sômalia ankehitriny. Nandroso ny haikintana sy ny fitsaboana

Ny faharavan' ny Empiran' i Memfisy

hanova

Taty aoriana dia nihanalemy ny fitondran’ ny farao nandritra ny dinastia faha-6. Nisy ny fikononkonoana fanonganana ny faraôna Pepy I izay nanapaka tamin’ ny taona 2289 hatramin’ ny taona 2255 tal. J.K. Isan’ ny nandray anjara tamin’ izany ny vadiny. Niharava miandalana ny Empira Voalohany vokatry ny fiakaran’ ny fahefan’ ireo mpandraharaha ara-panjakana. Nifanesy koa ireo fananiham-bohitra izay naharava ny firaisan’ i Ejipta Ambony sy i Ejipta Ambany.

Jereo koa

hanova