Dadabe Noely
I Dadabe Noely dia rangahy iray tantarain' ny angano fa be volom-bava fotsy, bebe kibo, sariaka, mitafy mena misy morona volom-biby fotsy, ary mi izy dia heverina ho fahavalon'ny antikristy izany hoe Satana fahavalon'ny isan'ny bibidia 666 amin'ny apokalipsin'i Jesosy Kristy.
tondra fanomezana kilalao sy vatomamy ho an' ny ankizy hendry mandritra ny Noely na Krismasy. Mipetraka any amin' ny Tendrontany Avaratra izy, voahodidin' ny andiana elfa kely manamboatra kilalao.
Ny Dadabe Noely fantatra ankehitriny dia noforonin' ilay mpanoratra amerikana Clement Clarke Moore (ao amin' ny tononkalony mitondrany lohateny hoe A Visit from St. Nicholas na The Night Before Christmas) tamin' ny taona 1822, tamin' ny alalan' ny fanambarany angano maromaro avy amin' ny vahoakan' ny firenena samihafa nifindra monina tany Etazonia izy, indrindra fa i Masindahy Nikôla, izay atao amin' ny teny hôlandey hoe Sinter Klaas. I Masindahy Nikôla dia eveka niaina tamin' ny taonjato faha-4, ilay mpiaro ny ankizy madinika, izay manome fanomezana sy sakafo amin' ny 6 Desambra sady nitaingina amin' ny ampondra. Ao amin' ny asasorany, ity eveka ity dia novainy ho elfa matavy sy be volombava. Miza ra fanomezany izy amin' ny alin' ny Noely na Krismasy, amin' ny 24 ka hatramin' ny 25 Desambra. Nataon' ilay mpanoratra mandeha amin' ny sarety tarihin' ny serfa valo i Dadabe Noely, ary miditra amin' ny lalan-tsetroka ambony tafon-trano mba hametrahany ny fanomezany ao an-trano.
Tamin' ny taona 1860 vao nananana ny endriny ahafantarana azy ankehitriny i Dadabe Noely: ny mpanao sary anaty boky atao hoe Thomas Nast no ananao sary azy hitovy endrika amin' ny lahiantitra sariaka, be takolany mena boribory ary be volombava fotsy. Nampitafiany amin' ilay akanjony mena malaza voaravaka fotsy sy amin' ny fehikibo hoditra lehibe izy.
Toerana fonenana hanova
Tena mampiady hevitra ny toerana heverina ho fonenan'i Dadabe Noely. Araka ny filazan'ny Norvezy dia mipetraka any Drøbak, 50 km atsimon'i Oslo izy. Ho an'ny Soedoà, any Gesunda, avaratra andrefan'i Stockholm, ary ho an'ny Danes any Groenlandy. Ny Amerikanina dia mbola mihevitra azy ho mipetraka any amin'ny Tendrontany Avaratra. Tamin'ny 1927, nanapa-kevitra ny Failandy fa tsy afaka nipetraka tao i Dadabe Noely, satria tsy maintsy namahana ny renibeny izy: nanamboatra ny fonenany tao Lapland, tao Korvatunturi izy ireo tamin'izay, satria nitoka-monina kely io faritra io, ka nafindrany teo akaikin'ny tanànan'i Rovaniemi izy. mankany amin'ny tanànan'i Santa Claus. Nanomboka tamin'ny 1999, Ded Moroz, zanak'olo-mpiray tam-po amin'i Dadabe Noely, miaraka amin'ny zafikeliny Snegourotchka, dia nanana fonenana ofisialy tao an-tanànan'i Veliki Oustioug, any avaratr'i Rosia27. Any Kanada, ny ankamaroan’ny mponina dia mino fa mipetraka any amin’ny Tendrontany Avaratra izy, ary ny sasany dia any amin’ny Kanadianina lavitra any avaratra. Araka ny hira malaza nataon'i Joseph (Pierre Laurendeau), nalain'i Les Colocs, dia avy any Québec tokoa ilay toetra, araka ny anaton'ny lohateny hoe Le Père Noël c't'un Québécois.
Tamin’ny 1953, i Réal Rousseau sy Jacques T. Melchers dia nanorina ny trano fonenan’i Dadabe Noely tao Val-David tao amin’ny Laurentians, Québec. Nifindra tany i Dadabe Noely tamin'io taona io ary tonga tany tamin'ny helikoptera. Miverina any izy isaky ny fahavaratra ary nahazo mpitsidika efa ho 3 tapitrisa28.
Any Pasifika, ny Nosy Krismasy koa dia milaza fa trano faharoa ho an'i Dadabe Noely. Ao anatin'ny lalao ihany koa i Tiorkia, izay nitahiry ny sisa tavela tamin'i Saint Nicolas any amin'ny faritra be mpizahatany any Antalya.
Any amin'ny firenena sasany, ny taratasy nalefa ho an'i Dadabe Noely (na inona na inona adiresy nampidirina: Tendrontany Avaratra, Lapland na hafa) dia azo karakarain'ny sampan-draharahan'ny paositra, izay mamaly amin'izany ireo tanora nandefa.