Sora-tsikidy malagasy

Ny sora-tsikidy malagasy dia endriky ny tsanganan-tsikidy na andalan-tsikidy arakaraka ny filaharana sy ny isan' ny voan-tsikidy mamorona azy, ao amin' ny sikidy malagasy. Samy manana ny anarany ny sora-tsikidy tsirairay araka ny isa sy ny fipetraky ny voa ao aminy. Izany dia tsy miankina amin' ny toerana misy ilay tsanganana na andalana ao amin' ny fàfana. Noho izany, na dia samy Tale, ohatra, dia tsy voatery hitovy ny isa sy ny filaharan' ny voa ao aminy. Avy amin' ny teny arabo ireo anarana ireo nefa efa nampifanarahin' ny Malagasy amin' ny firafitry ny feon-teniny sady matetika dia very ny tena fifandraisany ka indraindray mifandiso. Izany fifandisoana izany dia hita koa na amin' ny samy teny malagasy aza.

Ny sora-tsikidy 16

Ny karazana sora-tsikidy

hanova

Mitondra anarana izay misy tsy fitoviam-panononana, arakaraka ny faritra eto Madagasikara, ny sora-tsikidy. Misy koa ny anarana roa na maro nefa manondro karazan-tsanganana iray. Manondro ny fiheverana na ny toetran' ny mpitana anjara asa toy ny Tale, Maly, Fahatelo, Bilady, Fianahana, Abily, sns ireo anarana ireo.

Tareky

hanova
 

Atao hoe Tareky, Taraiky, Tareke na Taraika ny sora-tsikidy ahitana ireto isam-boan-tsikidy ireto, raha isaina avy any ambony mankany ambany: 1 1 1 1[1][2]. Avy amin' ny teny arabo hoe Et tariq (midika hoe "lalana") ny hoe Tareky[1].

Jama na Asombola

hanova
 

Atao hoe Jama na Asombola, Asimbola ny sora-tsikidy ahitana ireto isam-boan-tsikidy ireto, raha isaina avy any ambony mankany ambany: 2 2 2 2[1][3]. Avy amin' ny teny arabo hoe El djamaâ (midika hoe "vahoaka", "fivoriambe") ny hoe Jama. Avy amin' ny teny arabo hoe As-Sumbul (midika hoe "virjina") ny hoe Asombola.

Asorasady na Adabara

hanova
 

Atao hoe Asorasady na Alahasady, Alahasaty, Alasady, Alahazady, na Asorovavy, Asoravavy (misy koa ny manao an' io hoe Asoralahy na Asorolahy), na Alidebara, Adabara, Adabaraho ny sora-tsikidy ahitana ireto isam-boan-tsikidy ireto, raha isaina avy any ambony mankany ambany: 2 2 1 1[1][4].

Raha tsy faritana mazava ny faritra eto Madagasikara manao ny fisikidiana dia mifangaro amin' ny anaran' ny Alikasajy ny anaran' ny Asorasady.

Alahasady

hanova
 

Atao hoe Alikasajy na Adabara na Alahasady, Alahasaty, Alasady, na Asoralahy, Soralahy, na Asorara ny sora-tsikidy ahitana ireto isam-boan-tsikidy ireto, raha isaina avy any ambony mankany ambany: 1 1 2 2[1][5]. Avy amin' ny teny arabo hoe Al-Asad (midika hoe "liona") ny hoe Alahasady.

Raha tsy faritana mazava ny faritra eto Madagasikara manao ny fisikidiana dia mifangaro amin' ny anaran' ny Alikasajy ny anaran' ny Asorasady, mifangaro amin' ny anaran' ny Alahasady koa ny anaran' ny Betsivongo.

Alitsimay

hanova
 

Atao hoe Alitsimay, Alisimay, Aditsimay, Aletsimay, Alatsimay, Alitsimahy na Alotsima ny sora-tsikidy ahitana ireto isam-boan-tsikidy ireto, raha isaina avy any ambony mankany ambany: 2 1 1 2[1][6]. Avy amin' ny teny arabo hoe El idjtimaà (midika hoe "fihaonana", "firaisana", "fikambanana") ny hoe Alitsimay.

Alokola

hanova
 

Atao hoe Alokola, Alikola, Alahokoja na Alokolo ny sora-tsikidy ahitana ireto isam-boan-tsikidy ireto, raha isaina avy any ambony mankany ambany: 1 2 2 1[1][7].

Mohadidy na Alohotsy

hanova
 

Atao hoe Mohadidy na Alohotsy, Alihotsy na Alahotsy ny sora-tsikidy ahitana ireto isam-boan-tsikidy ireto, raha isaina avy any ambony mankany ambany: 2 1 2 1[1][8]. Avy amin' ny teny arabo hoe Al-Hut (midika hoe "trondro") ny hoe Alohotsy.

Raha tsy faritana mazava ny faritra eto Madagasikara manao ny fanandroana dia mifangaro amin'ny anaran' ny Mohadidy ny anaran' ny Karija.

 

Atao hoe Adalo na Karija na Mikarija, na Alohotsy ny sora-tsikidy ahitana ireto isam-boan-tsikidy ireto, raha isaina avy any ambony mankany ambany: 1 2 1 2[1][9]. Avy amin' ny teny arabo hoe Al-Dalu (midika hoe "mpandraraka rano") ny hoe Adalo[10].

Raha tsy faritana mazava ny faritra eto Madagasikara manao ny fanandroana dia mifangaro amin' ny anaran' ny Mohadidy ny anaran' ny Adalo.

Alaimora

hanova
 

Atao hoe Alaimora, Alahamora, Alahimora, Alohomora, Alemora, Alahomora, Alaomora ny sora-tsikidy ahitana ireto isam-boan-tsikidy ireto, raha isaina avy any ambony mankany ambany: 2 1 2 2[1][11][12]. Avy amin' ny teny arabo hoe El homra (midika hoe "hamena" na "loko mena") ny hoe Alaimora.

Alibiavo

hanova
 

Atao hoe Alibiavo, Alibeavo, Alibiavo, Alibaiavy, Alibiavy, Alabiavo, Alibeavotse, Alibeiavo, Alibeavy na Adibijady ny sora-tsikidy ahitana ireto isam-boan-tsikidy ireto, raha isaina avy any ambony mankany ambany: 2 2 1 2[1][13]. Avy amin' ny teny arabo hoe El bayad (midika hoe "hafotsy", "loko fotsy") ny hoe Alibiavo.

Alahizana

hanova
 

Atao hoe Alaizana, Alihizana, Alizany, Alahizany, Alihiza, Aalaizany, Relahaza, Alaizana, na Adimizana ny sora-tsikidy ahitana ireto isam-boan-tsikidy ireto, raha isaina avy any ambony mankany ambany: 1 2 2 2[1][14].

Alikisy

hanova
 

Atao hoe Alikisy, Alikise, Aldikisy, Alinohisa ny sora-tsikidy ahitana ireto isam-boan-tsikidy ireto, raha isaina avy any ambony mankany ambany: 2 2 2 1[1][15].

Avy amin' ny teny arabo hoe El mankus (midika hoe "voavadika", "voatsingoloka") ny hoe Alikisy.

Alakarabo na Kizo

hanova
 

Atao hoe Alakarabo, Alikarabo, na Kizo ny sora-tsikidy ahitana ireto isam-boan-tsikidy ireto, raha isaina avy any ambony mankany ambany: 1 2 1 1[1][16].

Avy amin' ny teny arabo hoe Al-Akrab (midika hoe "maingoka") ny hoe Alakarabo.

Betsivongo na Alikasajy

hanova
 

Atao hoe Betsivongo, Alikasajy, Alikozaza, Adikasajy, Adikasajy, Alikoasajy, Alakasajy, Likoasajy ny sora-tsikidy ahitana ireto isam-boan-tsikidy ireto, raha isaina avy any ambony mankany ambany: 1 1 2 1[1][17]. Avy amin' ny teny arabo hoe El kausadj (midika hoe "vitsy volombava") ny hoe Alikasajy.

Raha tsy faritana mazava ny faritra eto Madagasikara manao ny fisikidiana dia mifangaro amin' ny anaran' ny Alahasady ny anaran' ny Betsivongo.

Karija

hanova
 

Atao hoe Karija, Kariza, Karinja, na Adalo, na Vontsira ny sora-tsikidy ahitana ireto isam-boan-tsikidy ireto, raha isaina avy any ambony mankany ambany: 1 1 1 2[1][18]. Avy amin' ny teny arabo hoe El otbet el kharidja (midika hoe "tokonana ivelany (fivoahana))" ny hoe Karija.

Alakaosy

hanova
 

Atao hoe Alakaosy ny sora-tsikidy ahitana ireto isam-boan-tsikidy ireto, raha isaina avy any ambony mankany ambany: 2 1 1 1[1][19]. Avy amin' ny teny arabo hoe Al-Kaus (midika hoe "mpitifitra amin' ny tsipika") ny hoe Alakaosy.

Fanasokajiana ny sora-tsikidy ho mpanjaka sy andevo

hanova

Raha ankasa, izay atao hoe koa "tsy ota" (miisa 4 na 6 na 8) ny totalin' ny voan-tsikidy ao amin' ny tsanganana iray dia atao hoe mpanjaka izany, fa raha tsy ankasa na "ota" (miisa 5 na 7) kosa dia atao hoe andevo. Ny fanavahana ny mpanjaka sy ny andevo dia misy dikany lehibe amin' ny fanakarana ny hevitry ny sikidy. Mahery ny mpanjaka fa malemy kosa ny andevo.

Mpanjaka

hanova

Mpanjaka ny Tareky (1 1 1 1), ny Alasady (1 1 2 2), ny Adalo (1 2 1 2), ny Alokola (1 2 2 1), ny Alotsimay (2 1 1 2), ny Alohotsy (2 1 2 1), ny Adabara (2 2 1 1) ary ny Asombola (2 2 2 2).

Andevo

hanova

Andevo kosa ny Karija (1 1 1 2), ny Alimizanda (1 1 2 1), ny Alakarabo (1 2 1 1), ny Renilaza (1 2 2 2), ny Alakaosy (2 1 1 1), ny Alaimora (2 1 2 2), ny Alibiavo (2 2 1 2) ary ny Alikisy (2 2 2 1).

Jereo koa

hanova

Tahirin-kevitra azo anovozana

hanova
  • Chemillier, Marc, Denis Jacquet, Victor Randrianary & Marc Zabalia, 2005, "L'art des devins à Madagascar", Pour la science 47 : Mathématiques exotiques : 90-95.
  • Dandouau (André.), "Ny fahombiazan' ny sikidy" in Bulletin de l'Académie Malgache, Tananarive, 1908 (pp. 62-72).
  • Decary (Raymond), La divination malgache par le sikily, Paris, Publication du Centre Universitaire des Langues Orientales vivantes (Volume IX), 1970. ELIADE (Mircea), Le sacré et le profane, Paris, Gallimard, 1965.
  • Decary, Raymond, avec la collab. de Marcelle Urbain-Faublée, 1970, La Divination malgache par le Sikidy. Paris, Paul Geuthner.
  • Rabedimy (Jean François), Pratiques de divination à Madagascar ; Techniques du Sikily en Pays Sakalava Menabe, Travaux et Documentation de l’ORSTOM (N°51), PARIS, 1976
  • Russillon (Henri), "Le sikidy malgache" in Bulletin de l’Académie Malgache, (Vol VI), Tananarive, 1908-1909 (p.p. 115-162).
  • Sibree, James (June 1862). "Divination among the Malagasy, Together with Native Ideas as to Fate and Destiny". Folklore. 3 (2): 193–226.

Rohy ivelany

hanova

Loharano sy fanamarihana

hanova
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 et 1,16 "Sikidy", motmalgache.org
  2. "Taraiky", motmalgache.org
  3. "Asombola", motmalgache.org
  4. "Adabaraha", motmalgache.org
  5. "Alahasaty", motmalgache.org
  6. "Alotsimay", motmalgache.org
  7. "Alokola", motmalgache.org
  8. "Alohotsy", motmalgache.org
  9. "Adalo", motmalgache.org
  10. "Adalo", motmalgache.org
  11. "Alaimora", motmalgache.org
  12. "Alaimora", motmalgache.org
  13. "Alibeavy", motmalgache.org
  14. "Adimizana", motmalgache.org
  15. "Alikisy", motmalgache.org
  16. "Alakarabo", motmalgache.org
  17. "Betsivongo", motmalgache.org
  18. "Karija", motmalgache.org
  19. "Alakaosy", motmalgache.org