Rajaonarimampianina Hery

(tonga teto avy amin'ny Hery Rajaonarimampianina)
Hery Rajaonarimampianina
Ankapobeny
Anarana Hery Rajaonarimampianina
Teraka 6 Novambra 1958
Fiaviana sy ny andraikitra
Firenena Madagasikara
Asa :
Fiainana manokana

Rajaonarimampianina Rakotoarimanana Hery Martial, teraka ny 6 Novambra 1958 tany Antsofonondry) dia mpanao pôlitika malagasy ary kandidà amin' ny fifidianana ny filoham-pirenena ny taona 2013. Lany tamin' ny salan' isa 53,41 % izy tamin' ny fihodinana faharoa nanoloana ny kandidà Jean Louis Robinson. Vantany vao lany izy, dia izy no filoham-panjakana lava anarana indrindra maneran-tany satria misy litera 45 ny anarany feno, ary litera 19 anarany fotsiny. Izy no mpanorina ny antoko pôlitika Hery Vaovao ho an' i Madagasikara.

Fiainany manokana hanova

Teraka ny 6 Novambra 1958 izy tao Antsofonondry ary mponin' i Sabotsy Namehana. Tamin' ny 1982 izy dia nahazo MBA tao amin' ny Établissement d'Enseignement Supérieur de Droit, d'Économie de Gestion et de Sciences Sociales (EESDEGS), tao amin' ny Oniversiten' Antananarivo. Taorian' izay izy dia lasa tao amin' ny Oniversiten' i Trois-Rivières any Québec (Kanada) hanohy ny fianarany.

Niverina tany Madagasikara tamin' ny 1991 i Hery Rajaonarimampianina ary niasa ho mpitana kaonty. Lasa talen' ny INSCAE tao Antananarivo izy ary mpampianatra mpanampy tao amin' ny Oniversiten' Antananarivo ary tao amin' ny IAE ny Oniversiten' i Metz (Frantsa).

Pôlitika hanova

Ministry ny Vola sy ny Teti-bola hanova

Tamin' ny 2009, dia niantso azy ho eo amin' ny toeran' ny minisitry ny Vola sy ny Teti-bola ny governemanta tetezamita izay entin' i Andry Rajoelina. Nandritra ny taona nitazonany io minisitera io dia kely ny fiovan-tsandan' ny Ariary ary voafehin' ny minisiterany tsara ny fiakaran' ny vidin' entana mandritra ny krizy pôlitika, krizy ara-toe-karena ary ara-bola nihatra tamin' i Madagasikara nandritra ny fe-potoana 2009-2013.

Filoham-pirenena hanova

Fifidianana filoham-pirenena tamin' ny Nôvambra 2013 hanova

Dimy andro nialoha ny fihodinana voalohan' ny fifidianana filoham-pirenena tamin' ny 2013 dia voatolotra ho solon' i Andry Rajoelina sy kandidà roa hafa izay nolavin' i CES i Hery Rajaonarimampianina ary hitondra ny laharana fahatelo. Nanantena izy fa hampiombona ny ankamaroan' ny Malagasy amin' ny fifidianana. Faharoa izy tamin' ny valin' ny fihodinana voalohany, ary izy no nitarika tamin' ny fihodinana faharoa.

Na dia nolazain' ireo mpanohitra azy fa nisy ny hala-bato, dia voatonona ho filoha lanin' ny fifidianana filoham-pirenena voalohan' ny Repoblika Fahefatra izy tamin' ny 17 Janoary 2014. Nandray ny fahefana tamin' ny 25 Janoary izy.

Filoham-pirenena 2014-2018 hanova

Tamin’ ny 17 Janoary 2014 no nambaran’ ny Fitsarana Avo Momba ny Lalampanorenana tamin' ny valim-pifidianana ho filohan’ ny Repoblika tamin’ ny fomba ôfisialy izy, ka 53,49 %-n' ny vato no azon' i Hery Rajaonarimampianina manoloana an’ i Jean-Louis Robinson, mpifanandrina taminy, izay nahazo 46,51 %-n’ ny vato[1]. Ity farany sy ny mpanohana azy anefa niampanga ny filoha vaovao ho nanao hosoka tamin’ ny fifidianana.

Tamin’ ny 25 Janoary 2014 no nametrahana azy ho filoham-pirenena teny Mahamasina teo anatrehan’ ny mpifanandrina taminy izay niaiky ny fahareseny andro vitsivitsy talohan’ izay.

Vetivety dia niatrika olana maro ny filoha, ka tsy afaka nanendry praiminisitra taorian’ ny roa volana sy tapany. Ny filoham-pirenena tokoa moa dia maniry ny hanala ny fitaoman’ i Andry Rajoelina, filohan’ ny Tetezamita teo aloha, izay nanohana ny filatsahan-kofidiany. I Andry Rajoelina naniry ny hanendry ny praiminisitra satria ny Lalàm-panorenan' ny Repoblika fahefatra no manome azy izany zo izany, izay nolavin' ny filoha. Tamin’ny farany dia i Roger Kolo, dokotera manana traikefa iraisam-pirenena matanjaka sy mifandray amin' ny ONG maro, no voatendry ho praiinisitra.

Mbola niteraka olana ho an’ ny filoha ihany koa ny fametraham-pialan’ i Kolo volana vitsivitsy aty aoriana noho ny fahatongavany tara. Ny 12 Janoary 2015[2] no nametra-pialana niaraka, tamin’ ny governemantany ny praiminisitra, taorian’ ny fanakianana maro, indrindra ny amin’ ny fitantanana ny famatsiana herinaratra eto Madagasikara[3].

Ny fahabanganan-toerana nanaraka izany dia nanampy amin’ ny fananganana ny Alliance Ambodivona, fiaraha-mitantana tonga hoazy ao amin' ny Antenimiera izay mikasa ny hanolotra an' i Jean Ravelonarivo ho praiminisitra[4] miaraka amin’ ny solombavambahoaka valopolo. Nolazain’ ny Fitsarana Avo Momba ny Lalàmpanorenana (HCC) tamin’ ny 12 Febroary anefa fa tsy manana ny maro anisa (na dia hanana solombavambahoaka 80 amin’ ny 151 aza izy) ity firaisankina ity. Voampanga ho nanery ny tanan’ ny HCC avy eo ny filoha ka tsy nanaja ny fisaraham-pahefana. Izany dia mitarika herinandro vitsivitsy aty aoriana amin' ny fanomanana ny latsa-bato hanilihana ny filoha.

Voakiana ihany koa ny filoha Rajaonarimampianina amin’ ny fampiasana ny fivavahana ho amin’ ny tanjona pôlitika sy ny fanohintohinana ny maha laîka ny fanjakana[5].

Tamin’ ny volana Jona 2017 dia nigadra ilay vehivavy mpandraharaha Claudine Razaimamonjy, mpanolotsaina manokan’ i Rajaonarimampianina sady mpikambana mpanorina ny HVM, noho ny fanodinkodinam-bolam-panjakana sy ny fanararaotam-pahefana ary ny fiangarana amin’ ny fanomezana tombony tsy ara-dalàna amin’ ny ny fifanekena amin’ ny tsenam-baro-pajakana. Notsikerain' ny Sendikan' ny mpitsara sy ny fikambanana Rohy miady amin' ny kolikoly ny andraikitry ny governemanta amin' ity raharaha ity noho ny fikasany hitsabaka amin' ny rafi-pitsarana[6]. Teo anelanelan’ ny taona 2013 sy 2017, nisondrotra tamin’ ny laharana faha-127 i Madagasikara ka lasa faha-155 amin’ ny fahitana fisian’ ny kolikoly eo amin’ ny firenena samihafa maneran-tany[7].

Fandroahana ny filoham-pirenena hanova

Tamin’ ny 26 Mey 2015 no nandatsa-bato handroahana an-dRajaonarimampianina ny solombavambahoaka, ka ny andininy faha-131 ao amin’ ny Lalàm-panorenan’ ny Repoblika fahefatra no niarovany ny heviny: 121 no nanohana, 4 no nanohitra, ny maro anisa ilaina anefa dia ny roa ampahatelony, izany hoe vato 101[8]. Nampangaina ho tsy mahay sy tsy manaja ny lalàm-panorenana ny filoha, indrindra ny amin’ ny fisaraham-pahefana.

Noho ny tsy fisian’ ny mpikambana ao amin’ ny antoko HVM voafidy tao amin’ ny Antenimierampirenena[9] no tena anton’ izao fifidianana henjana izao. Ankoatra izay dia nifidy ny fandroahana ny mpikambana valopolo ao amin’ ny antoko mpanohitra ny fitondrana (Alliance Ambodivona). Tsy manan-kery eo no ho eo anefa izany fandroahana izany, satria tsy mbola namoaka didy momba ny maha ara-dalàna azy ny Fitsarana Avo momba ny Lalàmpanorenana. Nolavin’ ny Fitsarana Avo momba ny Lalàmpanorenana ny 13 Jona 2015 ilay fangatahana fandroahana ny filoha[10].

Krizy pôlitika ny volana Marsa-Jona 2018 hanova

Tamin' ny 26 Avrily 2018, nangataka ny Fitsarana Tampony ny mpanohitra mba hanesorana ny filoha, izay miampanga azy ho te hisakana azy tsy hirotsaka amin' ny fifidianana filoham-pirenena sy mpanao lalàna[11]. Tamin’ny 25 Mey 2018 dia nanome folo andro ny filoha mba hanendry governemantan’ny firaisam-pirenena, izay tsy maintsy manaja ny voka-pifidianana solombavambahoaka, ary mampiroso ny fifidianana filoham-pirenena malagasy amin’ ny taona 2018 ho eo anelanelan’ ny volana Mey sy Septambra 2018. Nasainy ihay koa i Hery Rajaonarimampianina mba hametra-pialana ao anatin’ ny enimpolo andro mialoha ny fifidianana filoham-pirenena. raha te hilatsaka hofidina indray izy[12].

Tamin’ ny 31 Mey 2018 dia nanambara ny minisitry ny Fiarovam-pirenena fa hiditra an-tsehatra ny tafika raha tsy mahomby ny fifampiraharahana[13].

Tamin’ ny 1 Jona 2018 dia nanome ny praiminisitra hatramin’ ny 5 Jona ny Fitsarana Tampony mba hialany amin’ ny asany ary hatramin’ ny 12 Jona ho an’ ny fanendrena izay handimby azy[14]. Tamin’ ny 3 Jona, tsy nety nanendry ny iray amin’ ny olona telo natolotry ny mpanohitra hitondra ny governemanta ny filoha[15].

Tamin’ ny 4 Jona 2018 dia nanambara ny fialany i Olivier Mahafaly Solonandrasana taorian’ ny fangatahan’ ny Fitsarana avo momba ny lalàmpanorenana ny fanendrena ny "praiminisitry ny marimaritra iraisana” mba hialana amin’ ny krizy pôlitika[16]. Tamin’ io andro io ihany dia nomena andraikitra hanangana governemanta i Christian Ntsay[17]. Tamin’ ny 11 Jona no nitsangana ny governemanta.

Fifidianana filoham-pirenena tamin' ny Nôvambra 2018 hanova

 
Afisy ho an' ny filoha am-perinasa Hery Rajaonarimampianina tany Fianarantsoa ny volana Ôktôbra 2018

Tamin’ ny 17 Aogositra 2018 no nanambaràn’ i Hery Rajaonariamampianina ny firotsahany hofidiana amin’ ny fifidianana filoham-pirenena malagasy[18]. Tamin’ ny 7 Septambra 2018 dia niala tamin’ ny maha filohan’ ny repoblika azy izy ka afaka nandray anjara tamin’ ny latsa-bato[19] [20]. I Rivo Rakotovao dia lasa filoha mpisolo toerana amin’ ny maha Filohan’ ny Antenimierandoholona azy, araka ny voalazan’ ny andininy faha-2 ao amin’ ny Lalàm-panorenana izay mandidy ny filohan’ ny Repoblika am-perinasa te hirotsaka ho kandidà amin’ ny fifidianana mba hametra-pialana enimpolo andro mialoha ny datin’ ny fe-potoam-piasana. fifidianana filoham-pirenena. Amin' ity tranga ity, ny filohan' ny Antenimieran-doholona dia mampiasa ny fahefan’ ny filoham-pirenena andavanandro mandra-pahatongan' ny fametrahana ny filoha vaovao.

Noho ny lazany ambany sy ny tsy fahampian' ny fisintomany olona, dia sarotra ny fanaovany fampielezan-kevitra. Ohatra, nandritra ny fampielezan-kevitra farany nataony, tamin’ ny 5 Nôvambra, tany Toliara, dia olona am-polony monja no nitsena azy teny amin’ ny seranam-piaramanidina, raha ny omalin’ io teo amin’ io toerana io ihany, dia an’ arivony ny Malagasy nirohotra namonjy an’ i Andry Rajoelina mpifanandrina taminy[7].

Nahazo vato 8,82 % izy dia nihintsana tamin' ny fihodinana voalohany izy[21]. Tsy manome toromarika momba ny latsa-bato ho an’ ny fihodinana faharoa izy, fihodinana izay nifanadrenan’ ny filoham-pirenena teo aloha Andry Rajoelina sy i Marc Ravalomanana[22].

Rohy ivelany hanova

Ireo filoha nifandimby hanova

Loharano sy fanamarihana hanova

  1. Arrêt no 10 de la Cour électorale spéciale portant proclamation des résultats définitifs du second tour de l'élection présidentielle du 20 décembre 2013 Archived Febroary 4, 2015 at the Wayback Machine [tahiry].
  2. « Démission de Roger Kolo » Archived Mey 27, 2015 at the Wayback Machine sur Tananews [tahiry].
  3. « Démission du gouvernement » sur lemonde.fr  [tahiry].
  4. « L'alliance Ambodivona expliquée » [tahiry].
  5. « Le président malgache destitué pour ne pas avoir tenu ses promesses », L'Humanité,‎ 27 mai 2015 [tahiry].
  6. « Madagascar : Claudine Razaimamonjy transférée en prison », RFI Afrique,‎ 14 juin 2017  [tahiry].
  7. 7,0 et 7,1 Renaud Girard, « À Madagascar, la présidentielle des revenants » [tahiry], Le Figaro, 10-11 novembre 2018, p. 15.
  8. « Destitution du président » [tahiry].
  9. « Vote de destitution : analyse des causes » [tahiry].
  10. « Madagascar : la haute cour constitutionnelle rejette la demande de destitution du président » [tahiry], ipreunion.com.
  11. « Tensions à Madagascar : l'opposition demande la destitution du président » [tahiry], France 24.
  12. « Madagascar : la Cour constitutionnelle ordonne la nomination d’un gouvernement d’union nationale » [tahiry], JeuneAfrique.com
  13. « Crise à Madagascar: le ministre de la Défense menace de faire "intervenir" les forces de l'ordre » [tahiry], L'Orient-Le Jour
  14. « Un nouveau Premier ministre au plus tard le 12 juin à Madagascar » [tahiry], voaafrique.com, 2 juin 2018.
  15. « Crise à Madagascar: le président refuse de nommer un Premier ministre d'opposition » [tahiry], sur L'Orient-Le Jour
  16. « Crise politique à Madagascar : le premier ministre annonce sa démission » [tahiry], Le Monde.fr
  17. « Cap Océan Indien - Christian Ntsay, directeur du bureau de l'OIT pour l’océan Indien », RFI,‎ 27 avril 2014 [tahiry]
  18. « Madagascar: le président candidat à sa propre succession », Le Figaro,‎ 17 août 2018 [tahiry]
  19. « Madagascar : le président Rajaonarimampianina candidat à un second mandat » [tahiry], Le Monde.fr
  20. « Madagascar: le président démissionne pour un deuxième mandat » [tahiry], Le Figaro
  21. « Elections à Madagascar – Un second tour pour départager les ex-présidents », La Tribune de Genève,‎ 28 novembre 2018 [tahiry].
  22. « A Madagascar, Rajaonarimampianina ne soutiendra personne » [tahiry], rfi.fr, 1er décembre 2018.